Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

planhigyn

planhigyn

Yn wir, mae'n bartneriaeth glos iawn gan y treiddia'r ffwng i gelloedd y gwreiddyn a chydfyw am oes â'r planhigyn.

Gwyrdd plaen unlliw yw eu lindys hwy, yr unlliw ynhollol â'r dail a'u cynhaliant ac yn hoff o swatio ar brif wythiennau'r dail ac yn y cnewyllyn gan wledda ar y dail ifanc iraidd sydd yn y fan honno a difetha'r blagur tyfu (growing point) hefyd a thrwy hynny rwystro cynnydd y planhigyn.

Ffordd arall gwbl dderbyniol yw tyfu tomatos trwy ddefnyddio potiau meddal diwaelod gan blannu un planhigyn ym mhob potyn.

Ystyrid sug y planhigyn yn feddyginiaeth bwerus ac arferid cymryd peth ohono yn y gwanwyn i buro'r gwaed.

Yn wir defnyddir y planhigyn yn helaeth yno Yn yr haf mae modd defnyddio'r dail gwyrdd mewn salad neu wedi eu coginio Ac yn y gaeaf ar ôl tyfu'r chicons gellir coginio'r gwraidd fel y gwneir yn gyffredinol yn Ffrainc.

O fabwysiadu'r dull hwn, dylid gadael gofod o ddwy droedfedd rhwng pob planhigyn.

Ond yn wreiddiol, enw ar y planhigyn oedd y gair Lladin 'caulis', gan nad beth am 'brassica'.

Dyma'r adeg i blannu planhigion ysgewyll Brwsel yn yr ardd agored gan adael tair troedfedd rhwng pob planhigyn a'r un gofod rhwng y rhesi.

Sylwch fel mae'r planhigyn yn tyfu'n unionsyth ac yna'n troi eto tuag at oleuni'r haul.

Gan fod Cardi wedi lladd bron i bob planhigyn yn y ty - gan arbenigo mewn planhigion Yukka - maen amlwg nad oes caniatad iddo ef fynd i'r lolfa o gwbl pan fyddwn ni allan neu byddai'r goeden yn ufflon.

Dyna pam y gellir casglu'r blodau hen niweidio'r planhigyn, ond peidiwch a sathru'r dail gan mai hwy sy'n bwydo'r oddfyn.

Nid oedd hi'n amser i'r planhigyn flodeuo pan gerddasom o Gaerfyrddin i Aberystwyth.

Os dowch ar eich hynt yn y gwanwyn fe welwch seren y gwanwyn yn garped piws golau yma, planhigyn eitha prin yngh ngogledd Cymru.

Mae'n debyg mai amddiffynfa i'r larfa rhag rheibwyr ac i'w gadw'n llaith mewn math o fath swigod moethus tra bo'n gwledda'n awchus ar sydd y planhigyn.

Ond yna, fel pe bai'n ateb ei broblem, beth a welodd yn ysgwyd yn y gwynt yr ochr arall i'r clawdd ond planhigyn, a'i flodyn yn un rhosyn mawr o betalau siocled.