Nid oedd yn anodd i hogiau'r Nant sleifio adre gan fod Llwybr y Garreg Wen y tu ôl i domennydd uchel o rwbel, ac os am ddal troseddwr byddai'n rhaid i stiward fynd i ben un ohonynt i gadw gwyliadwriaeth.

Un, dau, tri Greenhill oedd ein tai ni a rhifau saith, wyth a naw yn eu dilyn ymhen ychydig, ond yn y bwlch rhyngddyn nhw roedd tomen fawr o rwbel y cyfan a oedd yn weddill o rifau pedwar, pump a chwech.

Yr hyn a erys yn ddirgelwch yw sut y codwyd y rwbel o'r pwll - ac a ddefnyddiwyd wedyn yn sicr i ffurfio'r clawdd a rhoi sail gadarn iddo, ac yna sut codwyd y glo gan nad oedd peiriant Newcomen ar gael y pryd hynny.

O dan bentyrrau o rwbel a chwyn nid nepell o Landeilo roedd cyfrinachau anhygoel yn cuddio: twnnel ywen hynafol, gardd bwll, gardd glwysty fendigedig a gardd furiog syn cael ei gosod gan y dylunydd garddio byd enwog Penelope Hobhouse.

Yr hyn a erys yn ddirgelwch yw sut y codwyd y rwbel o'r pwll _ ac a ddefnyddiwyd wedyn yn sicr i ffurfio'r clawdd a rhoi sail gadarn iddo, ac yna sut codwyd y glo gan nad oedd peiriant Newcomen ar gael y pryd hynny.