Maen rhaid i Gymru gofio hynny yn ystod y deufis cyn y dawr Saeson i Gaerdydd.

A 'tydio ddim yn hiliol p'run bynnag, a 'toes yna ddim gwahaniaeth rhwng Cymry a Saeson - mi fyddai dweud hynny'n hiliol.

Dyma hefyd yr unig ffordd i Gymreigio'r Saeson yn llwyddiannus.

Yng ngeudy'r dynion yn Nhþ Tawe, gwelir y gri: SAESON MAS O LOEGR HEFYD.

Does arna i ddim isio mynd yn ôl i ganol Saeson eto." "Mae arna i ofn dy fod ti braidd yn hwyr yn meddwl am beth felly, 'ngwas i.

Arweinydd milwrol, bid sicr, a phennaeth ar fintai o ymladdwyr symudol a gwibiog, ond nid cadfridog yn gwasanaethu gwladwriaeth sefydlog a threfnus; yn hytrach, anturiwr, treisiwr, ysbeiliwr, yn ymladd nid yn unig yn erbyn y Saeson ond hefyd yn erbyn ei gyd-Frythoniaid.

I ychwanegu at y dryswch, y mae mwy o Saeson yn flynyddol yn prynu siopau yn y Gymry wledig, yn cadw tai bwyta a gwestai, yn sefydlu meysydd carafanau a chrochendai.

Yn wir, yr oedd y duedd i ddelfrydoli'r Groegiaid wedi mynd i eithafon ymhlith rhai o'r Saeson, nes peri ei bod yn anodd iddynt feddwl am y Groegiaid fel dynion o gwbl.

ar ôl dwy flynedd o drafodaethau, methodd a pherswadio'r saeson i dderbyn ei ddyfais.

Mae'n Llyfrgell Genedlaethol ni yn cael grant cyn lleied ag ambell Lyfrgell Brifysgol yn Lloegr am fod y Saeson yn ein gweld ni fel Cenedl israddol.

Adeg honno roedd yna fudiad o'r enw yr Eingl Gymry, roedd cylchgrawn o'r enw 'Wales' ac roedd pobl yn dechrau sylweddoli eu bod nhw wedi colli rhywbeth, ac roedd yna rhyw duedd ynom ni er ein bod ni yn sgwennu yn Saesneg, i ni geisio dangos nad Saeson mohonom ni.

Ym mis Rhagfyr cafwyd yr ymosodiad cyntaf ar eiddo Saeson yng Nghymru gan Feibion Glynd^wr.

Nid oedd i ymddangos ar unrhyw arwydd cyhoeddus nac, yn wir, i gael ei chlywed o gwbl ym mhresenoldeb Saeson.

Yn bwysicach, pam y gadodd i'w blant gael eu magu'n Saeson?

Leciwn i weld Cymru yn dysgu unwaith ac am byth na enillwn i ddim byd dan y Saeson.

Er bod y Saeson yn wannach nag y dylsen nhw fod, oherwydd absenoldeb Lee Westwood, mae ganddyn nhw dri profiadol o gylch-daith Ewrop yn y tîm - Roger Chapman, Brian Davis a Jamie Spence.

y dyn sydd byth a beunydd yn canmol ei wlad a'i iaith, ac yn aml yn dal swydd fras o'u herwydd, ond sydd er hynny yn magu ei blant yn Saeson uniaith.'

Ar ben hynny mae gen i ofn bod 'na draddodiad wedi bod yn y coleg yma o benodi Saeson i gadeiriau gwyddonol hefyd.

Fe ddigwydd lot o bethe oddi ar y bêl, hefyd, ac yr oedd yn amlwg oddi wrth sylwadau'r Saeson ar ôl y gêm bod nhw wedi cael tipyn o siom o golli gartre.

Y mae rhai, medd Sion Dafydd Rhys, 'a fynnynt doddi a difa holl iaith y Cymry, a chyfleu a dodi iaith y Saeson yn ei lle hi: yr hynn beth yssydd ymhossibl ei gwbl-hau a'i berpheithio, heb ddifa yn llwyr holl genedl y Cymry, a'i gwneuthur yn Seisnic'.

Cafodd y Saeson eu bowlio allan am 182 yn eu gêm rownd go-gyn-derfynol yn erbyn De Affrica.

Rwy'n weddol siwr nad dylanwad yr ychydig o Saeson a ddylanwadodd ar fy Saesneg.

'Yn ddiweddar iawn, bid siŵr, oblegid masnach feunyddiol gyda'r Saeson, a'r ffaith fod ein dynion ieuainc yn cael eu haddysg yn Lloegr, a'u bod, o'u plentyndod (a siarad yn gyffredinol) yn fwy cyfarwydd a'r Saesneg nag a'u hiaith eu hunain, fe oresgynnwyd ein hiaith ni gan rai geiriau Saesneg, a chan ffurfiau Saesneg, ac y mae hynny yn digwydd fwyfwy bob dydd' meddai.

Rheswm arall wedyn am y diffygion a nodwyd yw dwysedd y mewnlifiad cyson o Saeson i aardaloedd gwledig Cymru.

Cafwyd tywydd braf a bob dydd buont yn cerdded ychydig filltiroedd allan i'r wlad gan alw mewn tafarndai gwledig am luniaeth a chael croeso cynnes gan y Gwyddelod ar ôl pwysleisio nad Saeson mohonynt.

A chan i'r Saeson benderfynu hefyd fod gwahaniaeth rhwng aims ac objectives fe'n gorfodwyd ninnau i wneud felly yr un modd.

O gyfnod cynnar iawn galwodd y Normaniaid a'r Saeson y dref hon hefyd yn Brecknock neu Brechonia neu Brecon.

Pan ganodd ef ei gynghor dedwydd - "Siaradwch y ddwy% - oni ragflaenodd y symudiad sydd ar droed i wneud plant Cymru yn Saeson heb iddynt beidio bod yn Gymry?

'I ba beth y gwnaed y Cymry?' , meddai'n guchiog rhyw dro, 'I durio y ddaear i'r Sais, a'i arbed ef rhag gweithio.' Loes calon iddo ef oedd gweld cynifer o Saeson yn ymgyfoethogi ar draul y Cymry, yn ysbeilio crombil y ddaear o 'frasder oesoedd' ac yn 'ddiwyd gasglu i'w llogellau gynnyrch trysorau ein gwlad'.

Faint o Gymry Cymraeg sydd nid yn unig wedi gwerthu eu tai i Saeson ond sydd, hefyd, wedi gwerthu a bradychu'r Gymraeg wrth esgeuluso trosglwyddo'r etifeddiaeth Gymraeg i'w plant?

Oblegid creodd gatrodau o feirchfilwyr arfog, a wibiai'n gyflym ar draws gwlad gan beri dinistr i filwyr traed araf y Saeson.

Ac felly y bu hi ynglŷn â'r plant hefyd; bodloni iddynt dyfu'n Saeson er mwyn heddwch.

A gwneud hynny yn y fath fodd fel nad oedd gan y Saeson y galon i fynd i nôl eu gwobr am ddod yn bencampwyr y tymor.

Ceisiwch chi egluror gwahaniaeth rhwng guidlines a guidance achos does yna ddim mwy nag oes yna rhwng Rules a Regulations er y bun rhaid i ni fathur gair gwirion rheoliadau er mwyn inni fedru dweud, Rheolau a Rheoliadau fel y Saeson.

Cerddi Saesneg a ddarllenwyd yn yr orsedd gyntaf, rhag gadael y Saeson, meddid, yn y tywyllwch o'r hyn a oedd yn mynd ymlaen, ac urddwyd o leiaf ddau yn Feirdd.

Wyddost ti, mae deugian y cant o blant ysgol y pentra 'cw yn Saeson þ gormod o lawar i neb fedru'u troi nhw'n Gymry byth." "Ac mae hynny'n dylanwadu ar iaith y plant lleol ac ar u harferion nhw." "siŵr iawn.

Wel wrth gwrs da' chi'n gorfod cofio mai Sais Gymry oedd fy rhieni i ynte a phan symudodd fy nheulu o Gaerdydd, wel Morgannwg, i Gaergybi roedd fy nhad yn swyddog ar y llongau ac roedden ni yn ymdroi ymhlith y Saeson neu'r Sais Gymry ynte.

Daw'r diwedd gyda buddugoliaeth y Saeson.

Saeson, efallai, oedd perchen cwmni Pring and Price, Cymry, mae'n debyg, oedd perchen y llall, y Mri John ac Evan Lloyd.

Disgrifir yr helynt ar fuarth Pen y Bryn gyda chryn afiaith, yn enwedig y modd y caiff yr arwerthwr a'r Saeson eu hannos gan y dorf.

Un o'r peryglon pennaf a wynebai'r morwynion alltud oedd 'dyfod i gyffyrddiad a llyfrau o duedd lygredig a drygionus, a ffug-chwedlau, o'r rhai hyn, mae llenyddiaeth y Saeson yn llawn, yn fwyaf nodedig y rhan (sic) a fwriedir i'r merched."ø Sôn am nofelwyr Saesneg y mae 'G' yn yr erthygl ddifrifddwys hon.

Rwyn credu bod Ronnie O'Sullivan wedi etifeddu rôl Jimmy White o ran y Saeson.

Oni ddylai daro mwy a mwy ohonom fel ffieiddbeth fod pobl a'u henwau'n Forgan a Megan sy'n byw mewn tai a elwir yn Nant y Grisial neu'r Gelli yn siarad Saesneg ac yn cael eu cyflyru i feddwl fel Saeson?

Y mae llawer o'r bobl hynny y meddylir amdanynt fel Cymry - glowyr y de er enghraifft - yn ddisgynyddion i Saeson a ddaeth yma i weithio yn nyddiau'r chwyldro diwydiannol.

Roeddynt am ddod yn eu blaenau yn y byd mawr ar adeg pan oedd y Saeson, a oedd yn flaenllaw iawn yn y byd hwnnw, ym mhenllanw eu grym ymerodrol.

'Roedd y Saeson ar y blaen ac wedi dod i wneud llawer o waith y saer trwy ddefnyddio peiriannau .

Byddai'r gwrandawyr yn gwybod ar unwaith wrth glywed 'Morgan Hyderus' yn sôn fod y Cymry'n caru yn y gwely, mewn ffordd mor wahanol i'r Saeson diwair, mai parodi oedd o dystiolaeth William Jones, ficer Nefyn, ac ni allai fod unrhyw amheuaeth ynglŷn â'r sylwadau ar y Gymanfa Bwnc gan 'Haerllugrwydd Cableddog Troedyraur' (t.

Mewn sawl ffordd, diwylliant dirgel yw'r diwylliant Cymraeg ac y mae'i ogoniannau yn anhysbys hyd yn oed i'r Cymry hynny nad ydynt yn siarad Cymraeg, fel y gall y Cymry Cymraeg anrhydeddu Cymro enwog na fyddai gan y Saeson sy'n byw yn yr un stryd a hwy mo'r syniad lleiaf pwy ydyw.

Yn bersonol, oherwydd fy magwraeth yn Llundain, dydw i ddim yn parchu Saeson fwy nag y dylwn i.' ' Er gwaetha'r newidiadau a fu yn y Brifysgol ym Mangor dros y blynyddoedd dywed Gwyn Chambers y bydd yn colli'r ochr ddysgu yn arw.

Y diwrnod y symudwyd i mewn i'r tŷ clywodd ef ddau hen ŵr yn siarad â'i gilydd, un yn gofyn i'r llall 'Sgwn i pwy sy'n dod i fyw yn y tŷ hwn?' a'r llall yn ateb 'Saeson mwy na thebyg'.

Heblaw, Saeson bia hannar tai'r ardal 'ma erbyn hyn a dim ond yn yr ha mae'r mwyafrif ohonyn nhw yma." "Ia...ond mae 'na Gymry ar ôl yma ac acw," atebais yn ddiargyhoeddiad.

er bod ei farn am gymeriad Penri yn anarferol o dirion - ar wahân i'r gred ryfedd fod gwaed Cymry'n boethach na gwaed Saeson!

Ar ol ymweliad y Saeson yuppiaidd sydd a mwy o ddiddordeb yn y planhigion yn y cyntedd a'r darnau o art deco, daw'n fwyfwy amlwg na fydd y Rex yn ailagor.

Y gosodiad pwysicaf yn y paragraff, fe ddichon, yw'r cymal sy'n dweud fod Arthur wedi ymladd yn erbyn y Saeson gyda brenhinoedd y Brytaniaid, ond mai ef oedd 'arweinydd y brwydrau' y dux bellorum.

Mae'r Quango iaith yn gorfod bod am fod y Saeson yn ein gweld ni fel Cenedl is-raddol.

Ac wele, tua'r adeg yr oedd y Pabydd Polydore Vergil yn ymosod ar Sieffre am balu ei chwedlau celwyddog am wreiddiau'r Brytaniaid, yr oedd rhai o flaenoriaid y Brotestaniaeth wrth-Rufeinig a fabwysiadwyd gan y Saeson yn bwrw iddi i ail-lunio hen hanes yr ynys hon, yn y fath fodd ag i ddangos fod yma, ym Mhrydain Fore, eglwys apostolaidd bur, eglwys gyn-babaidd ddi-lwgr.

Er bod y Bwrdd Cynulleidfaol a'i fys yn o ddwfn ym mrwes yr Academi Annibynnol, yn wahanol i'r Bwrdd Presbyteraidd, nid oedd yn gyfrifol am benodi Saeson.

Yn y modd hwn, fel yn rhyfeloedd Napoleon a rhai ein canrif ni, a'r Cymry yn falch o'u campau mewn cydweithrediad â'r Saeson, fe'u tynnwyd yn nes atynt; er i'r Cymry gartref barhau i deimlo yn o fileinig o wrth-Seisnig, fel y gwelir yng ngwaith y beirdd.

Yr oedd cyflwyno emynau ac emynwyr Cymraeg i'r Saeson yn genhadaeth ganddo: lluniodd, ymlith pethau eraill, gyfres o ysgrifau ar emynwyr Cymru i Sunday at Home, a'u cyhoeddi ynghyd wedyn dan y teitl Sweet Singers of Wales.

Byddai'n fwy rhesymol a chyfiawn iddynt ladd y Saeson na lladd yr Almaenwyr, fel y gwnâi'r Gwyddelod.

Nid oedd gan y Saeson, fel yr oedd yng Nghymru, draddodiad cryf o ganu achlysurol a chymdeithasol, a byddai beirdd Saesneg yn troi at y clasuron am batrymau i'w dilyn.

Byth oddi ar y dyddiau y codwyd y Castell ac y bu Iarll de Grey ac Owain Glyndwr wrthi'n bygylu y mae'r Cymry a'r Saeson wedi bod yn ceisio cyd-fyw yma.

Parhaodd hyn trwy gydol y rhyfel, ond gyda hyn o ddirywiad yn y sefyllfa: perswadiwyd glowyr Cymru i fynd i'r lluoedd arfog wrth yr ugeiniau o filoedd a chymerwyd eu lle gan Saeson a mewnfudwyr eraill.

Ond am wleidyddiaeth gyfoes dywedodd Lingen mai Saeson o Loegr a ddygai bob cyffro gwleidyddol i'r meysydd glo Cymreig, a dyna ragweld y Seisnigo ar y mudiad Llafur a oedd i ddwyn Keir Hardie o Glasgow i fod yn arweinydd y Cymry.

Ond y mae'n deg amau'r gosodiad hwn, oherwydd y gwir plaen yw bod llawer o Saeson sy'n cychwyn yn ein hysgolion yn adran y babanod yn dila eu Cymraeg yn un ar ddeg oed.

Bu'r Saeson wrthi am flynyddoedd yn ceisio rhoi terfyn ar yr iaith, fel y mae ymerodraethau ledled y byd wedi ceisio tacluso'u trefedigaethau trwy orfodi unffurfiaeth arnynt.

A gwaetha'r modd, y mae Saeson yn rhai hawdd iawn i'w perswadio i edrych gyda dirmyg ar bawb nad ydynt yn Saeson.

Ar ôl canlyniad ddydd Sadwrn falle bydd y rhyddhad a brofodd Lloegr yn gwneud tasg y Saeson yn anoddach nag y maen nhw'n ddisgwyl.

"Rydw i'n ofni mai prinhau mae'r Cymry sy'n câl y fath foddhad heddiw; mae cynifer o'r genhedlaeth iau wedi'u gwasgaru i bob rhan o'r byd a Saeson wedi dod yn 'u lle nhw.

Dilynodd rhaglen radio griw o Wyddelod cefnog i ffair tai haf yn Sbaen achos nid ar y Saeson a'r Almaenwyr y mae golwg marchnatwyr tai Sbaen bellach ond at wlad Sean, Michael a Paddy.

Gosododd rhyw 'awdurdod' neu'i gilydd fastiau dur anolygus yn enw cyfathrebu ar y Rhiw, ac y mae nifer y man feysydd carafannau wedi cynyddu fel pa bai 'Byclins' yn berwi drosodd wrth i ffermwyr sylweddoli fod carafan wen a Saeson brych yn llai o drafferth ac yn fwy proffidiol na defaid a gwartheg.

Mae'n siwr i chi sylwi mai Saeson oedd y rheolwyr ers tro bellach.

Fel y dywedodd Saunders Lewis ddeng mlynedd ar hugain yn ôl, y mae Saeson yn bencampwyr ar ddefnyddio eu hiaith fel offeryn gwleidyddol.

Ar y cyfan, maent yn parhau'n Saeson, ond yn amlach na pheidio y mae eu plant hwy yn datblygu'n ddosbarth arall o Gymry, yn siaradwyr Cymraeg cenhedlaeth gyntaf.

Symudol yw'r boblogaeth nawr, ac er fod y newydd-ddyfodiaid, yn Gymry a Saeson, yn fwy amharchus o'r Sabath na'r oes o'r blaen, eto y maent hwythau yn parchu cymdogaeth dda ac y mae'r ddisgyblaeth gymdeithasol yn para yn ei grym.

'Roedd dylanwad yr holl blant o Saeson yn poeni pobl fel W. J. Gruffydd, a ddywedodd fod dylanwad y Rhyfel hwn ar ddyfodol Cymru a'r iaith Gymraeg yn anhraethol fwy na dylanwad y Rhyfel Mawr.

Cododd wedyn a chamu'n hyderus draw at y grŵp o Saeson oedd yn chwarae dartiau.

Er enghraifft, yr oedd y dysgedigion, gwyr y Dadeni, yn falch odiaeth o'r Gymraeg fel un o'r ieithoedd clasurol; ond ar yr un pryd canmolai rhai ohonynt, megis William Salesbury, ymdrech Henry VIII i wneud y Saesneg yn iaith gyffredin rhwng y Cymry a'r Saeson.

Oherwydd dinistrio sylfaen bentrefol ein hiaith rhaid creu sylfaen newydd iddi; troedle a fedr wrthsefyll bygythiadau'r mewnlifiad cyson o Saeson i'r ardaloedd gwledig, a throedle a fedr gymathu nifer sylweddol ohonynt heb danseilio'r iaith a'r diwylliant Cymraeg.

O ran cenedligrwydd cyfreithiol, Saeson oedd y Cymry yn awr, er i'r cof am wlad a chenedl ar wahân gael ei gadw'n fyw gan yr ymadrodd "Lloegr a Chymru%.

Saesneg oedd iaith fy ffrindiau i gyd, hyd yn oed y rhai a âi i'r un capel â mi; Saesneg a siaradwn bob amser â'm brawd am chwaer; yn wir, Saesneg oedd iaith yr aelwyd i raddau helaeth iawn, yn anorfod felly, gan fod yno gymaint o fynd a dod a chynifer o'n hymwelwyr yn Saeson neu'n dramorwyr.

Caeodd ei llygaid a gobeithio y symudai'r cnociwr ymlaen i ddeffro'r Saeson oedd newydd brynu'r bwthyn drws nesaf.

Teg yw nodi fo Collingwood, er gwaethaf ei ddamcaniaeth Rufeinig, o'r farn fod cynnydd wedi bod mewn 'Celtigrwydd' yn y blynyddoedd o flaen cyfnod Arthur, ac awryma fod Arthur wedi gwneuthur ei safiad buddugoliaethus terfynol yn erbyn y Saeson mewn caer Frythonig debyd i Cissbury ar y South Downs.

Cymru Ymneilltuol yw'r pwnc ac eto y mae islais o genedlaetholdeb gwrthSeisnig trwy'r ddrama: Saeson, er enghraifft, sydd yn rheoli popeth yng Nghymru ac ar waethaf hynny, pobl heddychlon yw'r Cymry (t.

Mae Sior y Saeson yn enghraifft amlwg.

Dyna un rheswm pam roedd ei rhieni'n gwrthwynebu'n chwyrn ymgyrchoedd Cymdeithas yr Iaith : ni welent ddim o'i le ar Saeson, a pheth ffôl oedd eu tynnu i'w pen heb eisiau.

Sylwyd hefyd fod tri chwarter nifer y cartrefi ym mhentref Cefn Brith erbyn hyn yn eiddo i Saeson.

Blydi Saeson, rhefrai bob tro y cyrhaeddai'r postman heb lythyr.

Mae'n syndod pa mor gyffredin yw gwrthwynebiad Saeson i'r Gymraeg.

Cymry'n bennaf oedd yn yr ail garfan a dyna felly oedd iaith y grŵp hwnnw, gyda'r ychydig Saeson yn eu mysg yn straffaglu i'w siarad orau y gallent.

Yn y cylchgronau a oedd yn lledu a helaethu eu dylanwad yn hanner cyntaf y ganrif ddiwethaf roedd ymadroddion fel 'Meibion Hengist' neu 'Blant Alis' am y Saeson wedi mynd yn ystrydebau, neu'n rhan o rethreg y cyfnod.

Ond yn rhyfedd iawn nid yw'r anwybodaeth hon yn rhwystro Saeson i basio barn ar werth y diwylliant Cymraeg.

Y mae bod yn etifedd dau ddiwylliant yn gallu creu anawsterau digon blin yn aml ac nid y lleiaf ohonynt yw anallu'r sawl na wyr iaith ond Saesneg i sylweddoli nad yw medru Saesneg a bod yn hyddysg yn hanes a llenyddiaeth Lloegr o angenrheidrwydd yn gwneud pobl yn Saeson.

Mae'n gred fyd-eang na all person golli y tro cyntaf mae'n gamblo - 'beginner's luck' fel y dwed y Saeson.

Jerry Hunter Soffestri'r Saeson Gwasg Prifysgol Cymru.

Eu pobl nhw, yn Saeson, Ffrancwyr ac Americaniaid, yw'r cymeriadau lliwgar, herfeiddiol a fu'n brasgamu ar draws cyfandiroedd gan adael ar eu hôl ychydig o oglau alcohol, calonnau chwilfriw a biliau heb eu talu.

Blydi Saeson.

O leiaf ar rai adegau yn eu hanes, bu'n rhaid i'r Saeson fynd at lenyddiathau estron, ac yn arbennig at y clasuron, er mwyn cael syniadau o ffurf, mesur, arddull a phriodoldeb mewn barddoniaeth.

Doedd 'na ddim swydd ar gael a finna wedi priodi Saesnes heb ddim i ddeud wrth Gymru, a'r plant yn Saeson." "Dy fai di ydi hynny." "Ia, ia.

Fel pob pentref glan mor roedd yna ryw ddylanwad mawr oddi ar y Saeson, yr ymwelwyr, y bobl ddieithr - y "visitors".