Nid tamaid i aros pryd mohono, mae addysg feithrin o safon yn cyfoethogi datblygiad y plentyn cyfan ac fe all gyfrannu at godi safon ei berfformiad academaidd cyffredinol.

Mae sawl llwybr yn perthyn i'r daith hon, ond nid yw pob plentyn yn dilyn yr un trywydd.

Bu+m yn bur wael a chollais y plentyn yn wythnos oed.

Dim ond wedi mynd i'r ysbyty mae, mynd yno i wella i gad dod 'nôl at Robin bach.' A gwasgodd wyneb tyner y plentyn rhwng ei dwylo.

Ac yn raddol, fel y datblygai'r ddealltwriaeth hon, aeth yn agosach at y pwynt lle gallai droi'n ôl at ei brofiad cynnar, a'r bywyd clos, cyflawn, yr oedd yn ei weld erbyn hyn trwy lygad plentyn a llygad dyn.

iaith ffurfiol mewn sefyllfa ddosbarth ond iaith fwy anffurfiol gyda grwpiau ac unigolion, - cyfrwng swyddogol y dosbarth yn ystod y cyfnodau athro-ganolog ond mamiaith y disgybl neu gynnal/datblygu'r ail-iaith yn ol anghenion yr unigolyn yn y sefyllfa plentyn-ganolog.ii) Ceisiwch osgoi gorlwytho'r drorau uchaf.

Mae'n cynnig cyngor ymarferol i ysgolion ac AALl ar adnabod pob plentyn AAA.

Bydd y plentyn yn sylweddoli hefyd, gydag amser, bod yr hyn sy'n gymeradwy yn newid fel y bydd yn aeddfedu ac yn datblygu fel defnyddiwr iaith wrth i'r rhai sy'n ymwneud ag ef deilwrio eu disgwyliadau yn ôl yr hyn a wyddant am natur eu hyfedrwydd.

Yn aml, mewn sefyllfa o'r fath nid yw'r arddangoswr na'r plentyn yn ymwybodol o'r ffaith bod dysgu ac addysgu yn digwydd gan eu bod â'u bryd ar y pwrpas.

Ond gallai hynny fod yn wrthgynhyrchiol gan ei fod yn cwtogi ar y cyfleon a gaiff plentyn i ddarllen i bwrpas a thrwy hynny, ddatblygu ei ddarllen ei hun ymhellach.

Cyfrifoldeb yr athrawon pwnc eu hunain yw hyfforddi'r mathau o sgiliau darllen sydd eu hangen yn eu maes hwy a hynny gan ddefnyddio deunydd pwnc-benodol, (yn hytrach na dibynnu ar allu cyffredinol plentyn i ddarllen neu ar athrawon iaith).

Yn ychwangeol, mae'n rhaid i'r sawl sy'n mynd a'r plentyn i'w gofrestru ac hefyd y sawl sydd yn cofrestru'r plentyn ar ran y wladwriaeth siarad ac ysgrifennu Cymraeg.

Cafwyd sioe sionc ac ysblennydd yn cynnwys eitem gan pob dosbarth a chyfraniad gan bob plentyn yn yr ysgol.

Fel plentyn 'roeddwn wrth fy modd yng nghwmni nhad, ac i Gerrig Duon yr awn ni efo fo bob cyfle gawn i, mynd ar ffrâm y beic ar draws 'camp Mona'.

Dyma ddechrau cyfnod dygn dlodi Sarah Owen a'i phedwar plentyn.

Syniad arall pwysig a ddaeth o Comisiwn Warnock oedd bod rhai plant i'w amddiffyn oddi fewn i'r sustem drwy datganiad o addysg arbennig (DAA), sef dogfen fyddai'n diffinio ac adnabod anghenion addysgol plentyn.

Hawdd iawn yw credu fod galar tad ar farwolaeth ei fab yn brofiad sydd yr un fath ymhob oes, ond y gwir amdani yw fod marwolaeth plentyn yn llawer mwy ingol heddiw am ei bod cymaint yn llai cyffredin (yng ngwledydd y gorllewin o leiaf).

Pwy ddwedsoch chi oedd y plentyn a'i peintiodd o?" "Aled Owen.

Plentyn ei gyfnod oedd, ac mewn rhyw ystyr yr oedd yn ffodus yn ei genhedlaeth, gan dyfu'n fachgen cryf ac abl o ran corff a meddwl.

Yr oedd Angharad yn un o'r pedwar plentyn ar hugain a anwyd i wraig Risiart ab Einion o Fuellt, deuddeg mab a deuddeg merch a phob un ohonynt gydag un llygad du ac un llygad glas.

"Y rheol aur yw, 'Peidiwch byth â rhoi eich plentyn i rhywun nad ydych chi'n ei adnabod," meddai John Jenkins o Awdurdod lechyd De Morgannwg.

* bod y cwricwlwm yn cyfrannu at holl dwf a datblygiad pob plentyn, yn hyrwyddo eu datblygiad deallusol, emosiynol, cymdeithasol, corfforol a diwylliannol.

Maent yn amserol am iddynt ystyried y cwricwlwm fel uned gyfan sy'n cynllunio fod rhaglen waith unigol pob plentyn yn broses o brofiadau gweithredol.

* feithrin, cynnal a chadarnhau gwell perthynas gymdeithasol gydag unigolion o fewn y grwpiau yn ystod y cyfnodau plentyn-ganolog gan eu bod: -yn cael cyfle i'w cynorthwyo'n unigol pan fo angen y cymorth ar y disgybl, -yn dod i'w hadnabod mewn sefyllfa lai ffurfiol ac yn gallu arfer gwahanol fath o ddisgyblaeth ar wahanol gyfnodau yn ystod gwers;

Ni roddir llawer o sylw i'r effaith ar y plentyn o oed gynradd.

A gwelwyd cyhoeddi dogfen Cyngor Cwricwlwm Cymru Y Plentyn dan Bump yn yr Ysgol, dogfen sy'n cynnig canllawiau ar agweddau ar gwricwlwm addas i blant dan bump.

Athrylith a oedd yn tarddu o ddiniweidrwydd y plentyn.

Ac mae coch yn rhybuddio fod bywyd y plentyn yn y fantol am ei fod mor wan.

Oedd dada yn un o ddeg o blant a chollodd ei fam pan oedd ond plentyn bychan, ond yn wahanol i blentyn "Y Bwthyn Bach To Gwellt", cafodd dad cyfrifol, gofalus i chadarn i'w magu i gyd efo'i gylydd a'u codi o dan do o safon cysegredig.

Cof plentyn yn unig oedd ganddi amdano a'r cof hwnnw'n ddelwedd o ryw Siôn Corn, un a ddeuai ag anrhegion iddi, ac a arhosai am gyn lleied o amser nes gwneud pob ymweliad yn ŵyl.

Iddynt hwy, nid oedd cael un plentyn arall i fynd gyda hwy i'r bwthyn yn ddim trafferth.

Dim ond chwe mis oed yw plentyn arall, sy'n derbyn triniaeth am pneumonia am y drydedd waith.

Ac os bu rhaid i'r plentyn fod yn ofalus o'i iaith, fe dyfodd yn hynod o aeddfed mewn byr amser.

('Churching' yw'r enw Saesneg ar yr arfer.) Y mae'r arfer hwn yn seiliedig ar yr hen goel mai gweithred amhur oedd geni plentyn ac yn arbennig ar yr awydd i roi diolch i Dduw am eni plentyn newydd i'r byd.

Llew o gael rhyddhad oedd mynd ati i ysgrifennu gweithiau gwreiddiol a hefyd addasu chwedlau gwerin a ffeithiau hanesyddol, gan beri bod storm ym mynwes sawl plentyn wrth iddo fynd o antur i antur wrth droi'r tudalennau.

Eithr y tu allan i fyd y plentyn a'r ysgol erys y ffaith mai Saesneg yn unig sy'n angenrheidiol i bob swydd neu offis weinyddol yng Nghymru.

Pob plentyn ysgol ym Mhrydain i gael mwgwd nwy.

Tra oeddent yn byw yng Nghaerllion, ac yn fuan wedi pen blwydd Mary yn un- ar-hugain, bu cweryl ffyrnig rhyngddi hi a'i gŵr, ac aeth hi a'r pedwar plentyn yn ôl at ei mam i Birmingham.

Aeth gweddill y pnawn heibio fel pob pnawn Llun arall, ac os oedd rhyw olwg drist ar wyneb eu hathrawes ni ddaeth i feddwl yr un plentyn mai o'u hachos hwy y tarddodd y tristwch hwnnw.

Mae angen i bawb ohonom ni sydd â diddordeb yn y maes hwn i gyhoeddi'n glir ac uchel fod y cyfnod addysg hwn yn bwysig ynddo'i hun, lle bynnag fo'r plentyn.

Pan ddaw'r amser i fedyddio'r baban, a'r cwmni'n nesau at y ffynnon, fe neidia'r plentyn o freichiau'r wraig sy'n ei gario, fe gyrraedd y dŵr mewn tair naid ac ymdrocha ynddo ar ei ben ei hun.

plentyn ag arafwch darllen sydd yn derbyn cymorth penodol, dros dro; plentyn eithriadol galluog sydd dan ofal y gwasanaethau cymdeithasol oherwydd camdriniaeth;plentyn sydd ag anhawsterau dysgu oherwydd problemau ymddygiad.

Wrth bwffian fel taid i fyny i'r man gwylio, gwelais wraig ifanc yn gwthio pram yr holl ffordd a gwr arall yn cario plentyn swnllyd fel iau ar ei ysgwyddau.

Pan ddaeth Teg i wybod fod Cassie'n disgwyl plentyn Huw ceisiodd ei orau i fyw gyda'r sefyllfa, ond methodd.

Un o wyth plentyn y diweddar Robat Evans (barbar) a'i briod yw Mrs Gladys Morgan.

Rwy'n cofio cyfnod pan oedd pob plentyn yn fy ysgol i'n siarad Cymraeg.

Os yw plentyn i gael ei eithrio oddi wrth rhan neu rhannau o'r Cwricwlwm Cenedlaethol, mae modd gwneud hynny drwy proses penodol o nodi hynny - a nodi'r rhesymau dros yr eithrio - mewn DAA.

O dan ambell bentwr o gerrig, mae cyrff pedwar plentyn.

Mae'r cwricwlwm dan bump yn cyfeirio at yr holl brofiadau a ddarperir gan ysgol, yn ymwybodol ac yn anymwybodol, ac sy'n hybu datblygiad y plentyn cyfan.

plentyn Dafydd ac Ann Williams o'r Ddôl-gam, Cwmllynfell.

Yr oedd yna lun plentyn mewn sgert neu drywsus pen glin a sana beic a thamishantar yn gorwedd ar ei fol ar lawr yn darllen ar gornel isaf cas glas y gyfrol a adwaenwn i o Nedw, Tegla Davies.

Lleolir pob stori yng Nghymru a hefyd ceir amrywiaeth o themâu diddorol i ddifyrru ac ymestyn y plentyn - e.e. bwlio, anabledd a diogelu'r amgylchfyd.

Bu farw un o'u chwe phlentyn yn ystod y nos; roedd dau deulu arall yn y ciw wedi colli plentyn yr un hefyd.

Mae'n gweld plentyn yn cael ei genhedlu mewn angladd yn y gerdd 'Angladd', hynny yw, yr oedd Cymru newydd yn codi o arch yr hen Gymru.

Eisteddodd ar y gwely a dowcian arno fel plentyn.

Mae teuluoedd y wlad, yn groes i'r polisi un plentyn, yn cael dau neu dri phlentyn yn gyfreithlon.

Gallwn brofi pwysigrwydd yr uned bentrefol trwy gyfeirio at nifer o enghreifftiau e.e.l. Pan unir capeli, gan gynnal gwasanaethau bob yn ail mewn gwahanol bentrefi, tuedda'r mwyafrif o'r gynulleidfa ddod bob amser o'r pentref y cynhelir y cwrdd ynddo e.e.2. Pan fydd plentyn yn cael ei symud - trwy ddewis rhieni - i ysgol pentref arall, tuedda'r plentyn golli cysylltiad cymdeithasol anffurfiol hefyd â gweddill plant y pentre e.e.3. Pan gae'r ysgol, bydd holl blant y pentre'n colli'r ymwybyddiaeth o fod yn griw y pentre wrth fynd i'r ysgol uwchradd ac felly'n colli'r ymwybyddiaeth o berthyn ar y lefel hon.

Nid yw uchelgais plentyn yn cymryd dawn i ystyriaeth.

I ddifyrru'r amser, fel petai, cydiodd mewn dyrnaid o dai a ffermdai a'u gollwng yn freuddwydiol drwy ei ddwylo fel y bydd plentyn yn chwarae gyda thywod.

'Roedd Mrs Mac yn benderfynol o gael erthyliad ond llwyddodd Glan i'w pherswadio fel arall ac yn 1994 ganwyd ei thrydydd plentyn, Daniel.

Yr oedd yn Sarah Owen, meddai ef, 'ryw ddefnydd anghyffredin', nid yn unig yn gorfforol - cerddodd bedair milltir a deugain un diwrnod gwresog gan gario plentyn ar ei braich y rhan fwyaf o'r ffordd - eithr hefyd yn feddyliol, oblegid er ei bod yn anllythrennog, yr oedd ganddi gof cryf a chariai lawer o lenyddiaeth arno.

Y newyddion da ynglŷn â dysgu Hanes Cymru yw y bydd cyn bo hir yn ffurfio rhan orfodol o gwrs Hanes pob plentyn yng Nghymru.

Nid yw meistrolaeth y plentyn ifanc ar gonfensiynau'r iaith lafar yn tyfu am fod rhywrai yn ei gymuned yn penderfynu rhoi hyfforddiant penodol iddo ar ddefnydd priodol o ansoddeiriau neu ffurfiau amherffaith y ferf.

Mae gennyf gôf plentyn o fynd ar y trên bach i'r Mwmbwls o Abertawe yn Ystod un o'r hafau poeth tragwyddol yna a gawsom i gyd fel plant, gan dreulio'r diwrnod i gyd ar fy hyd yn turio rhwng y creigiau am drysor.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Pob plentyn ysgol ym Mhrydain i gael mwgwd nwy.

Gwelodd hi'n cludo plentyn bach Margaret Miles yn ei chôl o rew yr afon dros ddeuddeng mlynedd yn ôl.

Fframwaith athro-ganolog gyda digon o le o'i fewn i'r dull plentyn-ganolog o weithio, yw'r drefniadaeth fwyaf effeithiol.

Mae cynnwys y Gymraeg fel rhan o'r Cwricwlwm Cenedlaethol, ac felly'n rhan o brofiad addysgol pob plentyn, yn golygu y gellir anelu at sicrhau isafswm o ruglder yn y Gymraeg gan bob plentyn.

Mae'r lluniau lliwgar yn hyfryd gyda digon o fanylder i gadw diddordeb plentyn bychan yn y cymeriadau a'r anifeiliaid.

Er mwyn iawn ddeall iaith a'r ffordd y mae plentyn yn ei dysgu mae angen ei gweld bob amser fel rhywbeth sy'n rhan o ddiwylliant, fel elfen yn nyfeisgarwch cymdeithasol dyn.

Ateb Teyrnon i'r ymgais gyntaf am ddial oedd trais: fe dorrodd fraich yr anghenfil a oedd wedi cipio'r plentyn.

Penderfynodd Teg faddau'r cwbwl iddi ond 'roedd Cassie yn disgwyl plentyn Huw.

Yr hyn a olygir yw'r hyn sy'n digwydd pan mae plentyn yn dysgu iaith, sef ei fod yn dyst i filoedd ar filoedd o enghreifftiau o iaith yn cael ei defnyddio i ddibenion ffwythiannol ac ystyrlawn.

Un o'r adegau hynny pan fo eich plentyn yn mynnu rhywfaint o annibyniaeth a chithau heb baratoi ar ei gyfer.

Mwmiodd y plentyn rywbeth aneglur am beswch neu salwch neu ryw anfadwch ar rywun neu'i gilydd ger rhyw afon.

Y mathau o lafaredd sydd yn ymestyn gallu ieithyddol a phynciol plentyn.

Rhaid datblygu partneriaeth rhwng ysgolion babanod a iau a'r ysgol feithrin gan bod y broses datblygol wedi hen gychwyn yn y plentyn tair a phedair oed.

iii) Theatr mewn addysg sydd yn cwmpasu sawl un o'r elfennau creadigol a ystyrir yn hanfodol i ddatblygiad addysg plentyn.

Yn hyn yr oedd yn hollol wahanol i OM Edwards, fel y cawn weld, ac felly y mae rheswm dros edrych ar Gymdeithas Dafydd ap Gwilym fel plentyn OM Edwards mewn mwy nag un ystyr.

O'r tueddiadau hyn, y canol yw'r un sydd fwyaf derbyniol o safbwynt datblygiad pynciol a ieithyddol y plentyn gan ei fod yn caniatau bratiaith wrth archwilio syniadau mewn grwp, ond yn arwain y disgybl hefyd, i gyfeiriad iaith fwy safonol mewn sefyllfaoedd dosbarth cyfan mwy ffurfiol.

Dim ond mam mewn trallod a allasai ffarwelio â phlentyn o'i chroth ei hunan er mwyn i'r plentyn gael dillad, bwyd, to dros ei ben, ac yfory, o bosibl, gwaith.

oedd cwestiwn Kate, y plentyn hynaf.

'Roedd ôl blinder y dydd ar wyneb y Cripil ac er bod hwnnw ddwywaith ei oedran, cododd Elystan y corff hanner diffrwyth a'i fagu yn ei arffed fel magu plentyn.

Er na fydd tribiwnlys Cymraeg na Chymreig, pan fydd tribiwnlys yn eistedd yng Nghymru ac yn delio ag achos Cymraeg, mae'r ddeddfwriaeth yn rhoi iddo'r hawl i alw ar arbennigedd Cymraeg ac yn gosod dyletswydd arno i ystyried anghenion penodol plentyn o Gymro.

Mewn ymateb i'w ymdrech i'w fynegi ei hun, bydd y siaradwr aeddfetach yn cynnig adborth iddo, adborth o fath unigryw sy'n ystyr ganolog ac sydd hefyd yn amddifad o unrhyw elfen fygythiol ee Plentyn Ifanc: "pan" ethin Plentyn Hŷn: Ia, cwpan Gethin ydi honna ynte neu Plentyn: "nath fi myn i Wrecsam efo nain fi Dydd Sadwrn" Athro: "Mi es ti i Wrecsam hefo dy nain Dydd Sadwrn.

Camgymeriad mawr fyddai trwsio crud gyda phren ysgawen gan y gallai gwrachod wedyn niweidio'r plentyn.

Mae melyn yn dynodi fod y plentyn yn dal i ddiodde'n ddifrifol o effeithiau newyn.

Cofnodir agweddau ar ddatblygiad y plentyn cyfan mewn proffil sylfaen a all fwydo mewn i Gofnod Cyrhaeddiad Cynradd lle nodir cyrhaeddiad y plentyn mewn perthynas â'r Cwricwlwm Cenedlaethol a'r Cwricwlwm Cyflawn.

Dylid sicrhau fod addysg Gymraeg, felly, o fewn cyrraedd hwylus i bob plentyn er mwyn rhoi i ddisgyblion afael dda ar yr iaith.

Cododd ei ysgwyddau'n ddi-ffrwt, cerdded ychydig gamau allan i'r glaw yn ddiniwed fel plentyn, heb na chap nag ambare/ l.

Wrth blygu lawr, sylweddolais nad papur sbwriel oedd ond esgid plentyn.

Gwrthodai ffermwyr ddefnyddio ffyn ysgawen i yrru eu gwartheg a phe curid plentyn â ffon o'r fath ni fyddai'n tyfu'n iawn wedyn.

Yna clymid dau hanner y goeden yn ôl yn dynn ac fel y tyfai'r goeden yn un unwaith eto byddai'r plentyn yn gwella.

Fel pob plentyn atgofion am yr Ysgol Sul yw'r rhai cynharaf.

Lewis y glynn i dat ai kant.' Mae pum mlwydd yn oedran amwys, wedi gadael babandod ac eto heb ddechrau datblygu'n oedolyn cyfrifol (ystyrid mai saith oedd yr oed pan fyddai plentyn yn dechrau meddwl ac ymddwyn fel oedolyn).

Fo oedd yn fy ysgogi i roi cynnig arni.' Ac yn wahanol i sawl plentyn arall oedd yn gorfod adrodd adnod mewn gwasanaeth neu gymryd rhan yn yr Ysgol Sul, roedd y Judith ifanc yn falch o'r cyfle.

Ymhell cyn fy ngeni i deuai bob blwyddyn â hosan Nadolig i bob plentyn yn yr ysgol, o'r lleiaf i'r mwyaf, ynghyd â ffrwythau a melysion.

Roedd efelychu oedolion yn rhan bwysig o addysg y cyfnod, a dis gwylid i fechgyn ddysgu trin arfau'n gynnar iawn, fel y gwnâi Siôn gyda'i fwa bach a'i gleddyf pren (arfer sy'n cyferbynnu'n ddigrif ag ofnusrwydd y plentyn bach).

Mae angen i'r athrawon nad ydynt yn gwneud hynny eisoes yn eu dysgu, ystyried rhoi mwy o le i sefyllfaoedd plentyn ganolog sy'n cynnwys gwaith llafar pwrpasol mewn grwpiau bychain.

Erbyn y Calan byddai pob plentyn yn cael cwdyn arian newydd a'r adeg honno roedd disgwyl i blentyn adrodd pennill neu gwpled wrth ddrws bob cartref.