Naw i dri ar yr egwyl, a Gareth Edwards wedi cael ei rwystro rhag croesi am gais gan amddiffyn effeithiol rheng ôl Llanelli.

Bydd hyn yn cadw'r ffrwyth rhag cael ei faeddu gan bridd ar ôl cawodydd o law.

Ufudd-dod i draddodiad yw pwnc y llyfr: pwysigrwydd amddiffyn purdeb ffydd y tadau rhag cael ei wenwyno gan heresi uchel-Galfiniaeth.

Rhag ofn i chwi feddwl mai rhyw greaduriaid seriws iawn oeddem, dyma stori neu ddwy sy'n f'atgoffa o'r hwyl a'r mwyniant a gawsom yn ein hymwneud â'n gilydd ac â'r darlithwyr.

Dyna ddull Natur o'i diogelu rhag ymosodiadau ei gelynion.

Olion afonydd Ond maentumir nad oedd Mawrth yn rhewllyd trwy gydol ei hoes oblegid yn ystod ei dyddiau cynnar credir fod yma gynhysgaeth gref o nwyon yn byrlymu o fynyddoedd tanllyd ar hydddi gan greu atmosffer trwchus o'i gylch ac yn cadw gwres yr haul rhag dianc ac o'r herwydd yn codi tymheredd arwynebol y blaned.

NATO yn cynnal ymgyrch yn erbyn Slobodan Milosevic, Arlywydd Serbia, i amddiffyn Albaniaid Kosovo rhag ei bolisi o lanhad ethnig.

Ar y dechrau, gwadodd y tad iddo symud y gwn, ond cyfaddefodd wedyn iddo ei sythu ryw gymaint, rhag iddo syrthio ar John.

A'r syndod yw fod y teimlad hwn yn dal yn gryf ac wedi ysbrydoli rhai cyflogwyr yn ddiweddar i wahardd eu gweithwyr rhag siarad Cymraeg yng ngwydd y di- Gymraeg.

'Roedd popeth mor binco, a finna mor nerfus rhag gneud dim o'i le; y canlyniad i mi droi cwpanaid o de am ben y llian.

Ni chadwai hyn ni, fodd bynnag, rhag dilyn gofynion gwladwriaethol y cyfnod a hawlid ugain wythnos arall o'r flwyddyn at wasanaeth y wlad.

Mae prif thema La Queste a Perlesvaus yn sylfaenol debyg, ac yn sawru o Gristnogaeth asetig: er mai marchogion llys Arthur yw'r gorau yn y byd, mae eu diffygion moesol yn eu rhwystro rhag cyflawni'r gamp uchaf oll a chanfod y Greal; cedwir y fraint arberlnig honno i farchog ysbrydol a moesol berffaith, sef Persifal (cefnder cyfandirol Peredur y traddodiad Cymreig) yn Perlesvaus, a Galaad neu Galaath (sy'n fwy cyfarwydd bellach fel Galahad), arwr newydd sbon a ddyfeisiwyd yn arbennig ar gyfer y dasg yn La Queste.

Rhag ofn, wrth gwrs, fod pwyntiau cosb eisoes wedi eu marcio ar y drwydded, a bod y gyrrwr, o'r herwydd, ar dir i'w cholli.

Aeth yn ei blaen i lofft yr hogiau, rhag ofn.

Un o rinweddau amlwg y llyfr yw ymgroesi rhag y demtasiwn i wneud sant plastig o Christmas.

Defnyddio chwarel lechi Manod (Cwt-y-Bugail) yng Ngwynedd i gadw darluniau o'r Oriel Genedlaethol ac Oriel y Tate rhag cael eu dinistrio.

Yn rhannol o argyhoeddiad, yn bennaf rhag creu lle i Gwydion a'r bychan edliw.' 'Pwy ydi'r bychan?

Ni châi diwydiannau ysgafn a glanach ddatblygu yma rhag ofn y denent ei gweithwyr oddi wrth y diwydiannau glo, dur, haearn, alcam ac ati.

Roedd yn rhaid iddo ffoi o'i gartref rhag llid yr heddlu a milwyr Hussein.

Peidiwch â bod yn hir efo'ch cinio, rhag i ni fod yn hwyr yn yr ysgol." Ni fum yn hir yn llyncu fy nghinio, a phan gyrhaeddais at y gamfa, yno'r oedd Capten yn disgwyl amdanaf.

'Paid a becso, fenyw fach - fe fyddai'n sych gorcyn mewn dou funud!' Ond i'w phlesio, ymysgydwodd rhag y diferynion dŵr, stompiodd ei sgidie'n drwm ar y llawr carreg ac aeth drwodd at y tan.

Ei fwriad oedd ei bachu wrth iddi ddod allan, ond yn amlwg roedd madam wedi rhag-weld ei gynlluniau ac wedi gofalu bod ganddi gwmni.

A chan fod archwiliad meddygol rheolaidd ar y merched hyn, yr oedd y drefn swyddogol yn gwarchod rhag i glefyd gwenerol ledaenu ymysg y milwyr.

Ydy hithau'n dwad Ddolwyddelan?" "Ydy, yn ôl pob sôn." "A'r un mor barod i frwydro?" "Ia, ddyliwn." "Gwytnwch a rhuddin hil Rhodri ac Owain Gwynedd o Benychain ym mêr yr esgyrn." Yna sibrydodd Elystan o dan ei anadl rhag i'r ddeuddyn arall ei glywed, "Os byth y bydd angen Ysgrifydd arni i ysgrifennu drosti mewn llythrennau cain, fe ŵyr hi at bwy i droi.

I, ddim yn nabod neb a dieithrwch gwlad newydd i gyd yn ein rhwystro rhag parhau â'r gwaith.

Bron nad ysgrifennwn at y dywededig John i awgrymu hynny, rhag ei fod o'n chwilio am le i roi'r 'few more houses' hynny.

Fe fu'r ddau hyn felly yn dadlau ynglŷn â darn o dir gerllaw'r harbwr a'r ddau yn dweud Fy eiddo i yw hwn.' Arweiniodd hyn at achos llys costus dros ben a'r Iarll a gafodd y dyfarniad, fel y gellid rhag-weld.

Peth gwirion fyddai iddynt fod yn rhy agos i'w gilydd, ond roedd yn bwysig peidio ƒ mynd yn rhy bell chwaith, rhag ofn i rywbeth fynd o'i le.

Mi awn ni i lawr y llethr a'u rhwystro nhw rhag croesi'r ceunant.

Petasa posib iddo fo brynu rhagor o lygada i rhoi yn i ben mi fasa'n gwneud hynny, er mwyn gwatsiad rhag ofn bod rhywun yn dwyn." A chwarddodd Jane Gruffydd.

Pan ddeuai'r glaw trwm yn yr haf, byddai'r afon yn gorlifo, gan orfodi cannoedd o deuluoedd i ffoi o'u cartrefi rhag y dwr a'r carthion.

Wrth i'r silt waddodi a llenwi'r cilfachau ac yna wrth i dyfiant organig a malurion gau am ffurfiad y llongddrylliad bydd yn cael ei selio a'i hamddiffyn rhag chwalfa bellach.

Dyna pam roedd o'n sleifio i weld y fuwch dan sylw bob awr o'r dydd a'r nos ac yn sbecian trwy hollt yn nrws y beudy rhag rhishio'r fuwch.

Cododd y brenin ei law ac ynghanol twrw'r dŵr gwaeddodd: Dowch ar fy ôl i rwan a gwyliwch rhag llithro ar y cerrig." Fel stori o lyfr yn yr ysgol, diflannodd o dan y pistyll dŵr.

Roedd y llong yn gollwng dwr ac roedd yn rhaid i'r criw bwmpio ddydd a nos er mwyn ei chadw rhag suddo.

Byddai'n well iddo fod gartre heno rhag ofn y byddai Sam Llongau yn teimlo fel rhoi cweir i'w wraig.

Mae gobaith y caiff Clwb Pêl-droed Hull ei achub rhag mynd i'r wal.

Gwisgais fy ffrog siyrsi winau - rhag ofn i Emli feddwl mai dim ond y siwt a wisgwn i ar y prom oedd yn ffit i'w gweld - a chardigan o liw mwstard, a phar newydd o sanau neilon.

Fel y dywedodd Golygydd Y Cymro mewn cyswllt arall, "Yr eliffant a'r morfil yn unig o holl greaduriaid Duw sydd i'w cadw, fe ymddengys." Yr oedd y dwr llwyd yn fy mhiser yn dechrau gloywi tipyn erbyn hyn; dechreuwn sylweddoli nad diben coleg diwinyddol oedd wynebu problemau trydanol yr oes, ond rowndio'r traddodiad fel llechgi, "heb ofal am y defaid"; un o ddyfeisiadau'r Ffydd i ffoi rhag ffaith, mewn gair.

Daliais fy anadl rhag ofn iddi daro ym mhennau'r gath a'r gwrachod i droi Anti Meg yn gabaitshen.

Gwyddwn fod rhwystrau, megis pryder, ofn, casineb, cenfigen ac anfodlonrwydd, yn gallu rhwystro'r unigolyn rhag derbyn iachâd.

Un o'i hoff gerddi oedd soned Saunders Lewis, 'Rhag y Purdan'.

Diflannodd y Coraniaid yn y man ond cadwodd Lludd ychydig o'r ffolliaid yn fyw, rhag ofn i'r Coraniaid ddychwelyd rywbryd eto.

Gofynnais i wraig y llythyrdy beidio â'u hanfon tan ddydd Sadwrn er mwyn imi fod adref yng Nghroesor i'w derbyn - rhag dychryn Nel gyda'r fath faich o lyfrau.

rhoddodd hyn gyfle i'r rhyfelgarwyr gyhoeddi ei bod yn bryd i brydain ddechrau paratoi i'w hamddiffyn ei hun rhag ofn i'r ymherodr newydd drefnu i ymosod arni.

Ond doedd o ddim am ei roi'i hun ar brawf, rhag ofn iddo ildio a rhedeg adre i nôl ei bres.

Erbyn amser cychwyn i'r cyfarfod yr oedd gennyf bwt o anerchiad, ac nid oedd y siarad yn blino dim arnaf, ond crynwn yn fy esgidiau rhag ofn i rywun of yn cwestiwn.

Am hynny, ystyria y pethau hyn, fel na chredech dy fod yn well na'r un o'th gyd-ddynion, rhag it wrth feddwl, ddisgyn o'th falchder ar frys, a chael dy frifo mwy wrth ystyried fod gwraig dlawd yn gwenu ar sebon bob dydd gan gofio'r sbort a roddaist iddi.

Adrodd yr Ymrwyniad Dirwestol wedyn, nerth esgyrn ein pennau þ 'Yr wyf yn addaw, drwy gymorth Dur, ymgadw rhag pob math o ddiodydd meddwol.' Dau fath o blant oedd yna bryd hynny þ plant y Rhodd Mam, yn dda a drwg.

Yn ardal Dolgellau hefyd, mae yna gyffro wrth i bobol edrych yn fanwl ar bob wyneb dieithr rhag ofn i Richard Gere neu Sean Connery alw heibio'r National Milk Bar am baned rhwng ffilmio golygfeydd o'r epig Arthuraidd, First Knight.

Roedd Willie wedi penderfynu cyn cychwyn y rhoddai arian parod bob tro y gallai, rhag ofn iddo gael ei wneud wrth dderbyn y newid.

Hon fydd yn galluogi'r car i anfon gwefr i fatri'r garafan pan fyddwch yn teithio - sy'n hanfodol os nad oes trydan yn y garafan - ond mae hefyd yn rhwystro batri'r garafan rhag sugno bartri'r car.

Un flwyddyn cofiaf fod y ddau ohonom wedi canu ar y llwyfan gyda'n bysedd yn ein clustiau rhag i ni glywed y llais arall.

A gwared ninnau rhag bod yn gwta ein haelioni pan ofynnir inni gyfrannu at y gwaith hwn.

Erbyn bod y côr ar y llwyfan am saith mae chwe chant a mwy o bobl yno yn disgwyl yn eiddgar yn y gwres wedi eu harfogi â hetiau rhag yr haul ac wedi chwistrellu eu hunain rhag mosgitos ffyrnig.

Os yw am ddilyn y rhesymeg yna i'r pen yna dylai alw ar i Aelodau Seneddol Toriaidd ymatal rhag pleidleisio ar Ddeddf Addysg i Gymru.

'Paid rhag ofn fod y milwyr yn ein gwylio ni.'

Arbedwyd llawer ohonynt rhag cael eu cywilyddio yn eu noethni a chawsant eu torri gan adael stympiau o foncyffion fel byrddau coffa.

Dylaswn fod wedi dweud eu bod yn gorfod iwsio dwr hefo'r tyllu yma er mwyn cadw'r ebill rhag poethi.

Cawn Kate Roberts, yn ei beirniadaeth, yn eu rhybuddio i gofio y gallai gormod ohonynt dagu'r arddull a rhwystro'r darllenydd rhag

Yr hyn a wnaeth yr arbenigwyr hyn oedd darganfod y ffyrdd gorau i "ddatblygu% ein darnau ar y cychwyn - er mwyn trefnu ein hymosodiad ar y Brenin, tra ar yr un pryd yn diogelu ein darnau ein hunain gan gynnwys y Brenin, wrth gwrs, rhag perygl.

"Galw gyda fi% meddai, "i adrodd i hap a'i anhap." Ac yna - "Mae'n bwysig i mi newid yn gynnar yn y bore rhag cael fy nala yn fy nisabil." Gair hollol gyffredin yn nhafodiaith gogledd Sir Benfro oedd disabil pan oeddwn yn ifanc.

Nid oedd dim yn y ddeddf hon i atal unrhyw un rhag symud gwrthrychau o longddrylliad hanesyddol neu achosi difrod difrifol cyn belled ag y byddai ef neu hi yn rhoi gwybod am y darganfyddiadau i'r Derbynnydd Llongddrylliadau lleol.

Cyn bo hir roedd y rhan fwyaf o'r ddiadell yn ddiogel rhag yr eira a sgubai dros y wlad, ond doedd Ivan ddim yn fodlon.

Bydd cefnwr de Manchester United a Lloegr, Gary Neville, yn apelio yn erbyn penderfyniad Cymdeithas Pêl-droed Lloegr i'w wahardd rhag chwarae am ddwy gêm.

Moelodd y cardotyn ei glustiau gan wrando'n astud heb wneud y smicyn lleiaf o sŵn rhag iddo darfu ar eu sgwrs.

Cafodd groeso cynnes ond tawel rhag i'r Coraniaid glywed.

Rhaid peidio tynnu wyneb hyll rhag i'r gwynt newid cyfeiriad ac i'ch wyneb aros felly.

Yr oedd tôn ei feirniadaeth yn ddigon gelyniaethus i'w hatal rhag cylchredeg hyd yn oed os na theimlai'r prelad y gallai eu gwahardd yn llwyr.

Ond yr ydw i yn cofio ildio fy sedd ar fws rhag i ferch orfod sefyll ac hyd yn oed ddal drws yn agored i fenyw gael mynd drwyddo om blaen.

Ond trwy wneud hyn caiff ei longyfarch ei hun ei fod yn foddion achub ei genedl rhag marwolaeth, tra ar yr un pryd yn ei brysur ladd ei hun fel gwir lenor.

Ni chododd yr un wlad i gadw Sbaen rhag syrthio i ddwylo'r Ffasgwyr.

Trown gan hynny at y Cymry eu hunain, rhag bod brycheuyn yn llygad y Sais yn peri na welom y trawst yn llygad y Cymro.

Wrth i John Griffith gerdded ar hyd yr harbwr yn Efrog Newydd, fe fyddai wedi gweld rhai o'r bobl dduon a oedd newydd gael eu rhyddid rhag caethwasiaeth ac fe fyddai wedi clywed peth o'r siarad am y symudiadau cyfreithiol i roi hawliau iddyn nhw.

Pwysleisio wrth bob swyddog y daethom ar ei draws ein bod yn gyfieithwyr, rhag ofn iddynt gredu mai ein gwaith yw FS yn anad dim.

Gwnaed hyn drwy gytuno ar gyfradd gyfnewid sefydlog i bob aelod ac, er mwyn sicrhau'r gyfradd rhag ansefydlogrwydd tymhorol, galluogwyd y Gronfa i gynnig benthycion i bob aelod yn ôl ei eisiau.

Y mae'r tair merch sydd heddiw, a minnau'n sgrifennu, yng ngharchar Bryste wedi eu rhwystro rhag siarad yn eu mamiaith wrth eu mamau, yn pigo cydwybodau hyd yn oed aelodau seneddol Cymreig y Blaid Lafur.

Rhyw hanner awr wedi croesi roedden nhw'n ôl, ac roedd hi'n amlwg o'u crio a'u gweiddi eu bod wedi eu rhwystro rhag mynd adref.

Pryderu rhag ofn iddi hi wrthod mynd ato'n ôl.

Yn aml fe'u codir yn uwch gan bobl fel amddiffynfa rhag llifogydd.

Cario'r bwyd, y llestri a dillad glan i'n plant, brat rhag baeddu wrth fwyta, clytiau i'r babi ...

Beth oedd i rwystro llu o rai tebyg iddo yntau, a digon o fenter busnes neu syniadau pensaerniol yn eu pennau, neu lygad am olygfa dda, rhag cael eu tanio i weithredu 'run fath, nes i bob hafod a llety o Gaerfai i Gilgerran gael ei drawsnewid?

Cefais hyd i rwyd i'w thaenu dros y gwely bach, ac oherwydd hynny gallwn gysgu heb ofni brathiadau mosgito, a rhaid fod hyn eto wedi f'arbed rhag dal malaria.

A chododd hyn fymryn o eiddigedd yn ei fynwes ef rhag i rywun arall lwyddo i ladd Ap o'i flaen.

Ond penderfynais ymatal rhag mynd yn rhy hy arno y bore cyntaf.

Er iddi, meddai, ei gynghori i fynd i'r angladd yn groes i'w ewyllys, rhag i neb ei amau, ac addo dal dano, aethai at yr Uwch-arolygydd Prothero yn unswydd i'w fradychu.

Ond ni allai hyd yn oed ei chydymdeimlad â'r tlodion ei chadw rhag mwynhau yn hir iawn.

Nid nad yw'r dehongliad hwnnw'n bosibl ond mae'n rhaid gochel rhag ei dderbyn fel yr unig un: byddai hynny'n groes i natur fytholegol y sgriptiau.

Os wyt ti'n fodlon, fe ddof i draw yr wythnos nesaf, gan ofalu gwneud hynny'n ddi-lol wrth gwrs, rhag iddyn nhw amau dim.

Cilwenodd y dosbarth, er i'r ferch a gynorthwywyd gan Hector ymgadw rhag dangos ei gwerthfawrogiad o ergyd yr athro.

Bu hefyd yn casglu rhai o ddagrau ei wraig þ 'ond dim ond pan oedd hi'n fodlon,' meddai, gan ychwanegu þ 'Awn i ddim yn agos ati fel arall, rhag ofn mai fi oedd yn gyfrifol am y dagrau.'

Roedd yr undebau, fu'n chwarae rhan mor allweddol yn hanes Ariannin, yn rhag-weld dadfeiliad y wlad wrth i fwy a mwy o bobl suddo i dlodi ac anobaith.

Ond fe ddywedodd nad oedd am iddi hi briodi eto - y bydde fe'n 'i rhwystro hi rhag gneud hynny.

Gwyddom yn dda fod y ceffyl i'n hynafiaid yn anifail cysegredig a bu'n arfer unwaith i osod penglogau ceffylau yn sylfeini tai, adeiladau fferm ac eglwysi yn y gred eu bod yn gyfrwng i'w diogelu rhag ysbrydion drwg a melltith.

Er gwaethaf anogaeth y Times, papur Llundain, i Ymneilltuwyr ymatal rhag ymroi i goffa/ u marw Barrow, Greenwood a Penry, 'those misguided men', ni fynnai arweinwyr yr eglwysi yng Nghymru wrando.

Mae'r term hefyd yn cynnwys unrhyw ddisgybl gydag anabledd sy'n ei atal ef/hi rhag defnyddio'r cyfleusterau addysgol a ddarperir mewn ysgolion.

"Y John Preis na, dyna'r cena agorodd y giât." Ond cafodd Edward ras rhyfedd i ddal rhag ei ysgwyd yn reit dda.

Yn anffodus nid yw dy waedd yn atal y fwyell rhag disgyn, ond yr oedd yn ddigon i wyro ergyd y cigydd.

'Roedd y glowyr yn ceisio atal 'cynffonwyr' rhag torri'r streic; ymoso~odd-yr heddlu yn wyllt ar y picedwyr, gan bwnio un ohonynt yn gelain.

I'w gwarchod rhag y perygl hwnnw gofalwyd bod ganddynt eu puteindai eu hunain, a byddai'r puteiniaid proffesiynol a gedwid yn y rheini'n cael archwiliad meddygol yn gyson.