Chwiliwch am y rhain: pren y ddannoedd Sedum rosea, teim gwyllt Thymus drucei, mantell Fair fynyddig Alchemilla vulgaris, tormaen coch Saxifraga oppositifolia, llafn y bladur Narthecium ossifragum, tormaen mwsogaidd Saxifraga hypnoides, bara'r gôg Oxalis acetosella, tormaen serennog Saxifraga stellaris, eglyn Chrysoplenium oppositifolium, suran y mynydd Oxyria digyna.

Gorweddai yn ei gwely bach pren mewn twll yng nghlawdd y cae haidd yn troi a throsi, yn ysu am weld golau dydd.

Cadwai nhw mewn bocs pren gyda'i drysorau eraill: darlun brown a melyn o'i gariad cyntaf, y llythyrau a anfonodd ati a'i hances lês.

Roedd Mr Godfrey wedi addasu adeilad pren ar ei dir ym Moelfre, ger Abergele, i fod yn stiwdio gerdd gan gynnwys rhoi defnydd i atal swn ynddo.

Am y coed hyn sydd wedi ffrwytho'n sâl oherwydd tyfiant cryf y pren, gellir dirisglo'r goes.

Mae'r wyneb yn edrych yn ddigon caled a farnish sgleiniog arno, mae yna ôl ambell grafiad ar y pren ac mae yna glo ar rai o'r drysau.

Pedair cân i gyd: Alison, Jim Never Fixed It For Me, Ceffyl Pren a Sêr ac maen rhaid dweud fod yna elfennau eitha doniol i eiriaur caneuon.

Pan gyrhaeddodd, gwelai Rageur a Royal yn neidio i fyny ac i lawr grisiau pren y feranda.

Bu'r perthi a'r goedlan yn crynu er diwedd Chwefror gyda sgrech, chwiban a chrawcian, a gollyngwyd pob offer o law i wrando'r deryn du o'i gangen ar y pren ysgawen; ac yn y distawrwydd hwyrnosol, deuai nodau trist y gylfinir o'r ffridd uchaf drwy ffenestr ystafell fy ngwely.

Roedd wedi cryfhau ffenestri ei gaban pren melyn â bariau haearn cryf, fel pawb arall, gyda llaw, a allai fforddio hynny yn y rhan hon o'r dref.

Gollyngdod digamsyniol ar bnawn heulog o Fehefin i gaethion bach y desgiau pren fyddai edrych i fyny ar y manol yn entrychion yr ysgol a chofio fel yr oedd Wmffra a Nedw wedi treulio pnawn cyfan yn y seilin yn gollwng slumod wrth ben dosbarth y sgþl.

Mae'r defnyddiau'n cael eu dadlwytho gan y criw i gyd o gert fawr hen-ffasiwn sy'n rhedeg ar olwynion pren.

Yr oedd yn ddigon call i beidio â'm llusgo pan oeddwn yn anymwybodol." 'A dyma chi'n cyrraedd, o'r diwedd, at waelod grisiau'r feranda?" "Do, ac yr oeddwn yn falch iawn o deimlo'r pren dan fy nwylo," meddai'r tad.

Hanner awr o daith mewn bws 'Crosville' unllawr, hen ffasiwn, a'r conductor yn dosbarthu tocynnau unigol o flwch pren pwrpasol.

Roedd y gwely pren isel wedi ei osod yn erbyn y wal fewnol ac roedd gwrthban brown golau yn symud i fyny ac i lawr wrth i'r hen ŵr anadlu'n llafurus odano.

Lluniau dyfrliw, sialc, siarcol neu bastel yw'r rhain, ond mae ganddo hefyd nifer o doriadau pren a leino ar destunau tebyg.

Tra wrth y gwaith o dyllu i wneud lle i'r camogau, y morthwyl pren, dwy aing - un fach ac un fawr - oedd yr unig offer a ddefnyddid, gyda'r riwl holl-bwysig, wrth gwrs.

Tra byddai'r hoelen yn y goeden ni fyddai'r ddannodd yn dychwelyd gan fod y boen wedi ei drosglwyddo i'r pren.

Roedd y Cyngor wedi ymateb i alwad Cyfeillion y Ddaear i beidio a defnyddio pren caled trofannol, meddai, gan benderfynu, felly, defnyddio ffenesti platig.

Daeth y sw^n eto, clec uchel fel pren yn torri o dan draed rhywbeth trwm.

dacw'r man, a dacw'r pren Yr hoeliwyd arno D'wysog nen, Yn wirion yn fy lle; Y ddraig a sigwyd gan yr Un, Can's clwyfwyd dau, congcwerodd Un, A Iesu oedd Efe.

Fel wiwer, cerddodd Alun ar hyd y boncyff a phlygu i lawr i ryddhau'r bachyn o'r pren.

Yn naturiol mae'n beth anlwcus iawn i dorri ywen neu i losgi'r pren.

Mae'r Antur, hefyd, wedi sefydlu canolfan arddio sy'n cynnig amrywiaeth o blanhigion, llwyni coed, alpau a grug ac amrywiaeth o ddodrefn, thybiau pren a choncrit ac addurniadau ar gyfer yr ardd a'r patio.

Distawrwydd llethol, nes i'r plant deimlo fod eu hesgidiau hwy yn gwneud twrw mawr ar y llawr pren.

Adeilad pren ydyw, fel cymaint o'r tai du a gwyn sydd i'w gweld ar y ffin rhwng Cymru a Lloegr.

Roedd y syniad ddinist yn gryf ym myd celf y chwedegau, ac yn hytrach na chreu cerfluniau 'hierarchaidd' a gâi eu gosod ar bedestal neu lwyfan gwell ganddo oedd creu 'democratiaeth o wrthrychau' a fedrai gyfleu teimlad tuag at ddarnau o natur, pren, haearn, pridd, unrhyw weddillion dienw y gallai eu defnyddio.

Mae pren gwastraff yn cael ei losgi i wresogi'r adeiladau ac mae'r glaw yn cael ei ddefnyddio hefyd yn ein toiledau, meddai Rhodri Clwyd Griffiths, Swyddogol Gwyddoniaeth.

Yn aml byddai ffermwyr yn clymu darn o'r pren i'r aradr neu'r chwip fel na allai'r un wrach witsio'r anifeiliaid.

Pren criafol (Sorbus ancuparia).

Roedd yr onnen hefyd yn goeden sanctaidd, yn garedig wrth bobl, yn eu gwella a'u gwarchod rhag rhaib gwrachod, os cedwid peth o'r pren a'r dail yn y tŷ.

Yr oedd y pryf yn y pren i'w weld yn eglur iawn i'r sawl a oedd yn berchen ar lygaid i ganfod yr effeithiau chwarter canrif yn ôl, cyn i'r Rhyfel dorri allan.

Ynddi adroddir hanes y bardd 'mewn capel llwydaidd' yn gwrando ar hen bregethwr yn annog rhinweddau diweirdeb a hunanddisgyblaeth yn enw 'y Duw fu ar y Pren'.

erwau ac erwau o gynefin arbennig ac yng nghanol yr unigeddau - i'w weld o bobman y 'tþ ysbryd' i'r anghyfarwydd, neu Wylfa Hiraethog i'r astudiwr mapiau neu Plas Pren i'r lleol...

Yng ngwir draddodiad roc a rôl fe gawn hanes y grwp yn ymweld a thy un o drigolion gwylltaf Caernarfon ac yn colli eu pennau mewn mwy nag un ystyr , gymaint âu bod yn...colli eu brên a theimlo fel ceffyl pren.

Cafodd y math o ateb annelwig y byddai rhywun yn ei ddisgwyl - y rhoddir ystyriaethau i adnoddau cynhenid cyfoethog Cymru fel pren a llechen ond bod yn ofynnol, wrth gwrs, sicrhau fod y gwariant yn rhesymol ac ati.

Ac wrth reswm, yr oedd ysbryd herfeiddiol y glowyr yn ganlyniad nid yn unig i'r tipyn chwerwedd ynghylch y plocynnau pren ond hefyd i annhegwch didostur holl amgylchiadau eu llafur a'u tal.

...coedwigwr praff yn dethol pren Tyrd ataf; cân â'th fwyell rybudd dwys A tharo unwaith, ddwywaith, nes bod cen Yn tasgu, a'r ceinciau'n crynu, a chrymu'u pwys; Dadwreiddia fi o'r ddaear, cyn y daw Ffwrneiswaith y golosgwyr acw draw.

Tyfodd pren o'r ffon a blodeuai adeg y Nadolig.

Torrid llinyn ei fogail allan a'i hoelio i dderwen, yna fe i gorfodid i gerdded o gwmpas y goeden nifer o weithiau nes bod ei berfedd wedi ei dynnu allan a'i ddirwyn o gwmpas y pren - bywyd am fywyd.

Mae taclau gwraig weddw yn benigamp am worn out tools fel ag y mae chwys plismon am rywbeth prin iawn er y gellid fod wedi ychwanegu mor brin â chachu ceffyl pren ato.

Mi fyddwn yn barod i fynd ar fy llw fod rhyw dawelwch yn y pren sy'n cael ei drosglwyddo i mi.

Yng nghysgod coedwig fawr mae nifer o adeiladau pren wedi eu codi sy'n ymdoddi'n llwyr i gefndir y ddaear o'u cwmpas.

Priod y dragwyddol Hanfod Wela' i'n hongian ar y pren...

Pren oedd defnydd crai yr eglwysi cynnar - defnydd a bydrai'n hawdd.

Symudodd yn araf tuag at y cwpwrdd lle roedd y bocs pren.

Mae'n anffodus i losgi'r pren gwyrdd a bydd marwolaeth yn sicr o ddilyn os gwneir hyn.

Natur sy'n cynhyrchu pren wedi'i garegu trwy ddull arbennig.

Credir fod gan bob coeden rym bywiol arbennig, sef yr ysbryd sy'n byw yn y pren.

Fyddai neb wedi dychmygu'r gallu a'r grym a'r perygl oedd y tu ol i'r sgrin a'r tu mewn i'r bocs pren caboledig, melfedaidd.

Yr unig sŵn oedd dyrnod pren ar bren a sloshian rhythmig wrth i'r clai gael ei daflu fesul dyrnaid i orchuddio plethwaith y waliau.

Mae Afaon yn eich arwain drwy'r pentref ac i mewn i adeilad pren hir.

mesurent y pellter rhyngddo a 'i ddarn pren, ond anodd oedd dweud a oedd o 'n ennill tir o gwbl.

Adeilad pren oedd hwn, gyda mur pren yn ei wahanu oddi wrth y stablau a'r cutiau moch y drws nesaf.

Ef yw'r pren bywiol y mae ei ddail "i iacha/ u'r cenhedloedd." Mae'n dilyn na all Cristionogion fod yn segur heb gynorthwyo yn y gwaith gwefreiddiol o sicrhau fod y neges am y Gwaredwr yn cyrraedd pawb.

Gwelir mes pren ar y cortyn sy'n cau hen lenni sy'n dod i lawr dros y ffenest.

Roedd efelychu oedolion yn rhan bwysig o addysg y cyfnod, a dis gwylid i fechgyn ddysgu trin arfau'n gynnar iawn, fel y gwnâi Siôn gyda'i fwa bach a'i gleddyf pren (arfer sy'n cyferbynnu'n ddigrif ag ofnusrwydd y plentyn bach).

Mae yntau'n gosod y pren

Yr oeddwn i'n rhy wan i feddwl erbyn hynny heb sôn am symud." "Dyna oedd y marciau a'r tyllau'n y grisiau pren felly?" meddai Louis.

Er na wyddai JR am chwedl Odo yn bledu'r tai, ac er na fu ym Mol y Mynydd ond unwaith o'r blaen, ni chafodd drafferth i ddarganfod llidiart pren Nefoedd y Niwl.

Byddai'r llestri a ddefnyddid i wneud menyn yn siwr o gynnwys rhywfaint o'r pren gan fod gwrachod yn enwog am eu gallu i rwystro corddi.

Cofiaf ei lais yn fy rhegi o'r twllwch am hydoedd hyd nes i mi gael llond bol a chodi yn fy ngwylltineb allan o'm gwely a chroesi llawr pren y babell a lluchio dwrn dirybudd i'w ddannedd i'w ddistewi.

Cytiau pren â tho sinc oedd y rhan fwyaf o'r tai ond, brin filltir i ffwrdd, roedd plasdai crand aelodau'r Llywodraeth.

Yna dau gerflun pren, yn nhraddodiad cerfiadau gwerin Lithuania, i gofio'r rhai a gafodd eu lladd yn y ganrif ddiwetha' wrth geisio cario llyfrau Lithuaneg i'r wlad, yn groes i gyfreithiau'r Tsar.

Cnydau o bob math yw bwyd cwningod, cnydau megis glaswellt, ydau, rwdins, moron a dail llysiau, ond yn y gaeaf fe wnânt ddifrod mawr ar goed yn ogystal trwy ddirisglo'r pren ac ymborthi ar y rhisgl.

Dim ond i led o hanner modfedd y dylid tynnu'r rhisgl, hyd at y pren caled ac ni ddylid ei dynnu oddi amgylch yr holl goes neu fe leddir y pren.

Mae'n wir fod brenin a brenhines newydd ar orsedd Lloegr, Sior y Pumed a'r Frenhines Mari, ac Amundsen o fewn ychydig dros fis i gyrraedd Pegwn y Deau; ond yr oedd Streic y Plocyn wedi gwneud bywyd yn anodd i'r glowyr a'u teuluoedd, y streic a geisiau sefydlu hawl y glowr i fynd a phlocynnau pren diangen adref o'r pyllau glo, y plocynnau pren a hwylusai'r dasg o gynnau tan yng ngrat y gegin.

Heb os, Ceffyl Pren yw'r gân orau ar yr ep - gyda riff y gitar yn gafael o'r cychwyn.

Cludant y cynhaeaf i daflodydd pren yng nghefn y tai i'w daflu islaw, yn y gaeaf, i'r gwartheg Simmental ar y llawr cyntaf.

Uniaith Almaeneg - iaith y visitors - oedd y rhybudd llefrith-ar-werth yn ymyl hafoty Funtauna, ond y bwlch ydyw'r ffin rhwng tai pren Davos a thai carreg yr Engadin, rhwng Almaeneg unigryw y Walseriaid a'r ffurf ar Reto-romaneg a elwir mor briodol yn Lladin.

Gellid defnyddio pren cerddinen i wneud ffon i ddewino am fetalau ond gyda'r gollen y cysylltir dewino dwr ac fe'i defnyddid i wneud hudlath gan y Derwyddon.

Cawsom ni anrheg ac yr anrheg oedd pren mesur a cawsom ni afael ar Wilbi.

Tros bechadur buost farw, Tros bechadur ar y pren, Y dioddefaist hoelion llymion, Nes it orfod crymu'th ben; Dwed i mi ai fi oedd hwnnw Gofiodd cariad rhad mor fawr?

Mae'r pren yn llosgi'n dda hyd yn oed pan fo'n wyrdd ac mae'r mwg yn llesol yn enwedig i fabanod.

Blwch mawr, pren, yn cynnwys injian car y cymerai fore da i giang ohonom ymlâdd i'w symud o un lle i'r llal.

Weithiau, er mwyn manteisio ar y gwres, fe ddawnsient uwch ben cannwyll olau a rhoi gwellt sych yn eu clocsiau pren i gadw'r tamprwydd allan.

Plas Pren, medde nhw, oherwydd mai o bren y'i gwnaed o - ac y mae hynny yn gwneud rheswm gan mai ar lun a delw plasdai saethu Sweden ei hadeiladwyd.

Fe Mm yn ddigon haerllug unwaith i ofyn iddo p'un o'r cerddi yn Dail Pren oedd orau ganddo ef.

Tuedd y rhai pren oedd llithro allan o'u lle.

Nid trwy lyfr yn unig yr ymledodd hanes Trystan ac Esyllt, ac o gofio poblogrwydd golygfa'r 'oed dan y pren' yn y cyfryngau gweledol, hynod yw nodi na adawodd yr elfen bwysig hon yn y fersiynau cyfandirol o'r hanes unrhyw ôl ar lenyddiaeth Gymraeg.

Man bryfetach yn byw rhwng y rhisgl a'r pren yn bwyta'r nerth cyn iddo gyrraedd o'r gwraidd i'r brigau.

Yn ôl un gred gwnaed pren y groes o'r gerddinen ac mai dyna pam mae'n medru gwrthsefyll holl gynllwynion y Diafol.

Mewn panig, dechreuodd edrych o gwmpas yr ystafell am ei focs bach, pren.

Credid fod y pren yn amddiffyn y tir y mae arno neu'r cartref y bydd yn tyfu gerllaw iddo neu'r person fydd yn cario darn ohono yn ei boced.

Ni ddylid dod â'r pren i'r tŷ ac ni ddylid ei losgi - yn wir, ni ddylid ei thorri o gwbl.

Ei ateb oedd mai'r rhai dur yn hytrach na'r rhai pren, gan eu bod yn fwy sefydlog.

Am flynyddoedd bu'r pren gwywedig yn cael ei gadw ar ei draed gan farau haearn a choncrit ac mae bellach yn ddiogel yn yr amgueddfa yn Abergwili.

Yr hyn wnaeth inni feddwl fod rhywun heblaw ni wedi bod yno'n ddiweddar oedd darganfod botwm pren yn y twnnel, heb Iwch na dim wedi glynu ynddo .

Pren twyllodrus iawn yw'r dderwen.