A ddiffinnir cyfrifoldebau a sianelau cyfathrebu yn eglur?

Os astudir rhannau hynaf y blaned Goch fe sylwir ar olion sianelau afonydd yn ymdroelli hyd-ddynt a gellir ei dyddio'n ôl i adeg y mynyddoedd tanllyd actif.

Yn ei swydd newydd yn S4C bydd yn goruchwylio'r holl wasanaethau a ddarperir ar gyfer darlledu S4C ar analog a'r sianelau digidol daearol a lloeren sy'n cael eu darlledu drwy bencadlys S4C yn Llanisien, Caerdydd.

O ganlyniad i'r newidiadau mawr a ddilynodd gau'r Gors yn nechrau'r bedwaredd ganrif ar bymtheg, crewyd rhwydwaith gymhleth o sianelau geometrig.

Ers sefydlu Teledu Annibynnol mae nifer y sianelau wedi cynyddu yn gyson, a'r cynnydd wedi cyflymu yn aruthrol yn ystod y degawd diwethaf gyda theledu lloeren ac, yn ddiweddar, teledu digidol.

Cyhoeddwyd heddiw mai EMLYN PENNY JONES fydd Pennaeth Rheoli Sianelau S4C.

Y mae dadansoddiad o nodau uchder ar fapiau AO, fel yr enwau Glan-yr-afon a Rhyd Lydan, yn tystio ymhellach i'r ffaith mai i'r gorllewin o'r llwybr presennol y gorweddai llwybr gwreiddiol Afon Cefni o ad-drefnu'r rhwydwaith traenio crewyd sianelau dwr hollol newydd, sianelau y rhoddwyd enwau penodol iddynt.

Yn ystod archwilio adweithydd rhif dau mi ddaeth y camera ar draws marciau yn y sianelau yma.

Bu i'r gwres o'u crombil doddi'r Twndra a chynhyrchu miliynau o gilomedrau ciwbig o ddŵr a ymwthiodd trwy'r wyneb i ffurfio'r all-sianelau mawrion.

Sylwyd hefyd ar sianelau all-lifeiriant gymaint â deg cilomedr o led yn driphlith driphlith hyd lethrau'r mynyddoedd tanllyd a hyd yr iseldiroedd yn ogystal ac y mae'n debygol i'r rhain gael eu ffurfio pan doddodd rhew y Twndra yn sydyn gan adael ceulannau ar ei ôl.

Yr ydym yn byw mewn byngalos mawr, hyll, gyda llestri lloeren sy'n gallu casglu cant o sianelau ac nid yw'r awydd yn bodoli i wylio rhaglenni Gwyddeleg ar TnG yn y babel sianelog hon.

Drwy sianelau presennol a rhai newydd, dylai'r Adain barhau i bwyso am newidiadau y dymunir eu cael ym mholisiau'r llywodraeth mewn meysydd perthnasol sy'n cael effaith ar ansawdd gwarchod natur ac etifeddiaeth dirweddol y Sir.