Rhoddwn enghraifft o un arbrawf gwreiddiol o'i eiddo mewn seryddiaeth.

Telesgopau Er mai rhan fechan o'r sbectrwm yw'r optegol, parheir i wneud y rhan fwyaf o seryddiaeth yn y rhan honno.

Cydnabuwyd ysgolheictod yn ei gyfanrwydd yn un o'r angenrheidiau pennaf yn natblygiad y dosbarth tirol, a'r prif gwrs astudiaeth a gymeradwywyd yn ôl traddodiad oedd rhethreg, mathemateg, seryddiaeth, barddoniaeth, prydyddiaeth, hanes, a gramadeg.

Y wyddor hynaf Seryddiaeth, wrth gwrs, yw'r wyddor hynaf.

Fel llenyddiaeth a chelf, mae seryddiaeth yn ychwanegu at gyfoeth ein bywydau, yn ateb ein cwestiynau am y sêr a'r bydysawd, ac fe'i hystyrir yn rhan annatod o weithgareddau gwlad waraidd.

Ychydig iawn, iawn o lyfrau Cymraeg a gafwyd ar ffiseg, cosmoleg ac astroffiseg a seryddiaeth, a dyna'r sefyllfa heddiw hefyd, gwaetha modd.

Hyd ganol yr ugeinfed ganrif ni wnaed seryddiaeth ond yn rhan optegol neu weledol y sbectrwm.

Gwir iddo lenwi swydd trethwr yn anrhydeddus iawn, ond gwyr y dylaf mai ychydig o gydymdeimlad sydd rhwng seryddiaeth a Threth y Tlodion, neu Gyngor Plwyf, er i'r seryddwr fod yn ysgrifennydd y Cyngor hwnnw am flynyddoedd.

Mae dealltwriaeth seryddion wedi datblygu o'r cyfnod cynnar pryd yr oedd yn rhywbeth a seiliwyd yn bennaf ar ofergoel i amser Galileo a Newton, yn yr ail ganrif ar bymtheg, pan roddwyd seryddiaeth a gwyddoniaeth yn gyffredinol ar sail 'gwyddonol', sef cymharu, arsyllu ac arbrofi.

Yn y cyfnod hwn daeth Hugh Evans i hoffter mawr o seryddiaeth, a daliodd i astudio'r wyddor hon ar hyd ei oes.

Mae'r grwp Seryddiaeth yn Adran Ffiseg Coleg y Brifysgol yng Nhaerdydd wedi darganfod bod dwsinau o alaethau eraill, llai amlwg, yn y casgliad hwn hefyd.