Pe bai cefnogwyr Manchester United neu Bryncoch United yn gorfod wynebu'r her o wneud pêl ledr debyg i bêl eu harwyr yna byddai'n rhaid iddynt dorri allan ddeuddeg darn siâp pentagon ac ugain darn siâp hecsagon, a'u gwni%o at ei gilydd i wneud y bêl a ddefnyddir bellach yng nghynghreiriau pêl-droed Ewrop.

'Ga'i Scaletrix, Trên drydan, beic mynydd, cit pêl-droed Cymru a chyfrifadur 'Dolig?

Prynodd Sioned beint iddo a diolchodd fel pe bai wedi cael hanner y dafarn.

Cyhoeddodd Gwynfor Evans ei fod yn bwriadu ymprydio, hyd farwolaeth pe bai raid, hyd nes y câi Cymru ei sianel ei hun.

'P'run bynnag, rydyn ni'n gwybod y gyfrinach rŵan.' 'Ydyn,' meddai Iestyn, gan ddal i graffu rhwng y cerrig yn y mur fel pe bai yn disgwyl gweld y dyn yn dod yn ôl.

fel yn y gorffennol boddodd ein tîm pêl- droed ger y lan ac yr oedd rhai o'r chwaraewyr yn eu dagrau ar y cae ar ôl i gymru golli o ddwy gôl i un yn erbyn rwmania ar y maes cenedlaethol.

Pe bai Aled yn herio'i ewyrth, mi ŵyr mai ar 'i fam y basa'r diawl di-egwyddor yn bwrw'i lid.

Pe bai'r gosodiadau'n gywir, anodd fyddai i neb ddywedyd i'ch erbyn, ond camsyniad sylfaenol eich dadl ydyw anwybyddu'r gwahaniaeth hanfodol rhwng traddodiad byw a thraddodiad marw, a marw hollol ydyw'r traddodiad Pabyddol yng Nghymru.

Pe bai'n rhaid i mi ddewis rhwng y frech goch a chwmpeini Matthew'r Sgidia', mi fasa'n well gen i y frech goch." Chwarddodd Rees.

Gwyddai fod yr awyren yn troi gan ei fod yn teimlo fel pe bai pwysau mawr ar ei gefn a'i ben.

(Gwyddwn, wrth gwrs, beth oedd diweddglo'r hanes, ond daliwn i obeithio, fel pe bawn yn blentyn, nad oedd yn wir.) Yng nghanol y gwasanaeth bu ergyd anferthol a chladdwyd Marie a'i thad o dan wal a cherrig.

Pe baech wedi cael cwestiwn ar Owain Glyndwr, dyweder, neu Williams Pantycelyn, neu O.

Mae dycnwch meddyliol cyn bwysiced â chaledi corfforol ac mae'r elfen hon fel pe ar goll yng nghyfansoddiad rhai on chwaraewyr presennol.

`Rydw i wedi anghofio'r gath.' Roedd hi fel pe bai Harvey wedi darllen meddwl ei feistres.

Pe bawn i'n mynd â hon dan fy mraich i dy Emrys .

Yr oedd ef o'r farn bendant pe bai pobl yn adrlabod ei gilydd yn iawn - yna ni fyddai rhyfeloedd bellach yn bosibl.

Gall peilot gadw'i lwc drwy wagio'i bocedi ar y ddaear ar ôl glanio fel pe bai'n ail-gyflwyno aberth o ddiolch am gael siwrnai ddiogel.

Pe gallwn fod yn gyfrifol yn yr hyn a wnawn, yna fe fyddai'n wrth mynd.

Pe deuai gwybodaeth am ddamwain mewn pwll glo, dyweder, mor ddiweddar â phump o'r gloch y prynhawn, fe âi'r tîm newyddion ati ar amrant i ganfod peth o gefndir y lofa, yn ogystal ag anfon uned ffilmio allan ar unwaith.

Ar y cyfan teulu digon swil ydi teulu'r Pincod, fel pe baent ofn arddangos eu holl ysblander.

Pe câi ei ddal fe gâi flynyddoedd o garchar.

Pe bai'r gwahanol fudiadau gwledig yn cyfarfod, yn ymgysylltu ac yn rhannu problemau'n amlach ac yn cynnal llai o ymrafael cyhoeddus yn y papurau newydd, yna byddai gwell gobaith am gytgord a chydymdeimlad.

Pan welodd ddau rwystr metel uwch ei ben sylweddolodd pe bai ef yn ymestyn ei gorff rhyngddyn nhw buasai'n gallu bod yn `bont' y gallai pobl gropian drosti i ddiogelwch.

Ond ymlaen yr aeth y cynnig, a'i gario'n eithaf rhwydd: ùsiaradodd Gerallt Jones wrth ei gynnig, ond eilio'n ffurfiol a wneuthum i, gan fwriadu siarad yn ddiweddarach pe gwelwn fod angen ateb unrhyw ddadl: ond ni fu angen.

Dim ond 'i chario yn fy llaw a cheisio edrych fel pe bawn i newydd 'i thynnu i sychu chwys oddi ar fy nhalcen.

Mi fuo'r arglwydd Gruffudd yn rhy hir yng ngharchar Degannwy..." "Mab naturiol ein Tywysog..." "O waed pur Cymreig..." "Yn byw fel gwr bonheddig ers chwe blynedd bron yng ngharchar Degannwy a Sinai'n gywely iddo!" Chwerthin amrwd wedyn nes i rywun eu hatgoffa y byddent at drugaredd yr Ymennydd Mawr a'r Gwylliaid pe rhyddheid yr arglwydd Gruffudd.

Safai, a'r crwt bach yn gorffwys ar ei chlun, i wylio Dai Mandri'n gweithio ar ddarn o haearn, heb yngan gair ac heb wenu, fel pe bai Hadad yn greadur ar wahân.

Pe bai o'n medru glanio gallai gael lluniau o'r wagenni a'r rheiliau o'r tu mewn i'r ogof.

Yn awr, trwy'r ffenest, fe pe'n croesddweud popeth a ddywedais eisoes, dyma dŷ ar ei ben ei hun gyda mur o'i gwmpas - tŷ tua'r un maint a'n tŷ ni gartref.

Roedd y ffigur fel pe bai'n tyfu'n gawr wrth ddod yn nes.

Rhoddwyd Dei i eistedd ar gadair fregus yng nghanol y garej, a cherddodd Bilo o'i gwmpas gan edrych arno fel pe bai'n edrych ar fuwch cyn ei phrynu.

O'r Alban yr oeddwn i wedi dod i Rydychen, ac yr oedd pobl y gogledd wedi gofalu amdanaf Pe buasai raid i mi fel llawer Cymro arall, ddibynnu ar garedigrwydd fy nghyd Cymry wedi dod i Rydychen am gyfeillach a chyfarwyddyd,buaswn mor unig â hen frân gloff ar yr adlodd.

(Yng nghyd- destun y Cymal hwn golyga "o natur rywiol amlwg" weithred, pe'i perfformiwyd yn gyhoeddus a ystyrid yn fasweddus).

Yr oedd am fy helpu pe bai gen i ddigon o nerth i ymlusgo am y tŷ hefo fo.

Mae menyg yn chwarae rhan yn chwedloniaeth pêl fas.

Roedd hi'n amhosibl adnabod y cynhwysion gan mor gyflym y digwyddai popeth, a'r crochan fel pe bai yn codi lathen neu ddwy o'r llawr i'w derbyn.

Wedi chwythu ei phlwc yr oedd yr hen wraig ac eto yr oedd hi fel pe bai hi'n methu â gollwng ei gafael.

'Roedd Mr Roberts,Daufryn, yn fosyn arni, a chredai'n siwr y buasai'n medru cael bachiad imi fel decboi.Addawodd yrru teligram o Gaerdydd pe bai'n llwyddiannus.

"'Dyw e ddim yn edrych yn lle mawr, Beti," meddai wrth ei wraig, "ond maen nhw'n dweud fod mwy na'i hanner e o dan ddaear - er mwyn diogelwch pe bai rhyfel yn dod, wrth gwrs." "Pe bai rhyfel yn dod, Idris?

Maen ymddangos i mi fod llawer o gwyno di-angen , fel pe wedi eu cynllwynio.

Fel pe na byddai hynny yn ddigon i wneud i rywun roi ei ddwylo yn ei boced i wneud yn siwr fod popeth yn dal yn ei le, wele luniau graffig o ffariar yn ymosod â chyllell ar geilliau ci er mwyn tawelur anifail.

Pe gwyddai'r plismyn ble'r oedd o, byddent wedi dychryn am eu hoedl.

Pe edrychwn i'w ffynhonnell, y mae hwnnw yng nghapel Caersalem.

Swagrodd y tri trwy'r drysau gwydr crand fel pe baent yn cerdded i salwn yn y Wild West.

Cerddai fel pe bae ar awyr.

Ar ôl ateb y ffôn, aethpwyd ymlaen â'r sgwrs fel pe na bai dim o bwys wedi digwydd.

Mae cael babi ar yr aelwyd yn gwneud iddyn nhw ymddangos yfel pe byddan nhw'n bobol go iawn.

Toc, meddai Henri yn araf deg fel pe bai arno ofn gofyn, "Jean Marcel, fedri di ganu?" "Fi?

Pe byddai Helen Mary Jones yn cyrraedd yr uchelfannau, felly, gallwn fod yn siwr y bydd llais yr ifanc yn cael ei glywed o fewn Plaid Cymru.

Os bydd chwaraewr yn dal tair pêl mewn un llaw tra'n 'syrfio' ni chaiff ddim ond anlwc.

ond byddai'r Cyngor yn debygol o gefnogi cais y perchennog pe byddai grant ar gael.

Ond os ydi'ch synnwyr digrifwch chi rywbeth yn debyg i f'un i, y peth sy'n fwyaf tebygol o'ch cynhyrfu chi i chwerthin ydi gweld rhyw unigolyn bach yn y gynulleidfa sy'n edrych fel pe bai o ar dorri allan i grio unrhyw funud.

Wn i ddim beth ddigwyddai pe câi myfyrwyr yr oes yma'u trin felly.

Pe bawn i'n gallu chwerthin ar orchymyn a heb gymhelliad mi wnawn i hynny rþan, er mwyn profi i chi ei fod o'n bosib.

Ymddangosai pamffledyn Ieuan Gwynedd fel amddiffyniad wedi ei amseru'n berffaith i ateb ymosodiadau'r Dirprwywyr ar gymeriad y Cymry: 'Pe buasai yr Awdur yn gwybod pob gair a gynwysai yn adroddiad y Dirprwywyr', meddai'r Diwygiwr ym mis Ionawr, 'ni ysgrifenasai well ateb i'w cabldraethau ar wlad ei enedigaeth.

Trodd y Bristol Bulldog fel pêl rygbi yn bowndio.

Pe bai pobl yn dweud na fedrent ddarllen, byddai ateb parod ganddo, "Gofynnwch i wraig y llety ei ddarllen ichi.

Hoffwn pe bai John Roberts Wiliams wedi gallu dweud wrthym.

Bellach, rwyf newydd basio pentref lle mae criw o bobl fel pe baen nhw'n codi tŷ gwiail mewn modd cydweithredol.

Yn wir, gellid nabod pregethwyr yr amser hwnnw oddi wrth y 'bag bach', pe na bai dim arall i wahaniaethu rhyngddynt a gweddill meidrolion daear.

Pêl-droed:

Pe buasem wedi bod â'n meddwl yn fwy effro yr adeg hwnnw fe fuasem wedi cofnodi yr hyn a gymerodd le a'r hyn a welsom ac a glywsom, ond y mae peth esgus dros beidio â gwneud, a hwnnw ydyw: yr oeddym yn rhy brysur yn clodfori ac yn canu, a gweddi%o, a rhyfeddu.

Fel pe bai Ap wedi synhwyro'r sylw obsesif hwn, deuai hwnnw ar ei hald yn amlach i'r parthau yma.

Cysylltwyd y dderwen ag enw'r dewin Myrddin ac yn ôl un o'i broffwydoliaethau byddai'r dref yn cael e dinistrio pe syrthiai'r goeden.

'Aderyn ...' clywais hwy'n sibrwd, '...aderyn brith, aderyn corff, aderyn pêl, aderyn y ddrycin, aderyn yr eira ...' Yr oedd y rhestr yn ddiddiwedd.

Bu dadlau brwd am hyn a dod i'r casgliad y gellid eu cyhuddo o ddwyn y babell a'r corff ond efallai y gellid ystyried yr amddiffyniad o ddiffyg bwriad a diffyg gwybodaeth, pe codent hynny, oherwydd bod "dwyn" yn drosedd wahanol i "gymryd a gyrru i ffwrdd".

Trodd Gareth i edrych o'i flaen - a sgrechiodd wrth i'r car blymio i lawr pant yn y ffordd a chornel giaidd yn ymddangos yn sydyn - brêcs y car yn sgrechian wrth i'r car fynd wysg ei ochr o amgylch y gornel - ac o'u hôl, y car arall yn ymddangos, ond yn methu â chymryd y gornel - yn taro'r ffens ac yn rhwygo drwodd - am eiliad, ymddangosai fel pe bai'r car am stopio ar ymyl y clogwyn, ond yna plymiodd tua'r môr a tharo'r creigiau islaw.

Syniad Merêd oedd yr ail fis mêl ac roedd Dilys yn ymddwyn fel pe bai wedi penderfynu diodde'r peth er ei fwyn ef.

Camodd y capten yn sionc fel pe wedi cael rhyw adnewyddiad corfforol.

Oherwydd natur y gwaith, arferir derbyn yn ddigwestiwn air gohebwyr y papurau lleol neu'r newyddiadurwyr sy'n gweithio ar eu liwt eu hunain, ond y gwir yw nad oes raid i ohebydd feddu ar lawer o ddychymyg i greu ei stori%au ei hun pe bai newyddion yn brin !

Yr oedd y carchar yn y nos fel claddfa, pob carcharor yn ei gell fel pe byddai mewn arch ar ei sefyll ac yn unicach na chorff yn ei amdo, a'r goleuadau bychain y tu allan i'r celloedd fel y lampau bychain hynny ar feddau mynwentydd Catholig y cyfandir.

'Wyt ti wedi penderfynu rhoi pêl Iorwerth i fi?

Cynigiodd gyfaddawd sef derbyn canlyniad y cyfri â llaw yn Florida heb fynd i gyfraith pe baen nhw'n caniatau i'r cyfri hwnnw'n barhau.

"Ma' hi'n edrych i fi fel pe bai rhai pobol ffordd hyn yn cymryd gormod yn ganiataol,' meddai Bethan.

Wrth gloi'r ysgrif ddadlennol hon, meddai, fel pe mewn syndod am gân Jane Simpson-"Meddyliau-rnerch bedair ar bymtheg oed".

'Rydw i wedi newid fy meddwl.' 'Beth yw eich dymuniad pe byddai rhywbeth yn digwydd i Ceri cyn i chi gael amser i wneud trefniadau eraill?' gofynnodd, er mawr syndod i mi.

Pe bawn i wedi aros gyda nhw yn ystod y rhyfel ei hun, fe fydden ni i gyd yn wynebu'r un arfau, yn bwyta'r un bwyd, yn rhannu'r un teimladau o ofn, rhyddhad, diflastod a rhwystredigaeth.

Eisoes, mae Cymdeithas Pêl-droed Cymru wedi braenaru'r tir ar gyfer y cynghrair newydd.

Edrychai arnaf yn rhyfedd cyn troi i fynd i'r gegin gefn fel pe bai arni ofn i mi ei dilyn ond er mod i dest a marw eisio cael sbec ar y dynion yn y parlwr, ymateliais.

Cerddai fel dyn meddw a theimlai fel pe byddai ar syrthio i bwll o dywyllwch diwaelod.

Prin y ceir dim harddach nag ysgyfarnog fechan newydd ei geni pelen feddal o gynhesrwydd gyda'r llygaid mawr diniwed hynny sydd fel pe'n gyfarwydd ag oes o dosturio.

Yn ôl ei eiriau ef yr oedd fel pe bai'n symud o'r tywyllwch i'r goleuni.

Yn ddi-os, creodd Asquith argraff wael ar yr undebwyr, fel pe b;,i rl eu bvgwth.

Pe bai'r cyfnod gorffwys yn llai na deuddeng awr telir am bob awr y cyfyngir ar y cyfnod gorffwys fel pe bai'n or-amser.

Ond daliai'r bêl i droi o gwmpas ei ben, fel pe bai yn ei annog i fynd yn ei flaen.

Roedd yn rhaid cael llun o ryw fath, pe bai hwnnw ddim ond yn dangos Mr Gorbachev yn cerdded i'w gar.

i ddylid tynnu ymaith arwyddion sy'n ymwneud ag allanfeydd tân neu drefniadau eraill pe digwydd tân.

Collid awyrgylch tyngedfennol y digwyddiadau pe na phwysleisid yr agwedd hon gan mor ganolog ydyw yn holl waith Saunders Lewis.

Ni feiddiai weiddi, hyd yn oed pe gallai.

Pe byddai'r Bod Mawr wedi bwriadu inni dreulio cymaint o amser ar bedair olwyn byddai wedi rhoi castars dan ein gwadnau.

Tra bwyf fe gofiaf wyneb gwelw HR a'r olwg freuddwydiol a fyddai yn ei lygaid fel pe bai'n gweld ymhell, gweld ei Gymru rydd ddelfrydol, tu hwnt i ffiniau ei oes ei hun.

Yn wir yr oedd yr hen greigiau eu hunain fel pe buasent yn edrych ac yn gweiddi neu yn atsain 'Haleliwia!' wedi clywed y fath gyfnewidiad.

Gwelodd y cŵn beth a ddigwyddodd a gweithredu ar unwaith, fel pe baen nhw'n ddynol.

Wyt ti'n cofio fel y bydden ni'n lluchio llinella o gynganeddion at ein gilydd wrth fynd adra o'r ysgol, fel mae plant heddiw yn lluchio pêl?

Wrth eistedd yno ar fy mhen fy hun, cefais amser i sadio, fel pe bai'r cynhyrfiadau a fu'n berwi o'm mewn yn gwaelodi.

Tegeirian tir agored calchog yw'r tegeirian pêr.

Pan ddaeth yn amser i ni fynd allan i'r iard, daeth nifer o fechgyn o'm hamgylch, fel yn y bore, gan ddangos diddordeb ynof, fel pe bawn yn fod o ryw fyd arall, a dechreusant fy herio fel o'r blaen.

Daeth swn llesmeiriol tonnau'n taro'r creigiau i'n clyw, brysiodd sgwadron o hwyaid heibio a glanio fel pe ar orchymyn arweinydd i nofio'n gytun.

amheuaeth nad oedd y pennaeth newydd yn gwneud i bawb siarad unwaith eto am dîm pêl-droed Cymru.

Ac ni fedrwn sefyll ym mhulpud Bwlchderwin heddiw, a pheidio â meddwl, pe gwelwn wraig hyn na'r cyffredin yn y gynulleidfa, "Oedd 'nacw'n un ohonyn NHW tybed ?" Wrth edrych yn ôl trwy niwl y blynyddoedd, nid bara a gwin Y Cymun hwnnw, yn anffodus, sydd wedi aros, ond trwyn arswydus y Parch.