Pe baech wedi cael cwestiwn ar Owain Glyndwr, dyweder, neu Williams Pantycelyn, neu O.

Canu Y mae i William Williams, Pantycelyn, le unigryw yn hanes yr emyn Cymraeg.

Nid yw'n mesur a phwyso'n hamddenol pwy oedd y bardd rhamantaidd cyntaf yn Ewrop - dim ond dweud yn awdurdodol mai Pantycelyn ydoedd, fel petai'n gwbl sicr o hynny.

Cadarnheir yr agweddau gonest at bortreadu pechod a fynegwyd yn 'Llythyr ynghylch Catholigiaeth' a Williams Pantycelyn, ond yn rhyfedd iawn, nid awgrymir o gwbl fod unrhyw beth gwenwynig yn perthyn i ramantiaeth.

sut, er enghraifft, yr ydych yn ymateb i awduron fel morgan llwyd, williams pantycelyn a gwenallt?

Wrth annerch cynhadledd ar Entrepreneuriaeth a Busnesau Bychan yn y Cyfryngau, yn Neuadd Pantycelyn, Aberystwyth ar ddydd Gwener 8 Hydref bydd HUW JONES, Prif Weithredwr S4C, yn dadlau fod yn rhaid derbyn bod impact economaidd ac effaith bendant S4C ar fusnes a bywoliaethau yn bell gyrhaeddol.

Digon hawdd credu bod rhywbeth cyntefig yn perthyn iddo hefyd wrth weld ambell enw tîm pêl-droed wedi'i sbre%o'n goch ar wal - Hwn-a-hwn "rules OK!" Gall gofnodi ymgyrch herfeiddiol hefyd - cofiaf weld "English visited Panti% gyda'r dyddiad oddi tano yn Neuadd Breswyl Gymraeg Pantycelyn yn Aberystwyth.

(ibid., Mae'n well ganddo ddychymyg rhemp Pantycelyn na meddwl cysa/ ct Goronwy Owen.

Diddorol fyddai enwi ychydig o'r rhai mwyaf adnabyddus, megis Dafydd Cwm-garw, Siôn Cwm-garw, William Pistyll- llwyd, Dafydd Cae-glas, Hezekiah Cwm-garw, Siôn Cwm-teg, Pegi o'r Ffarmers, Nansen Pantycelyn, Watkin y Croffte, Dafydd Glynbeudy, Daniel o'r Bryn, William Penygraig, Angharad Azariah, Rachel William y gof, a llawer eraill ar hyd y cymdogaethau cyfagos.

Mae'r awyrgylch sydd yma'n nes at ysgafalwch canu Dafydd ap Gwilym nac at nwydau tymhestlog Pantycelyn.

Williams Pantycelyn sy'n dod drymaf o dan yr ordd am sôn yn ei farwnad ar ôl Howel Harris am Gymru "gynt yn gorwedd mewn rhyw dywyll farwol hun, Heb na Phresbyter na 'ffeiriad nac un Esgob ar ddihun".

Gwasg Pantycelyn.

Mi fydd rhai yn dal i ddadlau bod canu cerdd dant bellach yn draddodiad hen ffasiwn ond mae'n denu pobol ifanc fel aelodau côr cerdd dant Aelwyd Pantycelyn yn Aberystwyth.

Un o'r greddfau cryfaf yn y natur ddynol, yn ôl William McDougal yn yr hen glasur Social Psychology yw ofn, a byddai Pantycelyn a llu mawr iawn yn dweud Amen.

Ai siarad ar ei gyfer yr oedd Williams Pantycelyn pan ysgrifennodd yn Drws y Society Profiad, "yn nyfnder ac eithaf anghrediniaeth yw yr amser i Dduw roi ffydd, a phan fo dyn wedi methu mae Duw yn ymddangos"?

Deuthum o hyd i drysorau lawer yno - casgliad mawr o lyfrau Williams Pantycelyn, Morgan Rhys, yr emynydd, Nathaniel Williams (y gūr y cafodd Ann Griffiths y clod am rai o'i emynau), Thomas Dafis, Argoed, Phylip Dafydd, Dafydd Williams, Llandeilo Fach, John Thomas, Rhaeadr Gwy, a Dafydd Jones o Gaio.

y rhai sydd yn cael trafferthion i ddeall y gwaith, - y rhai a allai droi'n wrthnysig ac yn anodd i'w rheoli, (yn arbennig felly os yw diffyg dealltwriaeth yn arwain at ddiffyg hygrededd ymysg cyfoedion, neu yn ddiweddarach yn eu gyrfa uwchradd, pan fo dealltwriaeth yn arwain at ddiffyg hygrededd), - y rhai galluog sydd angen eu hymestyn;yn bendant nid un o'r diwinyddon defnyddiol fel y 'Dr Goodwin, Dr Owen, Dr Gill, Marshall, Hervey, Usher' a'r lleill, yn Anglicaniaid a Phiwritaniaid, y cydnabu Williams Pantycelyn ei ddyled iddynt: mewn chwarter canrif o ddarllen ni ddeuthum ar draws un Methodist o'r genhedlaeth gyntaf a ynganodd ei enw hyd yn oed.

Hwyrach mai'r enghraifft fwyaf gwiw o'r peth ydyw astudiaeth Saunders Lewis o Williams Pantycelyn, lle y gwelwyd tipyn o ddylanwad Freudiaeth.

Ond mawredd Pantycelyn, meddai, yw iddo allu ffrwyno'i ramantiaeth ac felly osgoi mynd i ormod rhysedd trwy alltudio'r rheswm o'i waith yn gyfan gwbl: 'Dechrau'n fardd rhamantus a wnaeth Pantycelyn, datblygu ei ramantiaeth a'i mynegi'n llawn, yna ei meistroli a thyfu i weledigaeth fwy.

Am flynyddoedd fe fu'n aelod o adran Hanes Cymru yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, ac yn warden Neuadd Pantycelyn.

Yn ei bennod agoriadol i'w Iyfr enwog Williams Pantycelyn, y mae Saunders Lewis yn darlunio'i wrthrych fel gwr digymdeithas.

Nid yw o bwys ganddynt a wyddom ddim am Dafydd ap Gwilym neu Williams Pantycelyn ond y mae o bwys ganddynt ein bod yn ein gweld ein hunain fel plant diwylliannol Shakespeare a Dickens.

Gellir cymryd hyn i olygu bod angen sgrifenwyr Cristnogol mawr - megis Pantycelyn - sy'n amlygu pydew bywyd dyn yng ngoleuni cyfiawnder Crist, ond hefyd sgrifenwyr gwrth-Gristnogol sy'n gwrthod Crist ac yn - dewis pechod.

(a) ~le'r oedd cynulleidfaoedd y beirdd wrth eu swydd-- pa mor fychan bynnag oeddynt--yn llenyddol-ddeallus, yr oedd cynulleidfaoedd Pantycelyn a'i gyd-lenorion yn gyrnharol anwybodus a na%i%f yn llenyddol.

Wrth gwrs, ni ddylid chwilio am gyfatebiaeth ry lythrennol rhwng ei ramant ef a'r serch a ddisgrifiodd Pantycelyn yn Golwg ar Deyrnas Crist.

William Williams, Pantycelyn