Dywedodd Churchill mai ef oedd 'y Cymro mwyaf ers y Brenhinoedd Tuduraidd'. Sefydlodd y Wladwriaeth Les, arweiniodd Brydain drwy'r Rhyfel Mawr, a dinistriodd y Blaid Ryddfrydol.

Yr oedd Penri, mae'n amlwg, yn tyfu'n ffigur a wnâi fasgot rhagorol i bleidwyr Datgysylltiad a chefnogwyr delfrydau rhyddid y Blaid Ryddfrydol!

Y Torîaid a enillodd Etholiad Cyffredinol troad y ganrif, ond cadarnle'r Blaid Ryddfrydol oedd Cymru.

Dyma'r Rhyddfrydwyr hwythau'n penderfynu cefnogi Ymgyrch ond eu bod hwy am drefnu Cyfamod, fel yn Sgotland, yn hytrach na Deiseb, ac fe drefnid yr Ymgyrch a'r Ddeiseb gan y Blaid Ryddfrydol ei hun.

Trwy wneud delfryd ohono, fe gafodd yn y diwedd ei droi'n gymeriad 'pathetig' ac fe fethodd y Cymry Cymraeg â sylweddoli beth oedd ar droed pan gafodd yr hen undebaeth ryddfrydol ei disodli gan undebaeth ffyrnig newydd.

Ond ni thalwyd llawer o sylw i'r aflonyddwch diwydiannol a oedd ar gynnydd: 'Cyllideb i'r Bobl' a'r twf yn Llynges yr Almaen a bwysai ar feddwl y Llywodraeth Ryddfrydol.

Un o brif wleidyddion y Blaid Ryddfrydol yng Nghymru oedd David Lloyd George, yr Aelod Seneddol dros Fwrdeistref Caernarfon.

Ideoleg neo-ryddfrydol sydd y tu cefn i'r hen Ddeddf Iaith.

Hen law mewn gwleidyddiaeth ydyw Jean Chretien, arweinydd y blaid ryddfrydol a phrif weinidog newydd Canada.