Gwelsai yn Lloegr ac yn Ewrop nerth y Gair a'r addoliad yn y famiaith a'u dylanwad pellgyrhaeddol ar y bobl.

Y mae i'r newid hwn, sef y gostyngiad sylweddol yng nghanran y siaradwyr Cymraeg yn yr ardaloedd hyn, oblygiadau pellgyrhaeddol sy'n mynnu ein hymateb os ydym o ddifrif ynglŷn â gwarchod buddiannau'r Gymraeg.

Ond roedd gan Thomas Bec resymau cryfach a mwy pellgyrhaeddol na hyn tros sefydlu'r coleg yn y lle cyntaf .