Rhydderch a Gwenlyn fu'r tim o fets a ddyfeisiodd rai o sefyllfaoedd gwaelodol mwyaf frwythlon y gomedi sefyllfa Gymraeg: Hafod Henri, Glas y Dorlan, a'r anfarwol Fo a Fe.

Yn gyntaf y mae parhad y diwylliant gwledig ac amaethyddol yng nghanu prydyddion fel Ifor Cwm Gwys, Rhydderch Farfgoch a'r brodyr Eiddil Llwyn Celyn a Chawr Dâr.

I aelodau'r hen Seilo, Ann Rhydderch yw merch Mair Hughes a arferai ganu'r organ yn y capel, a chawsom ei chwmni uwchben pryd o fwyd yn y Cross Foxes.

Ein cyrchfan oedd Dolgellau, lle'r oedd Mrs Ann Rhydderch yn aros i'n tywys drwy amgueddfa'r Crynwyr yn Nhŷ Meirion.

Yr oedd y stori%au a seiliesid ar chwedlau'r cyfarwyddiaid - Pedair Cainc y Mabinogi a'u tebyg wedi'u hen gyfansoddi erbyn y bedwaredd ganrif ar ddeg, ond delid i'w copi%o i lawysgrifau mawrion megis Llyfr Gwyn Rhydderch a Llyfr Coch Hergest.

Merch o'r ardal hon a pherthynas I Rys Gethin oedd Angharad, mam y Rhydderch ab Ieuan Llwyd a roddodd ei enw i Lyfr Gwyn Rhydderch, un o brif drysorau'r genedl.

Yn yr Hydref, bu farw'n ddisymwth Rhydderch - aelod, fel Gwenlyn, o'r Academi Gymreig sydd yn noddi'r cylchgrawn hwn.