Sylwais ar Breiddyn a Lewis Olifer yn sefyll fymryn o'r neilltu i bawb arall; yr oedd Menna wedi cymryd gofal o Deilwen Puw.

Wrth weld penbleth y ddwy eglurodd Mr Puw Ymhellach, 'Mi fyddwn i'n dechrau gyda'r tystysgrifau marwolaeth a gweithio yn ôl.

Wedi holi eu henwau ac ychydig am eu cefndir gofynnodd Mr Puw iddynt sut y gallai eu helpu.

Estynnodd Mr Puw ddalen o bapur o'r cwpwrdd a'i rhoi i Llio.

Petai Lewis Olifer a Deilwen Puw wedi dyfod yn ystod yr wythnos yr oedd ef acw, ni allwn lai na'i wahodd.

A gallai Deilwen Puw fod o dan ei gyfaredd, ac edrych arno ef yn hytrach nag ar Enoc fel cynhyrchydd.

Dyna orchymyn Mrs Puw-Jones.

Cofiaf un flwyddyn mai "Fflat Huw Puw% oedd y gân a llwyddodd i gael cwch go iawn i ni ar y llwyfan, a ninnau'n gwisgo cap pig gloyw a souwester.

Aelod arall o'r teulu oedd Elena Puw Morgan, y nofelydd.

"Mae pethau'n dechra poethi erbyn hyn," meddai, yn ei ffordd gyfeillgar, "Ddowch chi ddim draw i'r ysgol nos 'fory?" 'Does gen i ddim llawer o awydd." "Mi faswn i'n licio i chi fod yno pan ddaw Lewis Olifer a Deilwen Puw am y tro cynta'." 'Fyddan' nhw yno nos yfory?" "Byddan.

Dywedodd wrthyf un tro, fod ei fywyd bore oes i'w gael yn Y Pentre Gwyn - cyfnod y chwaraeon, y potsio, yr hel priciau yn y goedwig, y cyrchu dwfr o Ffynnon Dolafon, ac mai darlun ohono ef sydd yn 'John Ty Pell', ac yn Y Golud Gwell fel 'Arthur Puw,' sef y bachgen y byddai pobl yn gofyn i Betsi Puw - 'Ai eich bachgen chwi ydyw,' pryd yr atebai yn swta - 'Y fi sy'n ei fagu o'.

'Na, rhaid i mi weld Mr Puw,' meddai Llio yn bendant.

Am ryw reswm meddyliodd yn sydyn am Ellis Puw, a theimlodd ar y funud ei fod yn nes at ei was yn ei glos ffustian a'i grys gwlân nag yr oedd at y boneddigion hyn yn chwyrli%o o'i gwmpas yn eu sidanau a'u melfed a'u lliwiau llachar, a'u dwndrio a'u chwerthin.

Awgrymodd Mr Puw mai'r man cychwyn fyddai cael gafael ar dystysgrifau marwolaeth, priodas, ac efallai geni, y ddau a hefyd gallent archwilio cofrestri plwyf a chyfrifiad yn yr archifdy.

Dyn tal, tenau oedd Eurwyn Puw, ei wallt wedi britho ac yn dechrau moeli.

'Mr Eurwyn Puw, Llyfrgellydd.

Gallai ddychmygu ystum aesthetig Vera Puw-Jones, y tiwtor, wrth anwesu'r brigyn yn hwyrach heno, a'i chlywed yn ei chanmol am ddewis y bwa perffeithiaf ei ffurf ar holl lethrau'r Frenni.

'Ydy Mr Puw yma, os gwelwch yn dda?' holodd Llio.

Cododd Meurig Puw gwr y Wenallt ar ei draed i ddweud wrthynt am gofio'r hanes a chymryd sylw o'r rhybudd, gan fod pethau od iawn yn digwydd yn ein hoes ninnau hefyd.

Roedd Llio wedi bod yn nodi un neu ddau o'r pwyntiau a awgrymodd Mr Puw mewn llyfr bach, gan na fyddai'n cofio'r holl ffeithiau.

'Mae Mr Puw yn fodlon eich gweld chi rwan.

Cyhoeddwyd gwaith amryw ohonynt ac yn nes i'n dyddiau ni, dyna Eos Gwynedd gan John Tomos Pentrefoelas, a Beirdd Uwchaled a Pitar Puw a'i Berthynasau gan Thomas Jones Cerrigellgwm.

'Eisiau help efo prosiect ysgol rydan ni,' meddai Mair, 'ac mi awgrymodd rhywun y gallai Mr Puw ein helpu.'

Clywsant sŵn traed yn dod i lawr y lôn o gyfeiriad y plas, a synnwyd y pump pan welsant mai Meurig Puw y Wenallt oedd yno.

Mi a'i â chi at Mr Puw.'

Ers rhai wythnosau mae'r hen blasdy yn cael ei defnyddio i ffilmio cyfres wedi ei seilio ar nofel Y Wisg Sidan gan Elena Puw Morgan.

'Rydw i wrth fy modd yn gweld pobl ifanc yn ymddiddori mewn hanes lleol,' meddai Mr Puw, 'ac yn falch o gael helpu Ysgol Penmorfa.

'Rwy'n teimlo 'mod i yng nghanol ffrindia'." Un siaradus oedd Deilwen Puw, yn llawn brwdfrydedd ac yn barod i hoffi popeth ynglŷn â'r pasiant, y dathlu a'r ardal yn gyfan.

O, Miss Puw, mae'n dda gen i'ch gweld chi.

Wrth eld ymateb Llio i hyn, a sylweddoli na fyddai gan ddisgyblion ysgol lawer o arian, ychwanegodd Mr Puw: 'Mae cofrestrydd yr ardal yma yn hen ffrind i mi.

Roedd hi'n falch ofnadwy o gymorth Mr Puw a hefyd yn falch fod Mair yn gwmni iddi.

Puw a Watcyn o Feirion yn frwd yn eu cefnogaeth o'r fenter.