Penodwyd Tref yn ofalwr ar y Rex - swydd oddefol arall a chwbl ddibwrpas fel y dywed yn sarrug wrth Dave yn ddiweddarach: 'Gofalu am filding sy'n mynd i dalu ei dwlu lawr'.

Fedrwn i wneud dim i fod o gymorth i Rex." "Ddaru Rageur a Royal mo'i helpu felly?" gofynnodd ei fab wrtho.

"Da iawn ti, Rex," meddai wrth y ci ifanc.

Sylwodd mai Rageur a Royal, a oedd yn naw oed ac yn hyn o lawer na Rex a âi gyntaf.

"Ond bob tro y down ataf fy hun, dyna lle'r oedd Rex yn ail-afael yn fy jersi ac yn tynnu ei orau.

Fandaleiddir y Rex a'i fedyddio a graffiti: 'Swyddogol: Mae'r dref yma wedi marw'.

Heb son am yr hen wreigan ymarferol honno sy'n defnyddio tai bach y Rex pan yw'n ymweld a'r ardal bob yn ail wythnos.

"Yr argian fawr, trowsus 'nhad!" meddai'r dyn pan welodd Rex yn dychwelyd ato'n cludo rhywbeth yn ei geg.

"Dyna Rex wedi datrys dirgelwch y dillad," ebe Louis wrtho'i hun ar ôl troi'n ôl am y tŷ.

"Mae nhw'n hen fel minnau, a'u meddwl heb fod mor glir ag un Rex" atebodd Alphonse.

Deallodd y ddau hen gi mai Rex oedd y gorau ohonyn nhw o ddigon.

Yn sydyn reit, a Tref wrthi'n trefnu ei gynhebrwng, daw Mona a'r newydd fod dynion y cyngor ar riniog y Rex.

Gyferbyn a'r Rex lleolir siop y Valley Videos ac yn oes mwy unigolyddol y peiriant fideo aeth y sinema gyhoeddus ar i lawr (er bod arwyddion o ddadeni diweddar yn ei hanes gyda dyfodiad y system multiplex o America lle ceir ffilmiau, bariau, clybiau a bwytai oll o fewn yr un adeilad).

Ymlaen â hwy wedyn, a diflannodd Rex am yr ail waith.

Y nhw oedd yn gwneud y pethau pwysig, a Rex bob amser yn dilyn.

ond gwibiodd Rex yn syth i du ôl y tŷ.

Gorweddai Rex yn glos wrth ei feistr ar y gwely.

Ar ol ymweliad y Saeson yuppiaidd sydd a mwy o ddiddordeb yn y planhigion yn y cyntedd a'r darnau o art deco, daw'n fwyfwy amlwg na fydd y Rex yn ailagor.

Delweddau negyddol sy'n ein pledu yn ystod hanner cynta'r ffilm: yn wir, golygfa lom sy'n agor y ffilm wrth i Mona'r 'fenyw eis-crim' frasgamu drwy'r glaw fin nos i dŷ sinema'r Rex sydd a phoster uwch ei fynedfa yn hysbysebu'r ffilm nesaf a ddangosir: Coming Soon: Raiders.

"Mi rydw i'n colli fy ngwynt yn hawdd heno," meddai'r hen ŵr wrth Rex a arhosai'n nes at ei feistr na'r ddau arall.

Yna daeth Rex gan wthio'i drwyn i law Alphonse.

Aiff y broses o ad-feddiannu yn ei blaen bellach: daw'r Rex yn slei bach yn fan ymarfer ar gyfer y drymiwr, sy'n cadw Tref yn effro yn ystod y nos, ac aelodau eraill pyncaidd ei grŵp; yn garej ar gyfer motobeic Dave na all fforddio talu'r drwydded ar ei gyfer; ac yn ganolfan gymdeithasol ar gyfer hen ferched y cartref lle cant eu suo i gysgu o flaen y teledu ddydd a nos.

"Dyna pam yr oedd tyllau yn eich jersi felly," meddai Louis, "ac yn wlyb gan y poer yn disgyn o geg Rex."

Yn ddiweddarach, pan a'r hen wreigan i'r Rex ar ddiwedd y ffilm i chwilio am le chwech, canfydda fod y lle yng ngofal y cyngor ac yn llawn offer dynion-ffordd.

"Llithrodd hwnnw, a'm trôns, i ffwrdd wrth i Rex fy llusgo gerfydd fy jersi ar hyd y cae," atebodd ei dad.

Y mae'n cynnig esboniad posibl ar ddistawrwydd Gildas ynghylch Arthur, ac ar y traddodiad amdano fel gormesdeyrn a rex rebellis, chwedl Caradog o Lancarfan, a geid yn yr Eglwys yn yr unfed ganrif ar ddeg.

"Mi rydw i wedi cael strôc," sibrydodd yn wan yng nghlust Rex, "ac os na allaf fynd adref i le cynnes, a chael meddyg, mi fyddaf yn farw'n fuan.

Tu mewn i'r Rex aeth pethau rhwg y cŵn a'r brain: plant ifainc yn cadw reiat; hen ferched yn lladd amser yn y galeri; y B movie du a gwyn ar y sgrin yn torri.

"Erbyn hyn yr oedd Rageur a Royal wedi anghofio'u hofn ac wedi deall os na fuasen nhw'n helpu Rex i'm llusgo i fyny'r grisiau, buasai'n rhaid iddyn nhw fy ngadael i farw yno tu allan i'r tŷ.

'Llusgodd y tri fi i'r llofft." meddai, a neidiodd Rex ar y gwely a'm tynnu arno." Yr oedd Rageur a Royal eisiau aros hefo'r dyn ar y dillad hefyd.

Hiwmor realistig a geir fan hyn: Tref yn ei hanniddigrwydd yn cynnal sioe oleuadau un-dyn yn y Rex i gyfeiliant miwsig band bywiog; June yn dychwelyd o Birmingham heb lwyddo i gael y joban er-ail-wampio-ystadegau-di-waith-y- llywodraeth oherwydd methu ag enwi deg lefel 'O' pan holwyd hi am ei chymwysterau honedig!

"Paid ti â chymryd sylw ohonyn nhw," meddai'r dyn wrth wyro i roi mwythau i ben Rex, "mi rydw i'n gymaint o ffrindiau hefo ti â'r ddau arall." Llyfodd Rex ei law a sboncio ymlaen i'r nos ar ôl y ddau gi arall.

Gorffwysai Rageur a Royal wrth ei draed Gorweddai Rex yn crio'n ddigalon wrth y drws mewn hiraeth am Alphonse.

"W^n i ddim am faint o amser ddaru mi orwedd," meddai, "ond wedi i mi ddod ataf fy hun, teimlais geg Rex yn gafael yn fy ysgwydd." "Ceisio eich llusgo adref yr oedd o," atebodd Louis.