Pan oedd pawb wedi cilio i'w cytiau, roedd un o fechgyn y Llynges yn crwydro o amgylch y gwersyll yn chwilio am hoelion a darnau o bren a sachau, ac wedi iddo lwyddo i gael digon o ddefnyddiau aeth ati i wneud gwely bach reit handi iddo'i hun.

Ches i ddim amser i roi sachau dros y ceffyla i gyd.

Ar yr ochr dde mae nifer o sachau, ac yn syth o'th flaen mae dau gwpwrdd anferth.

Roedd heb sachau digon budr o boptu iddyn nhw ar y dechrau, a'r lle'n llwyd dywyll.

Ond yr oedd ffenestri'r ysbyty wedi eu cau â sachau tywyll ac yr oedd llenni duon mawr trymion yn cau am bob ffenestr.

Ar yr un pryd, drwy ddarlledu lluniau o sachau bwyd a oedd yn amlwg wedi'u dwyn ac ar werth ar stondinau'r farchnad a thrwy adrodd straeon am famau'n `aberthu' eu babanod, doeddwn i ddim yn bwriadu darbwyllo'r Cymry i beidio â rhoi.

Ras oedd hi erbyn hyn i gyrraedd y pentrefi mwyaf ynysig cyn y mudiadau dyngarol neu, yn well fyth, gyda'r llwyth cynta' o sachau bwyd.

Roeddwn i'n eistedd yn y tywyllwch ar haenau o sachau bwyd ym mol awyren a ddefnyddiwyd flynyddoedd ynghynt, yn ôl y peilot Americanaidd, i gario arfau i'r Somaliaid.

Pan laniodd yr awyren mewn cae ar gyrion Mogadishu, a phan agorodd ei safn fecanyddol yn araf er mwyn i'r gwaith o ddadlwytho sachau bwyd a newyddiadurwyr ddechrau cyn y saethu, roedd yr olygfa yn un yr oeddwn innau wedi'i gweld ar sgrin y teledu.

Felly, pan deimla fod Brên a'r uchelwyr wedi'i sarhau, ymetyb Efnysien ê chreulondeb erchyll yn erbyn meirch Matholwch, lladd y Gwyddyl sy'n ymguddio yn y sachau croen, llosga ei nai yn fyw, a phair ryfel a ddaw'n agos at ddifetha dwy genedl ac a gymer fywyd ei lysfrawd a'i lyschwaer.

Yna wrth i'r golau tanbaid lifo i mewn fe welais amlinell lori'n gwegian dan ei llwyth o sachau a dynion arfog yn syllu'n herfeiddiol ar bawb a phopeth.

Gellid dadlau mai amddiffyniad oedd lladd y Gwyddyl yn y sachau, ond ni ellir osgoi'r argraff bod Efnysien yn mwynhau'r weithred.