Dadleuir o blaid derbyn rhamantiaeth, am ei bod wedi datblygu egwyddorion dyneiddiaeth i'w pen draw rhesymegol, trwy gydnabod mai profiadau unigol yw pwnc llenyddiaeth.
Ufudd-dod i draddodiad yw pwnc y llyfr: pwysigrwydd amddiffyn purdeb ffydd y tadau rhag cael ei wenwyno gan heresi uchel-Galfiniaeth.
Ni ddylai'r Gymraeg ar unrhyw gyfrif fod yn is-bwyllgor i Bwyllgor Pwnc.
Dros y blynyddoedd defnyddiwyd y term archaeoleg môr gyda llu o ystyron iddo ac y mae'r modd y defnyddia'r wasg boblogaidd y term yn adlewyrchu amlochredd y pwnc.
"Fe hoffwn i weld trafodaeth yn digwydd ym Methesda ar y pwnc hwn," meddai Elinor Ellis Williams o Stryd Grey.
Ond peidiwch â thynnu wyneb hir þ 'dydw i ddim yn bwriadu ymdrin rhagor â'r pwnc dyfrllyd hwnnw.
Pa fath o gwrdd yw Holi'r Pwnc tybed?
Cyfrifoldeb yr athrawon pwnc eu hunain yw hyfforddi'r mathau o sgiliau darllen sydd eu hangen yn eu maes hwy a hynny gan ddefnyddio deunydd pwnc-benodol, (yn hytrach na dibynnu ar allu cyffredinol plentyn i ddarllen neu ar athrawon iaith).
Pwnc cwbl eilradd a dibwys oedd y Gymraeg yng ngolwg y mwyafrif mawr yn yr ysgol.
Edrychodd yr athro'n amheus arno, er i Hector egluro'n eiddgar wrtho ei fod wedi astudio'r pwnc yn yr ysgol, ond heb grybwyll na bu ei lwyddiant, a dweud y lleiaf, yn syfrdanol.
'Roedd y rhaglen gyntaf i gyflwyno'r pwnc, trwy gymharu cyfoeth a thlodi a thrwy gyflwyno y syniad o'r hyn sy'n normal - amgylchiadau a sefyllfaoedd y byddem ni yma yng Nghymru yn ystyried yn normal ond sy'n hollol wahanol i'r hyn a ystyrir yn normal yn y byd ar y cyfan yn nhermau incwm, tai, trafnidiaeth, hyd oes ac yn y blaen.
Eu theori ddysgu lywodraethol, sef eu syniad o'r hyn y dylai dysgu da fod yn eu pwnc hwy yn hytrach na nod benodol neu gynnwys gwers sydd yn rheoli eu dulliau a'u harddulliau dysgu.
Ar gyfer pob pwnc a arolygir, mae'n rhaid cwblhau taflen grynodeb ar bwnc a'i chyflwyno fel rhan o Gofnod o Dystiolaeth yr Arolygiad.
Mae paratoi adroddiad pwnc ar yr iaith Gymraeg yn golygu nid yn unig gwneud adroddiad ar gyflwr yr iaith ond hefyd paratoi argymhellion ar sut i geisio'i diogelu - ond dylid hefyd mynd gam ymhellach trwy gynnwys argymhellion ar sut i gryfhau'r iaith.
(Bydd rhai ohonoch wedi clywed Alun Owen y dramodydd ar y pwnc hwn.
Ystyried y pwnc hwn yn ei berthynas â'r Telynorion, a'r Datgeiniaid, i weled a ellir diffinio rheol a fydd yn sefydlog o berthynas iddo.
Pwnc llosg arall a gafodd sylw manwl ar y rhaglen hon oedd lefel syfrdanol amddifadedd mewn rhai ardaloedd gwledig a phroblem camddefnyddio alcohol, cyffuriau a sylweddau - pynciau a gysylltir yn amlach na pheidio ag ardaloedd trefol.
Ni allwn beidio gan mai ynddi hi y dysgid pob pwnc.
Nid peth newydd yw diffinio'r pwnc fel hyn gan gyfeirio at fframwaith gwyddonol; cyfeiriwyd at y pwnc fel hyn yn y lle cyntaf gan chwilotwyr tanfor ym Môr y Canoldir a chysylltir yr agwedd hon â gweithiau Diole\ yn bennaf.
daeth ei ddawn yn y cyfeiriad yma i sylw awdurdodau'r coleg, ac felly, pan aeth y swydd honno yn wag, fe'i penodwyd hefyd yn athro athroniaeth naturiol ", neu ffiseg, fel yr adwaenwn ni y pwnc.
(ch) Y Gymraeg fel pwnc yn y Cwricwlwm Cenedlaethol
Fe'i cysurodd ei hunan, rywsut, trwy geisio'i berswadio'i hun fod y pwnc wedi'i daro ar ysmotyn dall, ac nad oedd ar ei orau wedi cael diwrnod caled a thrafferthus yn y siop heb fawr o lwyddiant ar y gwerthu.
Dyma rywbeth newydd yn Gymraeg, er nad yw'r teitl yn datgelu hynny, sef llyfr ar Ieithyddiaeth, pwnc nad yw wedi cael llawer iawn o sylw yng Nghymru hyd yma, ac y mai'n dda ei gael.
Ei daith ffurfiannol gyntaf oedd honno o'i henfro i Wrecsam, lle cafodd ei dro%edigaeth o dan bregethu Walter Cradoc: ei berthynas â Cradoc yw pwnc Pennod IV Morgan Llwyd: ei gyfeillion a'i gyfnod.
Ac yn ail, yn y seiat neu'r rhyddymddiddan a ddilynai'r ddarlith, gallech fentro y byddai'r hybarch Fyfanwy, o fewn pum munud eto, wedi mynd a ni oddi ar lwybr cul ein pwnc i ryw borfeydd gwyllt, os nad gwelltog.
Mewn gwirionedd yr oedd yn flwyddyn dda i Goleg Bangor oherwydd dau arall a raddiodd yn y dosbarth cyntaf oedd Gwilym Bowyer a Hywel D.Lewis, ond mai Athroniaeth oedd eu pwnc hwy.
Dylai'r Cynulliad sefydlu Pwyllgor Pwnc Cysylltiadau Rhyngwladol.
Cyfrannwyd hefyd i drafodaethau pwyllgor llywio cenedlaethol hyfforddiant-mewn- swydd y Gymraeg, paneli pwnc CBAC, gweithgorau llywio data-bâs cenedlaethol NERIS a'r Asiantaeth Hyfforddi, a phrosiect datblygu dwyieithrwydd mewn addysg bellach.
Yn y tudalennau a ganlyn, rhoddir manylion dethol am ofynion y Cwricwlwm Cenedlaethol ar gyfer pob pwnc er mwyn amlygu pwyntiau penodol yn y canllaw.
Ni fyddai Francis yn siarad rhyw lawer; myfyrio, a meddwl rhyngddo ac ef ei hun y byddai fel arfer, ond os byddai'r pwnc wrth ei fodd byddai ganddo ddigon i'w ddweud, a hwnnw'n ddweud synhwyrol.
Er bod cyfyngiadau'r offer nofio tanddwr oedd ar gael bryd hynny yn rhwystr i ddatblygiad y pwnc ar y dechrau ffynnodd pan gyflwynwyd offer anadlu cylched agored, yr Aqualung.
Cyfeirir yn y tri Adroddiad at bwysigrwydd gwniadwaith yn addysg y ferch a beirniedir ysgolion am ddysgu'r pwnc yn aneffeithiol.
Yn syth ar ôl thau yr etholiad, ar ddydd Gŵyl Ddewi, cyhoeddodd Undeb Cymru Fydd ei fod o blaid senedd a'i fod yn ymbaratoi i gynnal Cynhadledd yn Llandrindod i wyntyllu'r pwnc, ac i sefydlu peirianwaith i drefnu ymgyrch a deiseb.
Mae sut i drosglwyddo'r gofynion ymhob pwnc yn brofiadau dysgu effeithiol yn fater i ysgolion ac athrawon eu hystyried.
Fodd bynnag, gall strwythur yr adroddiad pwnc fod ar sawl ffurf wahanol; er enghraifft, gall fod wedi'i strwythuro yn ôl Targedau Cyrhaeddiad, neu Gyfnodau Allweddol, neu yn ôl pwysigrwydd y farn sydd i'w mynegi a'r materion sydd i'w codi.
Daw'r gwendidau gweinyddol i'r golwg yn ddigon amlwg yn yr enghreifftiau ym Mhwllheli a Nefyn sy'n profi sawl pwnc.
Yn yr ysgolion newydd, pwnc dewisol oedd iaith fodern, i'w dderbyn neu ei wrthod ar ddiwedd y drydedd flwyddyn (fel pob pwnc arall ac eithrio Saesneg a mathemateg).
safonau cyrhaeddiad - gan gynnwys cwmpas gwybodaeth y disgyblion am y pwnc a'u gallu i gymhwyso'r wybodaeth hon i sefyllfaoedd newydd; maint eu dealltwriaeth a'u meddiant o sgiliau; eu canlyniadau yn asesiadau'r Cwricwlwm Cenedlaethol ac mewn arholiadau cyhoeddus.
Cydnabu Mali iddi'i hun y gallai fod yn orsensitif ar y pwnc; yn ddiau roedd hi'n rhy ymwybodol o welwderei hwynepryd wedi pwl o salwch.
[Cynhwysir enghraifft o holiadur ar gyfer llunio Audit Staffio yn Atodiad ] Cyrsiau - audit a fyddai'n cynnwys gwybodaeth am y posibiliadau o ddatblygu gwahanol agweddau ar addysg Gymraeg yn yr ysgolion a'r colegau; Er mwyn sicrhau addysgu effeithiol byddai angen ymchwil i feysydd hyfforddiant a thechnegau dysgu ar batrwm yr awgrymiadau canlynol: - llunio cynllun hyfforddiant i gymhwyso athrawon i ddysgu Cymraeg fel pwnc a thrwy gyfrwng y Gymraeg; - archwilio strategaethau dysgu er mwyn adnabod y rhai mwyaf effeithiol ar gyfer dysgu Cymraeg a thrwy gyfrwng y Gymraeg ar batrwm Ysgolion ar Waith a Primary schools: some aspects of good practice; - archwilio'r posibilrwydd o greu strategaethau dysgu gwahanol a newydd yn ôl y galw, ee grwpiau bychain, dysgu o bell.
Pwnc ar gyfer cyfrol arall - ddifyr a diddorol rwy'n siwr - fyddai sut i ddod o hyd i gariad a chyrraedd y cyflwr o ddyweddio lle mae'r llyfryn hwn yn cychwyn.
Crefaf mai diddorol yw gweld y gwahaniaeth rhwng ei driniaeth ef o'r pwnc a'r hyn a geir mewn llawer o lyfrau cyffelyb yn Saesneg.
Chware teg i'r cyfarwyddwr, yr oedd yn athro da, a llwyddodd i ennyn diddordeb Hector yn y pwnc ei hunan yn hytrach nag yn y gobaith am unrhyw ddyrchafiad nac ennill trwy ei wybodaeth newydd.
Mewn arolwg diweddar a wnaed o'r pwnc cododd Martin a Flemming y cwestiwn 'A yw eu darganfyddiadau yn rhoi hawl gwirioneddol i archaeolegwyr tanfor eu galw eu hunain yn archaeolegwyr?' Er mwyn ateb y sialens hon yn effeithiol rhaid pwyso a mesur y dulliau a ddefnyddir heddiw mewn archaeoleg môr yn ôl y meini prawf a dderbynnir gan archaeolegwyr modern, a hefyd yn
Dyna lle'r oedd Phil, fel Gamaliel yn ein plith, yn trin pwnc creadigaeth.
"Wnaeth neb drafod y pwnc 'da fi - wyddwn i ddim a oeddwn i'n gyfrifol mewn rhyw ffordd am yr hyn oedd wedi digwydd iddi ac am eu bod hi'n mynd i ffwrdd," meddai.
Pwnc go fawr, ond i'r pwrpas presennol gellir awgrymu nifer o resymau cyffredinol, rhai yn dderbyniol ac eraill yn fwy dadleuol.
Dyma, felly, y pwnc pwysicaf ohonynt i gyd yn yr ysgolion - Cymru yn ogystal â Lloegr.
c) Cymraeg fel pwnc ar draws Ysgolion Uwchradd Cymru
Y perygl amlwg o gyfyngu trafodaethau ar y Gymraeg i un Pwyllgor Pwnc yn unig yw mai dim ond trafodaethau yn ymwneud â statws yr iaith a hawliau ieithyddol siaradwyr unigol fyddai'n cael eu hamlygu.
Yr ydym yn gyfarwydd â nifer mawr o ddiffiniadau o'r pwnc, yn amrywio o ddweud mai 'Economeg yw'r hyn y mae economyddion yn ei wneud', i'r disgrifiad hwnnw sydd yn sôn am rannu adnoddau prin rhwng galwadau niferus.
Nid oes categoreiddio na didoli taclus ym maes anghenion arbennig ar gyfer un ystod oedran, un pwnc nac ar gyfer un math o angen.
Ac mae yna hefyd ddiddordeb aruthrol yn y pwnc yma.
Daeth i siarad gyda mishtir ar lan y bedd a sibrwd wrtho taw Owen, mab y Gelli, Glynarthen, oedd yn Holi'r Pwnc yn nes ymlaen yn y flwyddyn.
Un o fwriadau'r Pecyn HMS felly, yw cynnig cyfle i athrawon: * adfyfyrio ar eu harferion dysgu presennol, mewn sefyllfaoedd uniaith yn ogystal a dwyieithog gan ofyn pam a sut y maent yn cyflwyno'r gwaith fel y gwnant, * gyd-drafod gydag aelodau eraill o'r un adran y dulliau dysgu hynny sy'n seiliedig ar y defnydd o iaith wrth gyfathrebu yn eu pwnc, * elwa oddi wrth brofiad aelodau eraill sydd yn yr un adran.
Mae hyn yn debyg o dorri calon y rhai sydd heb lawer o amser nac arian, ac mae'n un o'r ffactorau sy'n gwahaniaethu'r agwedd broffesiynol at y pwnc oddi wrth yr agwedd mai hobi archaeolegol ydyw.
Dylai arolygwyr pwnc, felly, gyflwyno adroddiad ar agweddau ar themâu trawsgwricwlaidd a'r dimensiwn Cymreig a amlygir o fewn cynlluniau gwaith eu pwnc.
Nid hanes 'arwrol' a geir yma (er bod arwyr Dylan Phillips yn amlwg ddigon yn y naratif). Ymdriniaeth ddeallus a threiddgar ar ddatblygiad y Gymdeithas yw'r gyfrol hon, llyfr sy'n gorfodi'r darllenydd i fyfyrio'n ddwys uwchben y pwnc a gofyn cwestiynau anodd.
Athrawon y Gymraeg fel pwnc (neu eraill gan gynnwys prifathrawon neu ddirprwyon) sydd a chyfrifoldeb am gydgysylltu dysgu trwy gyfrwng y Gymraeg neu ddysgu dwyieithog mewn ysgol uwchradd.
b) senedd gyflawn yn trafod pwnc gosod o ddiddordeb cyffredinol yn y bore, ac yn y sesiwn brynhawn, yn dilyn (bob yn ail) adroddiadau rhanbarthol neu weinyddol/cyllid.
A da hynny, canys dengys pwnc a phwynt ambell un iddynt gad eu llunio gyda rhyw nod amlwg mewn golwg: ateb problcm leol ymb~ith y Methodistiaid, neu roi eli ar eu briwiau.
Nid yn annisgwyl, yn arbennig pan gofiwn am gefndir Cymreig y ddwy, y pwnc trafod cyntaf oedd y tywydd.
Dyna'n sicr yw pwnc y bardd a ganodd 'Calanmai'.
Yn y cerddi hyn mae Caradog Prichard yn trafod gwallgofrwydd, pwnc a oedd yn agos iawn at ei galon gan iddo weld ei fam ei hun yn dioddef ac yn gorfod mynd i Ysbyty'r Meddwl yn Ninbych.
cyfraniad sylweddol sydd gan athrawon pwnc yn y sector uwchradd i ddatblygiad ieithyddol a dwyieithog y disgybl ch.
Nid pwnc gwleidyddol yn unig yw hwn ond un ysbrydol hefyd.
Yn ôl yr hogyn lleiaf acw, sydd at ei fogail mewn prosiect TGAU ar y pwnc, mae siocled yn cynnwys cemeg o'r enw Phenylethylamine sydd yr un ag y mae'r ymennydd yn ei ryddhau yn naturiol pan yda ni'n syrthio mewn cariad.
Rhaid i'r Cynulliad sicrhau cefnogaeth ymarferol ac ariannol digonol i sefydliadau a chyrff holl gymunedau Cymru fedru gweithredu yn ôl yr egwyddor o ddwyieithrwydd naturiol. Pwyllgorau Pwnc a'r Dull Rhaglen
Fodd bynnag, mae'n rhaid darllen y canllawiau ar gyfer pob pwnc o fewn y Cwricwlwm Cenedlaethol yng nghyd-destun y Gorchymyn Cwricwlwm Cenedlaethol a gyhoeddwyd ar gyfer y pwnc hwnnw.
Yr ydym yn gadael rhigolau plaid am ein bod o'r farn mai mater tyngedfennol o bwys mawr yw sicrhau hunan lywodraeth ar fyrder" Dyna osod y pwnc yn ei le, ynghanol cymeradwyaeth frwdfrydig.
Daeth y Gymdeithas Brydeinig er Hyrwyddo Gwyddoniaeth i Gaerdydd i ddathlu Wythnos Wyddoniaeth eleni, ac, yn awyddus i roi'r pwnc o fewn cyrraedd pawb, dangosodd BBC Cymru Mad on Science, a gynhyrchwyd gan Cambrensis, a sicrhaodd brwdfrydedd heintus y cyflwynydd Gareth Jones gynulleidfa fawr i bwnc difrifol.
oherwydd y drwg mawr a all ddigwydd i lenyddiaeth o'i throi hi'n israddol i wleidyddiaeth a phroblemau politicaidd, megis pwnc yr
(Bu'r wraig a minnau'n dadlau'r pwnc am awr!) Mae yna bosibiliadau diddorol.
Ond beth yw gwerth deall y Pum Pwnc bob un wrth ymgodymu â'r Llythur llathraid, llithrig hwn?
staffio - penodi athrawon a'r defnydd a wneir ohonynt (dylid rhoi sylw arbennig i'r defnydd a wneir o unrhyw athrawon nad ydynt yn arbenigo yn y pwnc ac i natur y gefnogaeth a dderbyniant); dylid rhoi sylwadau gwerthusol ar ansawdd y cyfarwyddyd yn y pynciau a'r HMS a ddarperir i holl athrawon y pwnc a'r cyfraniad a wneir gan staff cynnal.
weledigaeth eglur ar y pwnc, na gweledigaeth ynglŷn â'r dyfodol .
Mae'r nifer fawr o gyfarfodydd gweddi a gynhelir bob nos, a'r cyfarfodydd pwnc yn cael effeithiau drwg.
Yr oedd ad-drefnu trydan yn y gwynt gwleidyddol, a Phwyllgor Gwaith y Blaid yn trafod y pwnc; beth fyddai'r drefn orau ar gyfer Cymru?
Maes gwaith amlwg i Bwyllgor Pwnc y Gymraeg fydd i ddileu Bwrdd yr Iaith Gymraeg yn ei ffurf bresennol a sefydlu corff democrataidd yn ei le.
Gwerth y Pecyn Hwn i Chi Bwriad y pecyn hwn yw eich helpu chi yn y gwaith o drefnu addysg ddwyieithog a chreu ymwybyddiaeth yn athrawon eraill yr ysgol o sut y gallai: y defnydd a wneir o iaith hybu dealltwriaeth o bwnc a sut y gallai pwnc helpu i ddatblygu iaith, yn arbennig yr ail iaith.
Mynegwn ein pryder bod Papur Ymgynghorol y Grwp Ymgynghorol wedi dewis canoli grym mewn modd gormodol, yn ein tŷb ni, gyda'r Prif Ysgrifennydd, sydd wedyn yn treiglo grym i lawr trwy'r Pwyllgor Gweithredol a'r Ysgrifenyddion at y Pwyllgor Pwnc a, dim ond wedyn, at y cyhoedd a chyrff allanol a hynny mewn modd a dybiwn ni sy'n arwynebol iawn.
Pwnc yr Ail Ran yw daliadau a syruadau'r Methodistiaid.
Cyffyrddir yn ogystal a strategaethau dysgu gwahanol megis "hunan addysgu cynhaliol," trefnu nodiadau a'u symleiddio ar gyfer plant a phroblemau iaith sydd yn benodol i un pwnc; agweddau cyffredinol a welwyd wrth arsylwi mewn ysgolion sydd yn fwy eang eu hapel ac yn berthnasol i unrhyw athro.
Yn lle dysgu'r Gymraeg fel pwnc yn unig mewn ysgol ardal, caiff y plant y cyfle i'w dysgu fel allwedd mynediad i ddiwylliant y pentrefi y maent wedi symud i fyw iddynt.
Dylai'r iaith Gymraeg dderbyn statws o'r radd uchaf o fewn un o Bwyllgorau Pwnc y Cynulliad gydag un o Ysgrifenyddion y Cynulliad yn amlwg gyfrifol am yr iaith Gymraeg.
Nid oedd haul y Tegla 'enwadol' yn machlud wrth iddo ymadael o'r Gadair ymhen y flwyddyn chwaith, oherwydd yn yr un Gymanfa fe'i dewiswyd--gan fod y flwyddyn ganlynol yn flwyddyn dathlu deucanmlwyddiant tro%edigaeth John Wesley-i siarad ar y pwnc hwnnw yng Nghymanfa'r flwyddyn ddilynol ym Mae Colwyn.
Ond rhagwelir hefyd y syniad mai'r Ideâu Platonaidd oedd testun y beirdd, ac nad hanes a phrofiadau dynion oedd eu pwnc, ond 'syniadau athronyddol pur'.
Mae'r daflen grynodeb yn cynnwys crynodeb o'r graddau a roddwyd ar gyfer yr holl wersi a welwyd, a sylwadau ar safonau cyrhaeddiad, ansawdd y dysgu, ansawdd yr addysgu a ffactorau cyfrannol, a dylai gynnwys, lle bo hynny'n briodol, farn ar gyfraniad amlwg y pwnc tuag at hyrwyddo'r dimensiwn Cymreig a chyflwyniad themâu trawsgwricwlaidd.
Yr hyn a newidiodd agwedd Alun Llywelyn-Williams at y Gymraeg oedd i'w dad fynnu ei fod yn astudio'r pwnc yn y Chweched Dosbarth.
a ni wn am un cwestiwn addysgol, gwleidyddol na chrefyddol nad oes ganddo wreiddiau dyfnion yn y pwnc hwnnw.
Mae'r RSPB wedi cynhyrchu llawer iawn o ddeunydd rhagorol ar y pwnc hwn mewn cyswllt â'r Cwricwlwm Cenedlaethol, ac mae cyfran ohono wedi ei gyfieithu i'r Gymraeg.
Nid Celynin oedd y cyntaf i drafod y pwnc hwn.
Mae'r ddwy ddyfais yma yn ddulliau effeithiol i atgyfnerthu pwynt neu i gyflwyno pwnc arbennig ond mae'r ddwy ddyfais yn anodd iawn i'w cynhyrchu ar ffilm heb gyfarpar cymhleth, drud thrwsgl.
Elfen arall ym mhrofiad a myfyrdod y nofelydd na chafodd lawer o sylw yw ei deimladau ynghylch merched fel y'u datguddir yng nghymeriadaeth y nofelau - mewn gair, rhywioldeb Daniel Owen, Ar yr olwg gyntaf, pwnc go anaddawol yw hwn.
Ond, os llunir deddf ar y pwnc y mae'n debyg iawn y bydd cam yn cael ei wneud.
Mae'r angen yn cael ei ddwysau gan y ffaith fod nifer gynyddol o'r athrawon pwnc sydd yn dysgu'n y sector uwchradd wedi cychwyn fel dysgwyr.
Gobeithiwn y byddwch yn datblygu'n athrawon ymroddedig a brwdfrydig a fydd yn ceisio hybu dysgu gwyddoniaeth fel profiad sydd yn cyfoethogi'r unigolyn ac fel pwnc sydd o bwys yn ein bywyd beunyddiol ac yn berthnasol iddo.
Y gred gyffredinol yw nad oes gan Ysgrifennydd Cymru, John Redwood, fawr o ddiddordeb yn y pwnc.
Ond mae'r pwnc yn un cymhleth iawn ac mae llawer i beth na wyddom eto am y wyrth fawr flynyddol.
Rhyw fath newydd o gwrdd yw'r Holi'r Pwnc 'ma eto, ac enw dierth i mi oedd Owen y Gelli.