aeth trwy ei feddwl y gallai gerdded i drillwyn ucha os na na, a chael tractor samuel preis i 'w symud i ochr y ffordd.

Pam nad yw'r nofel yn gwneud fawr mwy nag enwi'r gwir wrthddegymwyr - Ffranc Bryan y Bryniau, John Jones y Rhos Uchaf a Samuel Jones y Tŷ Glas?

Yn wir, yr oedd yr Academi Bresbyteraidd yn barhad di-dor o'r traddodiad y bu Samuel Jones, Brynllywarch, a'i debyg yn mwydo'i wreiddiau.

Ac yr oedd Samuel Taylor Coleridge a Benjamin Disraeli hwytha' o'i chwmpas hi: 'Reviewers are usually people who would have been poets or historians or biographers, if they could .

yn y cyfnod yma, yr oedd y system delegraff yn dechrau datblygu yn yr unol daleithiau ; yr oedd samuel morse wedi dyfeisio ei fersiwn ef o'r telegraff yn yr un flwyddyn â wheatstone a cooke, ac erbyn au'r ganrif yr oedd nifer o gwmni%au telegraff yn bodoli yn yr u.

Cyflwynwyd y noson thema, Noson Ewrop, gan Siân Lloyd a Karin Oswald a chafwyd portreadau ffilm am bobl o Gymru yn Ewrop, ymweliadau â'r Ffindir, Gwlad Groeg, Portiwgal ac Iwerddon gan Aled Samuel a deunydd archif.

Cyhuddwyd ei fab Samuel o ladrata gweithredoedd a berthynai i feistr tir arall, cafwyd ef yn euog a charcharwyd ef am flwyddyn.

J. E. Jones, wrth gwrs, oedd Ysgrifennydd a Threfnydd y Blaid trwy'r cyfnod hwn a bu ganddo nifer o swyddogion taledig yn cynnwys rhai fel Miss Priscie Roberts, Miss Marion Eames, Oliver Evans, J. W. Jones a Wynne Samuel.

Mewn gwirionedd, y mae Samuel a Phantycelyn yn dweud yr un peth - pobl dda'n llafurio a'r wlad er hynny mewn enbydrwydd moesol ac ysbrydol.

Cynorthwywyd ei Weinidog y Parchg Robin Samuel yn ei angladd gan y Parchg Robin Williams, Maesteg.

Y mae'n sefyll yn llinach Radicaliaeth Cymreigyddion Llundain a gyrhaeddodd genhedlaeth Caledfryn a Samuel Roberts, Llanbrynmair, drwy'r Cymro ac ysgrifau Hughes yn Seren Gomer.

y gweinidogion cryfaf eu sêl oedd william rees gwilym hiraethog ) a samuel roberts s.

Yn ystod blynyddoedd diwethaf ychwanegwyd at y repertoire weithiau cyfansoddwyr ieuengach fel John Metcalf, Rhian Samuel, John Pickard a Charlie Barber.

a '...' Keats, ond cynhwysa hefyd y dyfyniad hwn gan Samuel Roberts: 'Yr wyf yn credu nad yw canonau na chredoau na thraddodiadau dynol yn meddu dim awdurdod ar ymarferiad Cristnogion.' Er nad yw'r geiriau ynddynt eu hunain yn ychwanegu dim at ddadl Peate mai ym mhrofiad yr unigolyn y mae chwilio am Dduw, ac er y gellid eu hystyried yn fawr mwy nag allweddeiriau hwylus i gael gwrandawiad yn uchel lys Annibynia, camgymeriad fyddai eu hanwybyddu.

Mr Wynne Samuel, os cofiaf yn iawn, a ddaeth ag awgrym gerbron y Pwyllgor, yn cymell y Blaid i fabwysiadu yn bolisi gynllun ar gyfer Cymru o waith arbenigwr yr oedd ef yn ei adnabod; yr oedd y cynllun yn un priodol iawn i Gymru, ac ni chafodd y Pwyllgor anhawster i'w dderbyn.

Hawdd yw dilorni agwedd ffug-ysgolheigaidd Rowlands, ei syniadau am 'conjectural history' neu'i eirdarddu carlamus, ond er hynny cystal cofio ei fod yn dilyn awdurdodau cydnabyddedig ei ddydd, megis Thomas Burnet y daeargwr, Aylett Sammes, awdur Britannia Antiqua Illustrata, a'r ieithegydd Samuel Bochart.

Gefais air o gyngor hefyd gan un neu ddau o'r blaenoriaid, a chyngor yn siop Glandulyn gan Mr Samuel avies.

Ni ellir gosod ei nofel ef yn llinach Llythyrau 'Rhen Ffarmwr Gwilym Hiraethog neu Gilhaul Uchaf Samuel Roberts.