Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

pwyll

pwyll

Dylid gostwng y cyflymder yn sylwed- dol, a chymryd pwyll arbennig iawn yn y bylchau rhwng mannau cysgodol, yn enwedig pan fo tir agored yn dod yn sydyn.

Yn olaf, fel y gwelwn yn nes ymlaen, mae'n ddiddorol sylwi bod Cadog yn newid ei enw tua diwedd ei fywyd a'r enw newydd yw Sophias, sef pwyll.

Mae'n bosibl, felly, nad oedd Pwyll yn adnabyddus arbennig, neu nad oedd yn hysbys fel tad Pryderi.

'Pwyll wir.

Ar y naill law mae'n gofyn hyder a mentro buan; ar y llaw arall mae'n gofyn pwyll a chyfrwystra arbennig wrth gloriannu'r camau priodol i'w dilyn.

Geilw rhai am weithredu mewn dulliau eithafol dan rai amgylchiadau i gyrraedd eu dibenion, tra dadleua eraill pai pwyll a chymedroldeb yw'r arfau gorau.

Er na chymer ran mor helaeth ê Manawydan yn y Pedair Cainc, mae Brên hefyd yn personoli syniadau'r awdur am lywodraethwr delfrydol; felly Pwyll hefyd ac, i raddau llai, Math.

Mae'r enw Pendaran, Pen Darian efallai, Prif Amddiffynnwr, Dyfed ac iddo atsain awdurdod a hynafiaeth nas ceir yn Pwyll, Pendefig Dyfed, sydd, o'i gymharu ê'r llall, yn enw tawel a modern.

iii) A gymerwyd pwyll wrth ystyried unrhyw berthynas newydd.

Sylwyd eisoes gan W J Gruffydd a'r Dr Bromwich nad Pwyll ond Pendaran Dyfed oedd tad gwreiddiol Pryderi, ac fe ddengys y Dr Bromwich nad yw'r beirdd yn talu llawer o sylw i'r un tad na'r llall.

'Yn yr ornest ddigymar hon darganfyddwn ddwy ffaith sy'n dwn lles i'n heneidiau: sef bod ffyddlondeb a thynerwch i'w cael ymhlith y gelynion a bod y brofediagaeth i gyd yn deillio o'r sarhad a roddodd Pwyll ar Wawl fab Clud.

Trechodd Wawl (trwy ledrith Rhiannon), ond yna fe aeth Pwyll yn rhy bell a sarhaodd ef.

Ar ddechrau Pwyll gellid dweud bod yr awdur am brofi mai gŵr anrhydeddus o gymeriad cadarn yw tad yr arwr, a chanddo urddas a phwysigrwydd arbennig trwy'r berthynas agos sydd rhyngddo a brenin Annwfn.

Crewyd y broblem yn wreiddiol gan driniaeth ddifeddwl Pwyll o Wawl fab Clud.