Ag yntau'n un o arweinwyr blaenllaw Prydain, sefydlodd Richard Hickox y City of London Sinfonia ym 1971 ac ef yw ei Chyfarwyddwr Cerddorol.

Sefydlodd cyfres deledu gyntaf Owen Money ar gyfer BBC Cymru, American Money, y seren o BBC Radio Wales, fel cyflwynydd teledu poblogaidd a oedd yn amlwg yn mwynhau ei hun, ac roedd Whole Lotta Money yn gyfuniad celfydd tebyg o hiwmor a cherddoriaeth roc.

Penderfynodd fod yn lleian a sefydlodd eglwys yma ar Llandwynwen.

Gyda'r Cynulliad Cenedlaethol ar ei draed, sefydlodd BBC Radio Wales ddau slot newydd i gwmpasu'r materion.

Felly sefydlodd Grwp Iechyd Lleol Gwynedd y cynllun ac mae Nyrs Angela Roberts wedi cael ei phenodi'n arweinydd.

Dywedodd Churchill mai ef oedd 'y Cymro mwyaf ers y Brenhinoedd Tuduraidd'. Sefydlodd y Wladwriaeth Les, arweiniodd Brydain drwy'r Rhyfel Mawr, a dinistriodd y Blaid Ryddfrydol.

Felly sefydlodd un ohonynt yn Llanddewi Brefi yng Ngheredigion ac un arall yn Llangadog ym Mro Myrddin.

Yn Llanfairfechan sefydlodd ei hun fel un o organyddion amlycaf yr ardal.

Argraffydd ydoedd wrth ei alwedigaeth; priododd un o ferched y Rhos, sefydlodd fusnes yma, ac efo a'i deulu, gyda chymorth y Cymro pybyr hwnnw, William Stephen Jones, a sefydlodd ac a gynhaliodd yr Herald.

Ar yr un adeg, sefydlodd Yr Ysgrifennydd Gwladol dros Gymru weithgor, dan gadeiryddiaeth yr Athro Gwyn Thomas, i'w gynghori ynghylch Targedau Cyrhaeddiad a Rhaglenni Astudio priodol ar gyfer y Gymraeg.

Os byth yr ewch i Ruthun a dal sylw ar yr ysgol ramadeg hardd sydd yno, diau y dywed rhywun wrthych mai Gabriel Goodman a'i sefydlodd.

Gyda'r Cynulliad Cenedlaethol ar ei draed, sefydlodd BBC Radio Wales ddau slot newydd i gwmpasur materion.

Torrodd Griffith Jones, Llanddowror, gwys newydd pan sefydlodd ei ysgolion cylchynol trwy lynu'n gyndyn wrth yr egwyddor mai Cymraeg oedd iaith yr ysgolion i fod.

Sefydlodd gylchgrawn ar gyfer rhai mwy llenyddol eu bryd, Y Llenor, ond byr fu parhad hwnnw.

Go brin y deuech ar draws neb yno a allai ddweud pam y sefydlodd ysgol yn Rhuthun mwy na rhywle arall ac o'r braidd y caech neb a ddywedai wrthych pa natur y cymorth, yr oedd yn werth gan William Morgan ei gydnabod ar y pryd, ac nid gwiw i ninnau felly ei anwybyddu.

Ni sefydlodd y ddeddf unrhyw fath o hawliau boed i gymunedau neu i unigolion.

Cofir hefyd am ei fod yn un o'r rhai a sefydlodd y Blaid Genedlaethol yn Ne Cymru, gyda Saunders Lewis a Griffith John Williams.

Sefydlodd ysgol i ddysgu mathemateg yn Llundain a chai waith hefyd yn diwtor preifat i feibion boneddigion.

Roedd y grūp Beca, a sefydlodd paul gyda'i frawd Peter, yn gyfrwng i roi llawer o'i syniadau ar waith, a thros y blynyddoedd ymunodd llawer o artistiaid â'r grūp.