Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

rhy

rhy

Rhy'r cyfeiriadau hyn ystyr arbennig i'r digwyddiadau.

Credant hwy fod yr ymdrech a wnaeth i ddiwygio'r drefn ar fin methu'n llwyr oherwydd ei fod ef yn rhy gaeth i'r hen sustem gomiwnyddol.

Yma byddwn yn gofyn os ydi'r elfennau yma yn rhy hen ffasiwn.

Maen nhw'n gobeithio y bydd pobol ifanc yn gofyn am help drwy yrru neges i jo@samaritans.org cyn y bydd hi'n rhy hwyr.

Anfonwyd ein cofion at Mrs Medi Williams a hefyd Mrs Eurof Jones, y ddwy heb fod yn rhy dda yn ddiweddar.

A 'does arna i ddim eisio bod yn rhy hy - ond gan ein bod ni wrthi hi, beth am y flwyddyn wedyn?' Tri chyhoeddiad ymlaen !

Dyma yw hanes Mrs Lottie Edwards, Fodol, hithau heb fod yn rhy dda yn ddiweddar hefyd.

Wi'n dweud hyn am 'i bod hi wedi gofyn i ti helpu gyda threfniade'r angladd - a chan fod rheiny nawr ar ben, fydd gen ti ddim esgus dros alw'n rhy amal yn Maenarthur.'

Unai maen nhw'n rhy hawdd ac yn ymylu ar fod yn blentynnaidd eu hiaith a'u stori, neu maen nhw'n or- uchelgeisiol ac mae unrhyw fwynhad o'u darllen yn cael ei golli yn yr angen i chwilota mewn geiriadur bob yn ail gair.

Peth gwirion fyddai iddynt fod yn rhy agos i'w gilydd, ond roedd yn bwysig peidio ƒ mynd yn rhy bell chwaith, rhag ofn i rywbeth fynd o'i le.

"Mae o'n rhy isel!" gwaeddodd rhywun gan wyro'i ben wrth i Douglas ruthro tuag atyn nhw.

'Mae'n rhy bell o stafell y Wasg i'r seti, mae'n rhy anodd cyrraedd iddyn nhw.

'Roedd hi wedi treio torri twll mewn un yn barod, ond roedd o'n rhy galed.

'Mi ddechreuodd neidio gam yn rhy fuan.'

Y canlynol yw'r achosion fynychaf: afiechyd (fel dolur y galon, is thyroidedd, ac anallu i symud); methiant y corff i adnabod gostyngiad gwres yn ddigon cyflym, fel na all y person grynu a chymryd mesurau i ymdwymo; cyffuriau (fel Largactil a'r ddiod feddwol i ormodedd); a'r achos pwysicaf oll, sef cwymp y tymheredd i radd rhy isel i'r corff fedru ymdaro ag ef.

Rhy hwyr i ddifaru,' crechwenodd Mini.

Efallai bod llywodraethau hefyd yn rhy obeithiol bod unigolion a chwmni%au a oedd yn ddigon esgeulus ym maes crefydd, rywsut yn mynd i fod yn barod eu cymwynasau seciwlar.

'Doedd Mam ddim am iddi newid ei fest yn rhy amal.

Mi fuo'r arglwydd Gruffudd yn rhy hir yng ngharchar Degannwy..." "Mab naturiol ein Tywysog..." "O waed pur Cymreig..." "Yn byw fel gwr bonheddig ers chwe blynedd bron yng ngharchar Degannwy a Sinai'n gywely iddo!" Chwerthin amrwd wedyn nes i rywun eu hatgoffa y byddent at drugaredd yr Ymennydd Mawr a'r Gwylliaid pe rhyddheid yr arglwydd Gruffudd.

'Mi est ti'n rhy bell tro 'na,' meddai hwnnw mewn llais tawel.

Y nodyn cynta' a wnes i yn fy llyfr oedd bod ambell un o'r cyrff main wedi'u lapio mewn sach fwyd a gyrhaeddodd yn rhy hwyr.

Wedi dod braidd yn rhy agos i'r asgwrn tro 'na, do fe?

Bron na ellid dweud fod y cyfan yn rhy gyflym ar adegau gan nad yw'r awdur yn oedi ar unrhyw gyfnod.

Wrth fwrw ymaith yr iaith a'r hen sicrwydd, fe'i cafodd Huw Menai ei hun fel llong ar drugaredd y byd - yn enghraifft drawiadol o beryglon newid diwylliant yn rhy sydyn.

Roedd hi'n rhy ddiweddar i 'neud dim byd.

Oedd hynny tybed yn golygu nad oedd pethau'n mynd yn rhy dda?

Steve yn trin traed yr hyrddod i sicrhau na fyddant yn rhy gloff i weithio yn yr hydref.

Ond problem unrhyw ddiwylliant lleiafrifol yw ei bod yn straen ar adnoddau dynol ac ariannol gorfod darparu'r helaethrwydd defnyddiau sy'n angenrheidiol i blesio chwaeth amrywiol y gynulleidfa, ac na ellir chwaith fforddio troi unrhyw ffurf lenyddol i gyfeiriadau rhy esoterig ddeallusol ar draul ennyn diddordeb y mwyafrif (sydd ynddo'i hun yn lleiafrif!) Felly rhaid o hyd ennyn diddordeb yn y gair Cymraeg printiedig trwy gyfrwng pethau fel Cyfres y Fodrwy neu'r papurau bro, er bod y wasg argraffu'n anleu fwyfwy at bobl sy'n meddwl yn ystyriol erbyn hyn.

A phan fydd un ohonynt yn holi lle mae'r 'bobl bach', yr ateb a roddaf yw na ellwch eu gweld - mae'n ddiwrnod rhy niwlog.

Gwyddwn yn rhy dda am record Talfan.

Y byd sy'n rhy fawr a'r gwaith yn rhy hir.

Hyd yn oed heddiw, gyda'r diwydiant glo Cymreig wedi ei ladd, dywed Hywel Teifi nad yw hyd yn oed yn awr yn rhy hwyr i wneud iawn am y diffyg hwn yng ngorffennol ein llenyddiaeth.

'Mae hi'n gweithio'n rhy galed,' torrodd Megan Evans i mewn i'r sgwrs, 'yn enwedig ar ryw draethawd hanes sy ganddi.

Does neb creadigol yn nhîm Lloegr a maen nhw'n rhoir bêl i ffwrdd yn rhy hawdd oherwydd tempo a steil eu chware.

Ni bu angen i'r Cymry wenud hyn eriod; neu, fodd bynnag, yr oedd y rhan fwyaf ohonynt yn rhy falch o'u traddodiadau hwy eu hunain i ddymuno rhoi'r gorau iddynt a mabwysiadu dulliau a fenthycwyd o genhedloedd eraill.

Roedd ei enw'n rhy grand.

Os yw person yn teimlo'n rhy dwym mae'n chwysu, ac os yw'n rhy oer mae'n crynu.

Yn wir, pan awgrymwyd bod y fasnach yn rhy beryglus ac y dylid ei hatal, dywedodd Thomas Grey, ysgrifennydd cynorthwyol i'r Bwrdd Masnach, "Credaf nad 'peryglus' yw'r gair cywir.

Tybiai y byddai ci mwy cyffredin yn fwy addas iddo fo; ci y gallai chwarae gydag o, un a fyddai'n ffrind iddo a heb fod yn rhy ddrud i'w brynu.

Ymhlith y penaethiaid adrannau Cymraeg Uwchradd a atebodd, un yn unig a gynigiodd sylw anffafriol, sef ...agweddau yn rhy academaidd...

Pe buasem wedi bod â'n meddwl yn fwy effro yr adeg hwnnw fe fuasem wedi cofnodi yr hyn a gymerodd le a'r hyn a welsom ac a glywsom, ond y mae peth esgus dros beidio â gwneud, a hwnnw ydyw: yr oeddym yn rhy brysur yn clodfori ac yn canu, a gweddi%o, a rhyfeddu.

Arhoses i ddim yn rhy hir, ond roedd yn falch pan ddwedes i yr awn i draw trannoeth i dorri coed tan a thacluso pethe.

Dyfal donc a dorrodd y garreg yn rhy amlond yn y diwedd llwyddodd ymdrechion ac amynedd a phenderfyniad.

Ond penderfynais ymatal rhag mynd yn rhy hy arno y bore cyntaf.

Aeth y gwyliau yn rhy gyflym a daeth yn amser gweithio eto.

Yr oedd yr hin yn debyg iawn i un o ddyddiau brafia' Mai yn Nghymru - heb fod yn oer, ac o'r tu allan [heb fod] yn rhy gynnes.

Dichon ein bod yn rhy agos i'r rhain i sylweddoli eu dylanwad ar fywyd gwerinol amaethyddol Cymreig cefn gwlad.

Dan ni'n rhy bwysig, bellach i werthfawrogi straeon sydd â thipyn o lastig yn eu penolau nhw - neu felly mae'n ymddangos i mi.

Bwriwyd yn ei erbyn gan globen o ddynes ar ei ffordd i'r neuadd ddawnsio o'r stafell fwyta, lle bu hi'n amlwg yn rhy hir gyda'r gwin.

Yr oedd amryw o adeiladau'r gofaint yn rhy gyfyng i gael ceffylau dan do i'w pedoli, a gallai'r gof felly fod i mewn ac allan yn barhaus, bydded y tywydd y peth y bo.

Yn rhy hwyr y mynegais fy hun Juan Carlos!

Mae'n llawer rhy hawdd cael benthyciad y dyddiau hyn, a dyw'r sawl sy'n rhoi'r arian yn aml iawn ddim yn poeni os bydd y ddyled yn faen melin am wddf rhywun, ac yn eu harwain i ddyfroedd dyfnion.

Wrth ailddarllen rwy'n sicr fod Ceri yn rhy sensitif i fod yn y sefyllfa yma.

Yn gymdeithasol hefyd roedd pawb wedi mwynhau, ac er bod amser yn rhy brin i grwydro ymhell roedd hi'n braf cael gweld ychydig ar sir Benfro.

Doedd dim lliw yn ei hwyneb ac nid edrychai'n rhy iach.

Er enghraifft, wrth chwilio yn ddiweddar am ddeunydd ar Owain Glyndwr, roedd llawer o wybodaeth ar gael, ond roedd y cynnwys yn rhy academaidd a chymhleth i fod o ddefnydd ac o ddiddordeb i blant ygsol gynradd.

Mae'r ola o'r caneuon, Sêr yn llawn egni ond oherwydd fod llais Alex, unwaith eto, yn tueddu i fod yn rhy dawel mae yr effaith fwriadol yn cael ei cholli ar geiriau felly braidd yn anneglur.

Trueni iddi ddod i'r stapla nawr, grwgnachodd wrtho'i hun - dim ond pum munud arall a bydda fe wedi mynd ar garlam tuag at lethrau Mynydd Llangatog ac fe byddai hi wedi gorfod aros amdano nes y dewisai ef ddod nol ac erbyn hynny fe fyddai'n rhy ddiweddar i gychwyn nol i Benderin.

Anodd, ar y llaw arall, meddwl am rywun yn dweud Dim llawn metr na disgrifio dyn fel Rhywun sy'n rhy hoff o'i litr neu ddisgrifio cymwynaswr fel dyn sy'n barod i fynd y cilometr arall...

Doedd aros yn rhy hir o dan onnen ddim yn beth da, fodd bynnag, gan fod ysbrydion yn tueddu i hoffi clwydo yn ei brigau.

Mae'r hen fyd 'ma wedi mynd yn rhy faterol; aeth hunanoldeb yn rhemp ac yn glwy cymdeithasol.

Roedd toi rhai o'r tai yn cael eu chwalu, y drysau a'r ffenestri'n clecian ac, yn wir, roedd hi'n rhy beryglus i bobol fynd allan ar adegau rhag ofn i'r gwynt eu cipio.

Eu beirniadaeth arni yw ei bod yn rhy bendant a bod y dystiolaeth drosti yn fregus.

"Yr offeiriedyn balch, anwybodus, anghristionogol yn Rhydychain neu Lanbed, sydd yn ry fonheddig i ddarllen un gair o'r ysgrythyr, nag i wybod dim oll o gynhwysiad y llyfr hwnnw; - Methodistiaeth yw hyny yn ei olwg; ac y mae ef ei hunan, a'i deulu gartref, lawer o raddau yn rhy genteel i fod yn debyg i Fethodistiaid...".

Ni ellid profi dim gan fod honno yn llawer rhy bell.

Maent yn rhy ifanc i gael unrhyw fudd-dal ac yn methu cael fflatiau.

Llew wedi dweud fwy nag unwaith fod rhyw blentyn yn llechu ynddo, rhy Peter Pan sy'n gwrthod prifio a thyfu'n hþn.

Pan bregethais y Traet~awd hwrl gyntaf yn gyhoeddus, Fy Nhafol oe~ B;n ysgrifcnny~ an, rhy fu~n, rnae'n debig, i'r Sawl oedd yn dywed, gofio a chynnwys y M~tter yn gryno: etto c~fodd Ef~ith ar Glu~tiau, ac (yr wyf yn gobeithio) ~r Galorm~u rai, fd y t~er ddymun~nt ei lrgr~phu.

Yn Y Corff yn y Gasgen mae'r dystiolaeth yn erbyn Henry Davies mor dyngedfennol nes bod canlyniad ei achos llys yn un sydd bron â bod yn rhy hawdd ei broffwydo.

'Roedd yn rhy wael i ofalu am y seremoniau.

Credai'r gwirfoddolwyr mai dod ag addysg o dan ddylanwad yr Eglwys Wladol oedd nod y Llywodraeth, tra dadleuai'r garfan honno a oedd yn barod i dderbyn grantiau, fod y Cymry'n rhy dlawd i gynnal eu hysgolion a'u colegau eu hunain, ac y dylid manteisio ar y cymorth.

Fel arfer mae modd troi rhai o'r gwartheg allan o ganol Mawrth ymlaen ond eleni nid oedd dim iddynt i'w bori ac yn waeth na hynny yr oedd yn llawer rhy leidiog.

Does dim eisio cloddio'n rhy ddwfn i'w darganfod.

Tuedd yr Esgob Morgan mewn rhai mannau oedd cadw'n rhy glos at yr idiom Hebraeg.

Ond mae llawer o'r hydrogen yn rhy bell o sêr i gael ei effeithio ganddynt.

Hyd y gallaf i weld, yr oedd y Cymry huawdl yn rhy brysur yn cwyno am y trafferthion a gawson nhw i ffonio cystadleuaeth Cân i Gymru.

Cydnabu Mali iddi'i hun y gallai fod yn orsensitif ar y pwnc; yn ddiau roedd hi'n rhy ymwybodol o welwderei hwynepryd wedi pwl o salwch.

Maen nhw'n rhy wan erbyn hyn i gyfathrebu â fi, ond gallan nhw ddal i'w wneud drwyddot ti.' Golchodd ton o benysgafnder dros Meic.

Eithr ysgrifau ydynt a gyhoeddwyd eisoes rhwng cloriau caled, nad yw'n rhy anodd dod o hyd iddynt.

Drannoeth, fyddai neb yn rhy awyddus i chwarae rygbi.

Roedd fel petai'r rhai a arbenigai yng nghelfyddyd ymladd a lladd, wedi bod yn rhy brysur yn hela'r llwynog, a sicrhau bod eu lle breintiedig o fewn y gymdeithas yn ddiogel, i fedru rhoi amser i ddysgu unrhyw wers ers dyddiau'r rhyfel byd arall hwnnw Roedd y wlad ar ei thin - yn llythrennol felly, ac oni bai am ddewrder dall y rhai a gredai fod Ffasgaeth yn waeth na chaethwasiaeth, ac ysfa bwli o ddyn a dynnai wrth ei sigâr ac yfed ei hun i anymwybyddiaeth, am ymladd a rhyfel, mi fyddai pob dim wedi mynd i'r gwellt.

Rhaid cofio fod gwrthrychau'r sgrîn fach, fel y "seren wib," yn digwydd ac yn darfod yn rhy gyflym i adael argraff barhaol.

Ond mae rhai yn dweud y dylen nhw wrthod yr iawndal hwn rhag ymddangos yn rhy ariangar.

'Mae'r enw'n llawer rhy fawreddog i'm sefyllfa i.

Bron na fyddai rhywun yn dadlau ei bod hi'n rhy hir.

Fe'i cefnogir gan haid o wleidyddion, cyfreithwyr, barnwyr, academyddion a dynion busnes, pob un yn cuddio tu ôl i'r honiad nad ydynt yn gwneud dim ond eu dyletswydd, gwy^r a gwragedd sy'n rhy ofnus i olchi'r piso o'u dillad isaf.

Waeth befo eu bod yn torri'r gyfraith: oni welwyd ambell Seneddol yn ymlafnio'i orau rhy las wrth geisio chwarae'r gem yn ol rheolau hunangar ei feistres?

Mi fyddan nhw'n pwysleisio fod gwerthiant dur i wledydd tramor wedi gostwng 10% yn ystod y misoedd diwetha - a hynny oherwydd bod gwerth y bunt yn rhy uchel.

Yn rhy aml rhoddir blaenoriaeth i'r dechneg gan anwybyddu dealltwriaeth ddigonol o sefydliadau a pherthnasau sydd ynghlwm wrth amryfal agweddau o'r economi.

Defnyddiodd, a chamddefnyddiodd Llewellyn, rythmau siarad a ffurfiau gramadeg yr iaith Gymraeg yn ei Saesneg, ond y gwir amdani yw na ellir clywed yr iaith yn sŵn canu'r cor meibion, y newyddion Cymreig hwnnw sy'n gwneud y tro yn lle iaith, diwinyddiaeth ac yn rhy aml gerddoriaeth, ond sy'n dal i gyffrwrdd a'r galon.

Roedd Heledd yn un o'r bobl mwyaf aeddfed y gwn i amdanyn nhw - rhy aeddfed, efallai, i allu amgyffred na fyddai pawb yn ymddwyn gyda'r un aeddfedrwydd a hi.

Gan fod Mam yn rhy brysur ar fore Sadwrn i feddwl am baratoi cinio, byddai Dad yn galw yn y siop sglods ar ei ffordd adre i brynu cinio parod.

Os byddai myfyriwr yn gweiddi gormod neu'n siarad yn rhy ddistaw, fyddai dim llawer o obaith am gyhoeddiad i hwnnw.

Dydi Dei Bach ddim yn rhy hoff o agwedd Rhodri at wleidyddiaeth.

Cyrhaeddodd cadwraeth yn rhy ddiweddar i arbed gwyddau Cefni, a gwelwyd sawl tro ar fyd yn y cyfamser, a hwnnw'n newid er gwell i lawer o hwyaid a rhai o adar eraill y tiroedd gwlyb.

Creadur cymedrol heb fod yn rhy garedig nac yn or-greulon ond un anodd ei fesur a'i bwyso.

Mae geiriau Gruffydd Robert, wrth gwrs, yn enwog iawn: 'E fydd weithiau'n dostur fynghalon wrth weled llawer a anwyd ag a fagwyd im doedyd, yn ddiystr genthynt amdanaf, tan geissio ymwrthod a mi, ag ymgystlwng ag estroniaith cyn adnabod ddim honi.' A dyma Sion Dafydd Rhys yntau yn mynegi'r un pryder: 'Eithr ninheu y Cymry (mal gweision gwychion) rhai o honon' ym myned morr ddiflas, ac mor fursennaidd, ac (yn amgenach nog vn bobl arall o'r byd) mor benhoeden; ac y daw brith gywilydd arnam gynnyg adrodd a dywedud eyn hiaith eynhunain' - ac ymlaen ag ef i ddiarhebu'r cyfryw bobl mewn iaith braidd yn rhy liwgar i'w dyfynnu yn gysurus yn Hebron Clydach!

Hefyd, ni ddylai berwbwynt y toddiant fod yn rhy isel.

Gwaetha'r modd, roedd Caradog yn rhy lluddedig i gerdded yr un cam arall a bu'n rhaid i Carwyn a Henedd ei gario bob yn ail.

Yn rhy aml, bydd Almaenwyr cyffredin yn troi i edrych y ffordd arall pan fydd estroniaid yn cael eu sarhau a'u difri%o.