'Roedd mwy o amser i hamddena ar ôl i'r undebau ymladd am lai o oriau gwaith ac ar ôl cyllideb chwyldroadol Lloyd George.

Oes raid iti neud bob blwyddyn?' gofynnodd Robin, ei wrychyn yn codi wrth weld rhai o'i oriau hamdden prin yn cael eu dwyn oddi wrtho eto.

Yn ei hwyliau gorau nid oedd di*rrach cwmn;wr na Waldo yn y byd, a gallai ddiddanu cwmni o eneidiau hoff cytu+n am oriau â rheffyn diddiwedd o stor;au am hen gymeriadau annibynnol a hynod a adnabu.

Gyda'r gwin (y Pino-shite o Chile) bellach yn llifo, cafwyd trafodaeth hir a ffyrnig hyd yr oriau mân ar safonau newyddiadurol yng Nghymru.

Pob man yn wlyb heno er bod y glaw wedi diflannu ers oriau.

Oriau Gwaith

Fe gafodd purfa olew enfawr Texaco ei hysgwyd gan gyfres o ffrwydradau ychydig oriau ar ôl storm fellt a tharanau.

Wil yma am oriau yn canu grwndi - mae'n hoff iawn o gadair 'Nhad.

Hoff iawn oedd Megan o ganu - a hawdd Iawn iddi oedd rhannu; Rhoes oes i waith yr Iesu A dewr fu'n yr oriau du.

Gan ei bod yn berfedd nos neu yn oriau mân y bore, ni wyddwn yn iawn beth i'w wneud â'r jar te, roedd golwg mor wael arno, ond o ran parch fe gedwais gwmpeini i'r trwyth.

Caiff yr uchafbwyntiau eu dangos fin nos, yn ystod yr oriau brig, gan ddechrau nos Wener gydag uchafbwyntiau Cymru v Ariannin am 8.00pm.

Ond wedi meddwl, mae'n siŵr ei fod o'n adnabod Cymru'n dda, wedi treulio oriau lawer yma ar wyliau.

Cofiwn am yr oriau maith, yr hamdden prin, a'r cyflog isel.

Mae'n anodd i ni, sy'n hedfan i Awstralia mewn mater o oriau, ddychmygu'r fath brofiad; wythnosau lawer wedi eu carcharu o fewn terfynau llong gymharol fechan, heb gysylltiad o gwbl a gweddill y ddynoliaeth.

Ar ôl cyrraedd, aem i gyfarfod y myfyrwyr meddygol Gwyddelig a blasu awyrgylch arbennig Dulyn hyd oriau mân y bore.

Roedd o wedi marw ers oriau.

Mi wn bod yn rhaid cael glaw i gadw'r planhigion yn iraidd a'r ffrydoedd yn risialaidd, ond carwn weld y glaw yn disgyn yn oriau'r nos.

Byddai meysydd chwarae bob-tywydd gyda llifoleuadau'n cael eu darparu ar y tri safle a bydden nhw ar gael i'r gymuned y tu allan i oriau ysgol.

Ac ar ôl cinio yn yr awyr agored, gall ddawnsio hyd oriau mân y bore.

Yn oriau mân y bore 'ma fe beintiodd aelodau'r Gymdeithas y slogan 'DIM HYDER YN Y GYMRU GYMRAEG' ar swyddfeydd y cwmni yn Llaneirwg.

Cafwyd trafodaeth gadarnhaol ar nifer o bwyntiau gan gynnwys rhoi proffeil iaith i holl swyddi staff y Cynulliad, sicrhau bod modd i holl aelodau'r staff a'r aelodau etholedig ddysgu Cymraeg neu loywi eu Cymraeg a hynny yn y Cynulliad ei hun yn ystod oriau gwaith, a rhoi statws llorweddol i'r iaith Gymraeg yn y Cynulliad Cenedlaethol.

Fe gymerodd oriau cyn y medrodd y tad fagu digon o blwc i fynd yn ôl i ail-gloir'r drws.

Nid oedd yr oriau meithion a dreuliasant yn dilyn fflam y gobaith am well byd yn y byd hwn, wedi'u dallu i'r fath raddau na fedrent adnabod dyn da wrth ei weld.

Mi rydw i wedi bod yn gweithio oriau rhyfedd yn ddiweddar yn ogystal â cheisio paratoi ar gyfer y Dolig.

Ar ôl oriau lawer o deithio ar hyd llwybrau troellog, rydych yn cyrraedd yr ynys fwyaf a welaist yn y gors hyd yn hyn.

Mae yn siwr na wnaeth fy argymhelliad ansicr yn oriau mân y bore ddim llawer o ddrwg i'r un o'r ddau felly.

Mae yna le o hyd felly i ganu traddodiadol yng Nghymru ac mi fydd y cystadlu ar y llwyfan nos Sadwrn yn para tan yr oriau mân.

Bob nos, fe fydden nhw'n dawnsio am oriau.

Dylent fod wedi cael eu pedoli oriau ynghynt a doedd dim synnwyr iddyn nhw fynd gam ymhellach - fyddai ceffylau cloff yn dda i ddim i neb.

Fe ddylent fod wedi cyrraedd ers oriau ond er iddynt gychwyn ben bore bach, cael eu rhwystro dro ar ol tro fu eu hanes.

Daeth y partin hwyrach i BBC Radio Wales, wrth iddi bontior ddau fileniwm gyda'r 20 uchaf, Songs of the Century, yn ôl pleidleisiau gwrandawyr Radio Wales, yn ystod oriau olaf 1999 gyda'r 100 uchaf yn eu cyfanrwydd yn dilyn wrth i'r flwyddyn 2000 wawrio.

Ond ychydig oriau'n ddiweddarach ymddangosodd y Gweriniaethwr George W Bush ar y teledu, gan wrthod y cynnig.

Dim ond ar ôl oriau o aros, o obeithio ac o syrffedu y bydd drysau'r cysegr sancteiddiolaf yn agor, ac y daw'r arweinwyr allan i geisio argyhoeddi cynulleidfa o siniciaid proffesiynol fod rhywbeth o dragwyddol bwys wedi ei gyflawni.

Cymerai arno wrth ei deulu ei fod yn gweithio'n galed ac felly cai lonydd iorweddian yn ei lofft am oriau.

Datblygu Clybiau Dysgu wedi oriau ysgol ar gyfer disgyblion cynradd ac uwchradd o'r pentref gyda chynlluniau mentora.

Roedd symud o un stryd i'r llall yn cymryd oriau.

Ymhen rhai oriau o ffonio, mae'n cyfaill yn clywed llais bach tawel ar ben arall y llinell.

Y cwbl sydd raid i ti ei wneud ydy tynnu sylw'r ddau oddi ar eu gwaith am eiliad." Cofiodd Jean Marcel am wynebau gwelw y bobl yn y dorf ychydig oriau ynghynt.

Clywais ef yn dweud iddo eistedd oriau wrtho'i hunan ar y bryn a elwir 'The Hill of Tara' - hen gartref Uchel Frenhinoedd Tara - yn myfyrio am hen orffennol y genedl Wyddelig, a bron, meddai ef, na allai weld yr hen ogoniant yn rhithio o flaen ei Iygaid wrth eistedd yno.

Roedd safon y comisiynau o'r sector annibynnol yn uchel iawn eleni gyda thros 140 o oriau o raglenni - mwy nag erioed o'r blaen.

Wyth ar hugain o oriau yn yr awyr.

Cymerodd y gwaith o fricio'r twnnel saith mlynedd i'w gyflawni, a'r gweithwyr yn gweithio yn yr hwyr ac yn ystod oriau'r nos.

Mae nifer yr oriau a gomisiynwyd wedi cynyddu o 37 i 70, syn werth £16.

Dychmygwch fy syndod, rai oriau yn ddiweddarach, o sylwi imi fod ar goll yn y nofel ers oriau.

"Be ydi mêc fy nghrys i Jini?" Mam druan yn atab "Dwfal", a medda nhad fel ergyd o wn - "Tydw i'n 'dwfalu' fama ers oriau!" Saib - nhad, mam, a ninnau'r plant yn sylweddoli beth oedd o wedi'i ddeud, a phawb fel côr adrodd 'Steddfod Genedlaethol yn chwerthin efo'n gilydd.

Ar ôl cefnu ar drên Llundain - Caeredin, roedd yn rhaid cad trên yn perthyn i gwmni'r 'Highland Railway' ac roedd oriau i aros cyn bod hwn yn codi stêm i'w siwrnai.

Yn gyntaf, maen nhw'n agored o oriau cynnar y bore tan yn hwyr y nos - deg o'r gloch ac wedyn, bob dydd o'r wythnos.

Ond fe fyddai'n rhaid i bawb arall sefyll trwy oriau hir y moliant.

Ond un peth amdanynt a fu'n destun edmygedd i mi ers y dyddiau yr oedd gen innau blant mewn ysgol oedd eu parodrwydd digwestiwn i gymryd gofal o blant y tu allan i oriau ysgol.

Ar y wal hon, ger drws unigrwydd, ers cyfnod tiriogaethol Sbaen, a'r imperialwyr a ddaeth wedyn, yn ystod oriau'r nos, yn dawel a dirgel, fel petai'n drosedd, gadawyd plant gan eu rhieni.

Ar lawr un, agorodd mam ddagreuol flanced a orchuddiai gorff ei baban dri mis oed a fu farw rai oriau ynghynt am nad oedd llaeth ar gael iddo.

Treuliai oriau ar ei ben ei hun yn gweddi%o gan anghofio'n aml am fwyd.

Yno y diflannai am oriau, yn blentyn, i hongian ar iet yr ardd, ac i smalio gyrru car mewn sgerbwd hen dractor rhydlyd.

Erstalwm iawn yr oedd gan un o feddygon y Blaenau 'ma offer ar ei ddrws ffrynt i hwyluso pobol i alw arno yn oriau mân y bore.

Gweithiodd y meddygon a'r nyrsus yn hir a thawel am oriau yn y theatr.

Golyga hyn y dylai holl staff y Cynulliad fod yn ddwyieithog neu gael y cyfle i ddysgu Cymraeg yn effeithiol yn ystod oriau gwaith fel amod o'u cytundeb.

i gadw pawb yn hapus tan yr oriau mân.

Wrth gwrs, mae yna feddwi a thrais ar y stryd gyda'r nos a sŵn miwsig rêf yn atseinio o glybiau nos yn oriau mân y bore - yn enwedig adeg gemau rygbi cartre' - ond, yn ôl pobol leol, mae pethau yn waeth yn Abertawe a Llanelli.

Rowland Hughes, y ddau fel ei gilydd, am DM Jones: ei fod yn hanfod o Landeilo, fod ei fam yn Saesnes, ei fod wedi ei addysgu yng Ngholeg Llanymddyfri ac wedi caei addysg glasurol dda yno ond heb ddim hyfforddiant yn y Gymraeg, ac mai yn Rhydychen wrth ddarllen yn ei oriau hamdden yr oedd wedi dod i werthfawrogi cyfoeth iaith a llenyddiaeth Cymru ac i ymserchu cymaint yn nhelynegion Ceiriog fel yr aeth ati i'w cyfieithu i'r Saesneg' Mae adroddiad OM Edwards o hanes dechrau'r Gymdeithas ychydig yn wahanol.

Weithiau daeth y diwedd o fewn oriau iddynt ffarwelio a'u cyfeillion, megis a ddigwyddodd ddwy flynedd yn ddiweddarach yn hanes y Tayleur a hyrddiwyd ar greigiau Ynys Lambay ger arfordir Iwerddon tua diwrnod ar ol gadael Lerpwl.

Oriau Gwaith

Dan orfodaeth i guddio, fe dybiwn i fod ganddo amser ar ei ddwylo ac iddo ddefnyddio'r oriau hir i esbonio'i hunan.

Roedd o am wybod faint o oriau y byddai'r ci'n cysgu ac a oedd yn well ganddo gysgu mewn cenel neu fasged neu ar fat o flaen y tân.

Cymryd oriau i olchi dillad.

Ac na, dydw i ddim yn mynd ich llethu gyda stori arall, eto fyth, am drens yn rhedeg yn hwyr a chael fy nghadw i ddisgwyl oriau ar blatfform oer.

I'r mwyafrif o bobl, rwy'n siŵr mai braidd yn sych yr ymddengys llawer o'r llenyddiaeth uchod (er fod enwau hir a phert yr anifeiliaid yn gallu bod yn hwyl), ond i'r sawl sydd a gwir ddiddordeb mae pori rhwng cloriau'r cyhoeddiadau hyn yn dod ag oriau o bleser amheuthun, er efallai mai ansylweddol yw eu ffurf.

Aethant yno'n dawel fach yn ystod oriau mân y bore - unwaith y cawsant hyd i'r lle wedi astudio hen fapiau ac wedi archwilio pobman i chwilio am y lle gorau.

Os am fwy o wybodaeth am gyhoeddiadau Addysg BBC Cymru, mae Llinell Wybodaeth ddwyieithog ar agor yn ystod oriau gwaith ar 029 20 999998.

* Oriau neu batrymau gwaith

Mae BBC CHOICE Wales yn cynrychioli chwyldro, llam anferth i'r oes ddigidol, gwell ansawdd, dulliau newydd o weithio, talent newydd - gan ddyblu'r nifer o oriau o raglennu y mae BBC Cymru yn ei gwneud.

Ddaeth neb ar ei chyfyl am oriau.

Gan nad oedd arian ar gael i dalu rhywun i'w hadeiladu hi roedd yn rhaid gwneud hyn yn ystod oriau hamdden y bobl.

Bu cynnydd hefyd yn yr oriau hyfforddiant mewnol gyda dyfodiad staff prosiectau newydd ynghyd a staff craidd.

Os fydd o wedi gollwng y milgi'n rhydd ac wedi ei amseru o'n rhedeg, chyrhaeddith o ddim yn ôl am oriau.

I unrhywun wnaeth ddilyn yr hanes roedd oriau olaf negodi'r cytundeb yn un llawn drama gydag Unoliaethwyr a Gweriniaethwyr yn gadael ystafelloedd ac yn strancio gan fynnu bod eu safbwynt hwy yn cael ei ddiogelu gan y geiriad.

Cyfoeth o storiau, am ei ddyddiau cynnar fel siopwr gwlad, oedd forte Evan Jones, y perchennog, a gallai ddifyrru'r oriau gydag atgofion am y llon a'r lleddf.

"Mi fydd oriau wedi mynd heibio cyn iddyn nhw sylwi nad ydw i ar y llong, ac er bydd y capten yn sicr o ddychwelyd i chwilio amdana i, mi fydda i wedi boddi ymhell cyn hynny," meddai'n ddigalon wrtho'i hun, gan wylio'r golau yn diflannu i'r pellter.

Yr oedd hyn ym mhen ychydig oriau ar ôl glanio yn New York.

Trafaeliai'r oriau byrion ar draws yr wybren gyda'r cymylau.

Llithrai geiriau yn ddilyffethair dros eu gwefusau i ysgafnhau'r oriau ac yr oedd y ddau fachgen yn glustiau i gyd.

Cyn y foment dyngedfennol honno mae'r oriau weithiau'n gallu troi'n ddyddiau o fyw'n gynnil ar y nesa' peth i ddim gwybodaeth.

Dim ond Clybia pobl fawr sy'n cael trwydded yfed bob oriau," meddai Wil Pennog, yn byrlymu o wybodaeth.

Mae'r haul ymron diflannu ac mae rhai pobl yn dal i weithio oriau hwyr yn y caeau.

Bydd yr astudiaethau hyn yn codi o'r gwaith a gyflwynir yn ystod yr oriau cyswllt, wedi'u seilio ar ddamcaniaethau a sylfaen academaidd, ac yn cynnig cyfle i asio'r syniadaeth a gyflwynir gydag ymchwil dosbarth ar raddfa fechan.

Mae rhywun yn amau, yn awr, a fu inni werthfawrogi ar y pryd wir hyd a lled ei gelfyddyd oherwydd ein hanfodlonrwydd cyffredinol ar y pryd gyda phrinder a lleoliad oriau teledu Cymraeg a'r diffyg amrywiaeth.

Felly, y tro nesaf y byddwch chi mewn poen, fe allwch arbed oriau o aros yn lle'r meddyg drwy eistedd i lawr a chael sbloet iawn o grio.

Mae'r ffaith bod y carfannau yma wedi uno - er eu bod fel arfer yng ngyddfau ei gilydd - a'u bod wedi cyhoeddi ymateb ar y cyd, oriau'n unig ar ôl i aelodau Cymdeithas yr Iaith Gymraeg fod yn dosbarthu taflenni i staff y Cyngor ddydd Iau diwethaf yn tanlinellu pa mor sensitif yw'r mater yma.

Roedd oriau eto cyn y nos a'i ysbrydion.

Roedd y driniaeth yn cynnwys arllwys yr eli ar ran go deimladwy o'r corff, a losgai am oriau wedyn!

Doedd neb ar fwrdd y British Monarch wedi gweld llong arall ers oriau maith, ac roedd y tir agosaf fil o filltiroedd i ffwrdd!

Pan oeddwn yn fyfyriwr treuliwn oriau meithion yn gwylio Morgannwg yn chwarae ar Faes Sain Helen, Abertawe, a chan mai batiwrwicedwr digon trwsgl oeddwn i y pryd hwnnw arferwn ganolbwyntio fy sylw ar arddull David Evans a'i gymharu â wicedwyr dawnus eraill.

Roedd penderfyniad ITV i symud yn ôl i 10 o'r gloch yn symudiad positif" a fyddai'n dod â"r rhaglen yn ôl i oriau brig.

Teimlai fod yr amser yn llusgo, a bod oriau wedi mynd heibio er iddo adael ei gyfeillion ar fin y dŵr.

Wedi'r achos llys, aeth Branwen a Sioned, a'r cefnogwyr oedd yn y llys, draw unwaith eto i swyddfa Rod Richards ym Mae Colwyn, a meddiannu'r adeilad am rai oriau, gan lansio posteri newydd Grwp Addysg Cymdeithas yr Iaith — ROD RICHARDS: UNBEN ADDYSG CYMRU.

un noson, wrth gyfansoddi darn o gerddoriaeth, daeth fflach o weledigaeth, ac o hynny ymlaen ymroddodd yr oll o'i oriau hamdden i ddatblygu ei syniad, ac i adeiladu model gweithredol.

Dengys ymchwil gan Siambr Fasnach Llundain fod oriau hir yn y gweithle yn amharu ar iechyd saith allan o ddeg o weithwyr ac ar eu perthnasau personol.

Mi fydd o'n aelod o'r tîm cynllunio - ac oriau hir wrth y cyfrifiadur o'i flaen o.

"Beth ydach chi'n feddwl ydach chi'n ei wneud, ddyn, yn dod yma yn oriau mân y bore fel hyn, ac yn gweiddi dros y lle i gyd!" gwaeddodd arno.

Tanseiliwyd amodau sawl cytundeb gan y cwmmau rheilffyrdd, trwy iddynt ail-ddiffinio graddau gwaith, gohirio taliadau, newid yr amserlen neu oriau gweithio, cyflogi rhagor o weithwyr rhan-amser, ac yn y blaen.

Mae'r ffaith bod y carfanau yma wedi uno - er eu bod fel arfer yng ngyddfau ei gilydd - a'u bod wedi cyhoeddi ymateb ar y cyd, oriau'n unig ar ôl i aelodau Cymdeithas yr Iaith Gymraeg fod yn dosbarthu taflenni i staff y cyngor yn tanlinellu pa mor sensitif yw'r mater yma.