Thomas Parry aeth allan eto - roedd pawb arall â'u pennau o dan y cynfasau.

Rhedodd y geifr i lyfu llaw Deio, ac yr oedd hyd yn oed y defaid yn ddigon dof i Cadi roi ei llaw ar eu pennau.

Piti na fyddai'n clafychu am rywbeth ych-a-fi a fyddai'n ei hagru hi; fel pla o blorod neu ddôs o glwy'r pennau.

Bob hyn a hyn, brathent eu pennau heibio i'r cilbost, fel llygod mawr yn eu tyllau.

Gwisgai'r lleianod wisgoedd claerwyn ac ar eu pennau yr oedd cyflau duon.

Plygodd i godi'r pentwr papurau ar yr union funud y plygodd Lisa i wneud yr un peth, a thrawodd eu pennau'n glec yn erbyn ei gilydd.

'Yf, Bigw, yf...' Yn y diwedd, rwy'n cymryd ei phen i'm dwylo ac yn torri pennau'r blodau i gyd i ffwrdd.

Hyd yn oed pan sgoriodd James O'Connor naw munud o'r diwedd mi gadwodd pawb eu pennau.

Fy hun, fe fyddwn i'n poeni mwy am hynny nag am ferched au mannau goglais yn swrth a chyda mwy o amser ar eu dwylo nag o sens yn eu pennau.

Mae'r rhain yn denu trychfilod yn yr haf yn ogystal â'r Nico sydd yn agor pennau'r hadau i chwilio am fwyd.

Dyma'r adeg i dynnu pennau'r blodau marw oddi ar blanhigion bylbiau fel cennin Pedr.

na fedrai o, yr Ymennydd Mawr ddysgu ei bobl i gerdded unwaith yn rhagor ac i ddal eu pennau goruwch y gwledydd.

Dyma un o'r bechgyn o Lanfair yn rhoi un dda yn ôl imi trwy ddweud: 'Petaech chi'n troi hogia' Pen â'u pennau i lawr, fasa'r un geiniog yn syrthio o bocedi'u Oxford bags nhw!' Dyna'r fath le oedd y chwarel; os oeddech chi'n tynnu un goes roeddech chi'n siwr o gael y llall yn ôl.

Adrodd yr Ymrwyniad Dirwestol wedyn, nerth esgyrn ein pennau þ 'Yr wyf yn addaw, drwy gymorth Dur, ymgadw rhag pob math o ddiodydd meddwol.' Dau fath o blant oedd yna bryd hynny þ plant y Rhodd Mam, yn dda a drwg.

Roedd y rhan fwyaf o'r plant yn ddim ond ychydig fisoedd oed: eraill, ychydig flynyddoedd oed, a phan oedden nhw ar eu pennau eu hunain, bydden nhw'n crio am eu rhieni.

Doedd e erioed wedi mynd i ffwrdd a gadael y cŵn ar eu pennau eu hunain yn y tŷ?

Erbyn iddyn nhw gyrraedd y graig roedd y dreigiau uwch eu pennau, eu cynffonnau'n fflangellu'r awyr.

Gwrthodwn yr honiad na all ysgol fach gyflwyno'n effeithiol y Cwricwlwm 'Cenedlaethol'. Mae'n wir na ellid yn rhesymol ddisgwyl gan 2 athro yr amrywiaeth o arbenigedd i gyflwyno ar eu pennau eu hunain yr holl gwricwlwm, ac felly na allai ysgolion bach, yn eu ffurf draddodiadol, gyflwyno'r cwricwlwm yn gyflawn.

Uwchben y creaduriaid yr oedd math ar ffurfafen, yn debyg i belydrau grisial ac yn ofnadwy; yr oedd wedi ei lledaenu dros eu pennau oddi uchod.

"Ble mae Bwrdd yr Iaith?" Erbyn hyn, saith mis ar ôl dechrau gweithio'n statudol, mae swyddogion gelynion penna'r cwango iaith yn siglo'u pennau ac awgrymu na ddylech chi ddisgwyl dim arall ond distawrwydd a diffyg gwneud.

Beth oedd i rwystro llu o rai tebyg iddo yntau, a digon o fenter busnes neu syniadau pensaerniol yn eu pennau, neu lygad am olygfa dda, rhag cael eu tanio i weithredu 'run fath, nes i bob hafod a llety o Gaerfai i Gilgerran gael ei drawsnewid?

"Cytundeb" Y Pennau Cytuneb y mae'r atodlen hon ynghlwm wrthynt a'r telerau a'r amodau safonol hyn a gorfforir yn y Cytundeb ac sydd yn llunio'r cytundeb.

Gall y plant chwarae'r gêmau ar eu pennau'u hunain ond bydd angen i oedolion/athrawon fod gerllaw i helpu darllen y wybodaeth ar y sgrin a darllen y stori.

Ond ysgwyd eu pennau a wnaeth y tri arall ac edrych i lawr ar gefnau eu ceffylau.

Ar ogwydd felly, edrychai'r bonet bach yn debyg iawn i'r llewyrch hwnnw a beintir o gylch pennau saint mewn hen ddarluniau.

Yma mae henaint heulwen yn chwarae mig â llwydni nudden Mai ac yn ymuno â hi i Hingo pennau'r mynyddoedd crychlyd sydd yn creu math o gaer i Stanley .

Er yn gyfnod pan oedd nifer o'r ychydig raglenni teledu Cymraeg oedd ar gael yn rhai pennau'n siarad - ac wedi eu halltudio i berfeddion nos ar ben hynny - yr oedd hwn hefyd yn gyfnod pan ddangoswyd rhai rhaglenni gwir ysbrydoledig.

Bu cudyll o hofrennydd uwch ein pennau drwy'r prynhawn a'i chysgod swnllyd, symudol, yn dychryn wyn y ffridd i bob cyfeiriad cyn glanio i lyncu criw o actorion a throi porfa'r ddôl yn gryndod o nerfau.

Mae'r teirw yn ceisio gwthio'i gilydd wysg eu pennau o amgylch y cylch ond dim ond am rhyw ddau funud neu dri mae'r gystadleuaeth yn para - nes y bydd un tarw ar ei liniau neu pan yw'r gwr efo'r corn siarad yn rhoi diwedd ar bethau a dau darw arall yn cael eu tywys i'r cylch a'r holl beth yn dechrau eto.

Yng ngwir draddodiad roc a rôl fe gawn hanes y grwp yn ymweld a thy un o drigolion gwylltaf Caernarfon ac yn colli eu pennau mewn mwy nag un ystyr , gymaint âu bod yn...colli eu brên a theimlo fel ceffyl pren.

Codai'r milwyr eu breichiau yn hapus wrth weld awyrennau o Brydain yn hedfan uwch eu pennau yn Dunkirk.

Plygodd pawb eu pennau tra cerddodd pedwar Gwyliwr yn araf urddasol am y llwyfan.

Anodd yw eu dehongli ar brydiau ond mae'n werth bustachu uwch eu pennau er mwyn sicrhau'r wybodaeth a geir ynddynt.

Ond peth arall ydi bod yn gyff gwawd a chael pobol yn chwerthin am ein pennau ni.

Dyma lle yr oeddynt hwy a'u teuluoedd yn preswylio - yn byw yn foethus yng nghanol eu llawnder - yn ymdroi mewn porffor a lliain main ac yn cymryd byd da yn helaethwych beunydd eu plantations ar y dyffryn, neu hwyrach tua glannau y Mississippi, yn cael eu gweithio ymlaen gan eu niggers, ac overseers uwch eu pennau.

Fe geir mewn sawl crefydd amheuaeth ynglŷn â gwerth cyfrif pennau.

Cododd y gwrachod eu pennau o'r llyfr swynion yn union yr un pryd, fel pe bai rhywun wedi rhoi plwc sydyn iddynt.

Gofid y Llys oedd gallu'r gweithwyr ym Mhwllheli i gadw'u pennau.

Yr oedd yn naturiol iawn i rwystrau ac anawsterau godi eu pennau mewn mudiad cydbleidiol a newydd.

Naill rydyn ni yn clochdar yn y dull mwyaf ansensitif neu rydyn ân pennau yn ein plu.

Cyn pen dim, roeddent â'u pennau ynddo, Darllenodd Jni yn uchel, 'Swynion ar gyfer tyfu cynffonne gwahanol anifeiliaid ac adar.'

Yn ystod y cyfarfod cyntaf hwnnw treuliodd y ddau bump awr ar eu pennau eu hunain, gyda dim ond cyfieithwyr yn bresennol.

Hwylio ar wyneb y ceudwll oeddan ni, gan edrych i fyny i ben y clogwyni lle mae trefi bychain gwyngalchog yn disgleirio yn yr haul, fil o droedfeddi uwch ein pennau.

Ac mae'n bosib y byddwch chwithau'n chwerthin toc, nid efo nhw, ond am eu pennau nhw.

Ond mae cynlluniau'r corff rheoli Cymreig FAW wedi tynnu nyth cacwn i'w pennau ac wedi creu rhwyg o fewn rhengoedd y bêl gron.

Cyfrif pennau biau hi.

Unwaith eto, yn yr holl gyhoeddiadau a datganiadau cadarnhaol o du'r Llywodraeth a'r Grwp, mae'r bwganod oesol 'Rhesymol ac Ymarferol' yn codi eu pennau.

Er nad oedd yr un o'r ddau yn disgleirio mewn mathemateg yn yr ysgol, roedd digon yn eu pennau i sylweddoli fod ffortiwn yn eu dwylo.

Nid yw cyfrif pennau yn gyfystyr â chyfrif gwerth.

Gwahaniaeth amlwg arall oedd y modd yr eilliai'r mynaich eu pennau.

Bu'n rhaid curo fwy nag unwaith cyn iddyn nhw glywed ffenestr yn agor uwch eu pennau.

A deud y gwir yn blaen, mae 'na lai yn 'i ben o nag yn y pennau defaid mae o'n werthu yn 'i siop.

Yr oedd sŵn uwchben y ffurfafen oedd dros eu pennau; pan oeddent yn aros, yr oeddent yn gostwng eu hadenydd.

Gwêl Begw'r ieir yn swatio yng nghornel yr ardd 'a'u pennau yn eu plu, yr un fath yn union ag y stwffiai hithau ei phen i'w bwa blewog yn y capel ar fore Sul oer' (Tc yn y Grug).

Pobl fyrion, o bryd tywyll, hir eu pennau, oeddynt - ceir eu bath yn aml ymysg y Cymry hyd yn oed heddiw.

Mae gan bysgod sy'n byw ar wely'r mor lygaid sy'n agos at ei gilydd ar eu pennau fel y medrant weld beth sy'n digwydd uwch eu pennau.

Mentrais osod un troed ar y drws, ac yna eisteddais arno a'm pennau-gliniau yn cyffwrdd fy ngên gan ddal fy anadl ac yn disgwyl suddo.

Yn wir, pan fyddai morladron yn goresgyn llongau Sbaen un o'r pethau cynta fydda nhw'n i wneud, ar ôl lladd a mwrdro'r dynion a gwenu'n hyll ar dywysoges efo'u cyllyll yn eu cegau a hen hedsgraff eu nain am eu pennau, fyddai taflu'r sacheidia Cacao dros y bwrdd i'r eigion.

Tybed nad ydyn nhw, wedi iddyn nhw gael ein cefnau ni, yn mynd i'w hystafelloedd, yn cloi arnynt eu hunain, ac yn cael ffit orffwyll o chwerthin þ am ein pennau ni?

Pwyntiodd ei dad â'i fys at y clogwyn tywyll fry uwch eu pennau.

Ond mynnai cymaint o lenorion fynegi eu casineb a'u ffieidd-dod at gyflwr y byd trwy ei gystwyo'n finiog, arabus a chyrhaeddgar er mwyn codi cywilydd ar ddynion a chymdeithas trwy chwerthin am eu pennau a disgwyl y newidient eu buchedd a'u harferion, nes o'r diwedd gydnabod y modd.

Yr oedd gan ein teulu ni bedair ystafell, yr ystafell wrth y stryd ('front room') lle yr oedd y drws blaen ('front door') a'r gegin y tu ol gyda phantri bach ac uwch eu pennau y ddwy ystafell wely, y stafell flaen ar gyfer y rhieni a'r stafell ol ar gyfer y plant.

Rŵan, mae hynny drosodd; rydan ni'n dechrau cofio mor braf yr oedd o." Ni ddywedodd yr un o'r lleill air o'u pennau.

Rhaid canmol Cymru am gadwu pennau a gwneud jobyn proffesiynol o waith.

Dau cyn debyced i'w gilydd â phâr o gwn tegan ar y silff ben tân yw Nel a'i gwr 'ond bod pennau'r ddau yn troi'r un ffordd yn lle at ei gilydd ('Y Wraig Weddw').

Syrthiodd y tair i gysgu cyn gynted ag yr oedd eu pennau ar y gobennydd - Eira ar fatras ar y llawr, Iona mewn un gwely ac Elen mewn gwely uwch ei phen.

Edrychais ar y gorwel a gweld cymylau du enfawr yn prysur ddod tuag atom ac, o fewn munudau, roedden nhw'n arllwys glaw trofannol ar ein pennau.

Doedden nhw, yn eu tro, yn gwneud dim ond ysgwyd eu pennau'n drist i gydnabod hyn.

'Diolch, eich mawrhydi.' Cilwenodd y gwrachod gan blygu'u pennau i gyfeiriad y gath.

Cadwai'r cŵn mor agos ato ag y gallent gan wthio'u pennau yn ei erbyn fel pe byddent yn ei helpu i fynd yn ei flaen.

Gwelai hogiau'r sied, eu capiau i lawr yn isel am eu pennau, a golwg denau, lwyd arnynt, yn sgythru yn yr oerni wrth sefyll yn nrysau'r sied yn disgwyl caniad.

Ond y noson honno, â'r plismyn wedi anobeithio cael hyd i'r hofrennydd coll, y dringwyr wedi rhoi'r gorau i chwilio amdano a phawb wedi dychwelyd i'w cartref yn ddigalon, yr oedd rhywrai yn chwerthin yn braf am eu pennau.

"Mae o wedi gwneud sbort am ein pennau trwy ddianc.

A phan fyddai hi wedi nadreddu ei ffordd heibio byddai'n chwith ar ol yr hogia fyddai wedi bod at eu ceseiliau, ac ambell dro at eu pennau, yn y ddaear yn ei thorri.

Gallent weld bryniau isel yn y pellter ond doedd dim arwydd o fywyd yn unman, ar wahân i hebog yn cylchu'r awyr ymhell uwch eu pennau.

Mae llawer o'r cynyrchiadau ar y sianel ddigidol yn fyw felly mae angen i'r cyflwynwyr feddu ar feddwl chwim a pheidio â cholli eu pennau: her y mae'r criw talentog yn fwy na pharod i'w chwrdd.

Fel y rhai y mae'r prif gyfrifoldeb arnynt am y sefyllfa, gwŷr Gŵr Glangors-fach a'i ferched am fodolaeth y lleill er nad yw Rhys ac Ifan, Elen a Sal yn ymwybodol nad ar eu pennau eu hunain y maent ym murddun y tyddyn.

Trodd Delwyn ati'n gyflym, 'Tasg bach iawn i unrhyw wrach gwerth 'i halen fydde gosod cynffon wrthi!' Gwyrodd y gwrachod eu pennau.

Cododd y ddau eu dwylo uwch eu pennau yn ofalus.

Rhoddodd ar ddeall inni y buasai'n ein gadael ar ein pennau ein hunain pe baem yn mynd ymlaen efo'r gwaith yn ddiwyd a di-stwr.

O'r nenfwd uwch eu pennau, o'r waliau o'u cwmpas ac o'r llawr oddi tanynt daeth tonnau gwynion o oleuni llachar.

Ond dynesu a wnâi y storm o hyd ac yn y man roedd uwch eu pennau.

Uwchben y ffurfafen oedd dros eu pennau yr oedd rhywbeth tebyg i faen saffir ar ffurf gorsedd, ac yn uchel i fyny ar yr orsedd ffurf oedd yn debyg i ddyn.

A does dim byd syn rhoi mwy o bleser na gyrru trwy Llundain am dri y bore da chriw o bobl feddw yn mynnu dod o hyd i Burger King lle gallen nhw socian lan yr alcohol tran canu caneuon yr Eagles nerth esgyrn eu pennau.

Ysgydwodd y ddau eu pennau.

Wedyn dechreuodd y dŵr lifo i mewn ar eu pennau nhw.

Terfysgwyd pennau'r bobl, fe rannwyd yma a thraw, Dau biniwn mewn un eglwys ac weithiau wyth neu naw