Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

straeon

straeon

Felly y bu am yr hanner awr nesaf, y straeon yn byrlymu o'i geg un ar ôl y llall.

Efallai nad ydym yn sylweddoli mai llên gwerin yw yr hyn y byddaf yn ei drafod, ond cawn weld fod yr un hanfodau yn perthyn i'r credoau a'r straeon cyfoes hyn, ac a berthyn i lên gwerin traddodiadol.

Daeth â llawer o atgofion ac o straeon yn ôl i'r cof, a nifer o ddywediadau rhyfedd, a'r ffordd wahanol o edrych ar bethau ddaru mi ddod ar eu traws pan oeddwn yno.

Y mae elfen gref o hiwmor yn rhai o'r straeon, ond nid jôcs mohonynt chwaith - dyma enghraifft:

Roeddem yn gyfarwydd â'r rhan fwyaf o'i straeon.

Mae hyn yn ein helpu i gyfnewid straeon o wahanol rannau o Ewrop ac mae'n golygu bod yr iaith Gymraeg yn cael ei chlywed ar hyd a lled Ewrop.

Bydd y Llyfr Mawr y Plant newydd yn cynnwys straeon cyfarwydd (yr awduron gwreiddiol, J O Williams a Jennie Thomas) am gymeriadau bythwyrdd megis Wil Cwac Cwac a Siôocirc;n Blewyn Coch, posau hen a newydd a lluniau o'r llyfr gwreiddiol.

Gyda golwg ar y tair stori a leolir ym Morgannwg, straeon am gyfnod y Streic Fawr yng nghanol y dauddegau ydynt; ac yn un ohonynt, sef yn 'Gorymdaith,' teflir cip yn ôl ar y cyfnod yng nghanol y bedwaredd ganrif ar bymtheg pan ddaethai hen dadcu a hen famgu Bronwen i'r cymoedd am y tro cyntaf, 'wedi teithio mewn cert o Sir Gaerfyrddin.' Un o ferched Arfon oedd Kate Roberts wrth gwrs - ni chaiff neb anghofio mai yno y'i maged: Arfon (fel y gwelsom) oedd y magned a'i tynnai hyd yn oed ar ei gwely angau - a chan mor gysa/ ct a thriw y portreada hi fywyd y werin-bobl a drigai yno, ei llenyddiaeth hi yw'r nesaf peth at hanes cymdeithasol bro'r chwareli a luniwyd erioed.

Mae straeon synhwyrus a chelfydd harri Pritchard Jones, Ar y Cyrion, y mwyaf cyfoethog ac artistig o'r cyfan, er yn fwy tawel a gobeithiol - crefyddol-obeithiol, mae'n bosib - yn eu hymateb i'r "ddiwethafiaeth" hyn na'r gweddill.

Canolbwyntiodd Night Moves, cyfres o bedair drama radio a ysgrifennwyd gan Rob Gittins (sydd wedi ysgrifennu straeon ar gyfer EastEnders), ar fywydaur heddwas, y fadam, y bownser ar gyrrwr tacsi.

Pan oedd John Walter II, perchennog The Times, yn methu â chael adroddiadau dibynadwy o Ewrop am ymgyrchoedd Napoleon, fe drefnodd fod Robinson yn mynd yno i anfon ei straeon ei hun.

Straeon o Iwerddon

Hithau'n dweud fod y ddwy yn diflannu i hel straeon hanner yr amser.

Dan ni'n rhy bwysig, bellach i werthfawrogi straeon sydd â thipyn o lastig yn eu penolau nhw - neu felly mae'n ymddangos i mi.

mae'r llyfr yn cynnwys popeth fyddech chi'n ddisgwyl mewn cyfrol o'r fath - yr holl straeon chwedlonol am antics meddw, ar blerwch alcoholaidd oedd yn fygythiad i yrfar grwp yn y dyddiau cynnar.

Ymhlith y straeon trist am drasiedi, camgymeriadau a gweld bai a ddilynodd y trychineb caed rhai arwrol iawn hefyd.

Yn ystod y cyfarfod byddan nhw'n trafod syniadau weithiau, ond ei brif bwrpas ydy rhoi cyfle i raglenni gynnig straeon difyr sydd wedi codi yn eu gwlad nhw.

Roedden ni wedi clywed llawer o straeon rhyfedd am y meddyg yma, ac fel y byddai'n chwarae triciau ar y patients er mwyn cael tipyn o sbort.

Cyhoeddodd dros gant o lyfrau i gyd yn nofelau, straeon, erthyglau ac yn gyfrolau barddoniaeth.

Jôcs a straeon doniol i ddechrau ac yna datblygu set o ganeuon a chomedi ar gyfer y gynulleidfa.

Adroddwyd straeon lawer wrthyf am y mulod hynny, ac un wraig a gymerth ataf lun, ar ba un yr oedd y teithwyr oddi mewn i'r trên, a mul yn eistedd ar y llwyfan y tu allan i'r cerbyd, ac yn ôl a welwn i yr oedd y mul yn dangos cymaint boddhad â'r bobl wrth deithio.

Y mae Long John Silver yn gymeriad a fydd byw tra bydd straeon yn cael eu dweud.

Roedd y straeon hyn, a'u tebyg, yn rhan o len gwerin ardaloedd Ffair Rhos ac Ysbyty Ystwyth.

Ar wahân i nofelau a straeon ecsentrig Dr Pennar Davies a nofelau lliwgar diweddar Rhydwen Williams nid oes gennym odid ddim o wir bwys.

Yn God Save the Prince of Wales, a gyflwynwyd gan Sioned Wiliam, datgelwyd rhai o'r sgandalau ar straeon a oedd yn amgylchynu 10 o Dywysogion Cymru ac yn Ar ôl yr Orsedd, teithiodd Beti George i'r India i gwrdd â rhai o aelodau o deuluoedd brenhinol yr isgyfandir i gael gweld beth sydd gan fywyd i'w gynnig iddynt ar ôl iddynt golli eu statws brenhinol.

Y tu cefn i'r straeon doniol, mae yna ochr arall ac, wrth fynd i ffilmio mewn gwersyll haf i blant mwya' addawol y wlad, y cefais i fy mhrofiad mwya' ysgytwol yn Libya.

Does bosib mai cyd-ddigwyddiad yw'r ffaith fod cynifer o straeon Harri Pritchard Jones yn gorffen ar derfyn dydd, a weithiau'n wir ar derfyn bywyd.

Yn Bouncing Back, gofynnwyd iddynt sut y buont yn ymdopi unwaith i'r straeon ddiflannu o'r penawdau.

Mae honna'n un enghraifft o'r stôr o straeon sydd gennyf ar bapur ac ar fy nghof.

Ond mae rhywbeth eironig yn y ffaith fod Kate Roberts yn codi ei phen yn rhai o straeon Mihangel Morgan gan ei bod yn gwbl deg dweud iddo ef wneud cymaint â hithau o ran datblygu ac ymestyn y stori fer.

Ymlaen â ni felly i drafod y Llên Gwerin Cyfoes yma, a hynny drwy edrych ar rai o'r straeon a'r credoau sydd yn cael eu hadrodd a'u sgrifennu heddiw, yn aml iawn o dan fantell straeon newyddion - (a pheidied neb â dweud fod golygyddion a gohebwyr yn ymarfer y ddawn o greu llên gwerin i werthu eu cyhoeddiadau).

Eto, ar ei garreg fedd, adroddir yn syml: "Bu'n ddirwestwr selog am y pymtheng mlynedd olaf o'i oes." Gwelodd y pendil yn syrnud o un eithaf i'r llall yn ystod ei fywyd, ond mae llawer o straeon da wedi'u casglu am y ddau gyfnod.

Rhaid derbyn fod amryw o'r straeon hyn yn ffrwyth dychymyg y CIA yn ystod ymgyrch o gam-wybodaeth yn erbyn Gadaffi.

Roedd rhai o'r bechgyn a'r dynion a oedd yn 'canlyn ceffyl' - fel y cyfeirid at y gwaith - yn gymeriadau parod eu hateb yn aml, ac mae rhai straeon amdanynt yn dal i gael eu hadrodd yn yr ardal hyd heddiw.

Rhyw fân straeon cymharol ddiniwed a gafodd eu cyhoeddi gyntaf.

Ond, fe gredaf i fod stôr enfawr o straeon gwerin cyfoes i'w cael yma yng Nghymru, ac fe hoffwn eu clywed gennych chi felly, talwch sylw manwl i'r stori nesaf fydd yn crwydro eich ardal chi, efallai yn sôn am alsatians yn rhewgell y bwyty Sineaidd, neu effaith y pwerdy niwcliar ar y tywydd, neu hwyrach am anifail mawr rheibus yn lladd defaid.

Yr amser hynny y byddai nhad yn siarad, a dweud straeon am hen gymeriadau Bodffordd a'r fro.

Fe;u cyhoeddwyd yn y cylchgrawn Cymru yn wreiddiol ac .yna'n gyfrol fechan yng Nghyfres y Fil, Capelulo, ac yn bennaf straeon sy'n darlunio'i ddawn ddweud mewn cyfarfod dirwest, wrth weddlo neu wrth roi rhyw gil-sylwadau wrth ddarUen o'r Beibl.

Tasg Ioan a Rhian ydy dewis y straeon gorau a'r rhai fydd o'r diddordeb mwya i bobl ifanc.

O gynnwys Eric, wyr bach Jane Gruffydd sy'n dod ati hi fyw, mae pum cenhedlaeth yn dod i mewn i'r hanes, a champ y nofel yw'r modd y mae'n dangos bywydau'r rhain yn gorgyffwrdd ac yn effeithio ar ai gilydd (thema amlwg yn ei straeon diweddarach, fel 'Gwacter' yn y gyfrol Gobaith).

Ac er taw nifer bychan o'i straeon a leolwyd yn y cymoedd, o ran ansawdd ni chafwyd yn Gymraeg ddim tebyg iddynt.

Mân straeon oedd y rhain yn y papurau, colofnau yr ydym wedi cynefino â nhw bellach.

Fel llawer o'r straeon gwerin cyfoes, mae lle i amau mai stori o America ydi hi'n wreiddiol - er bod y sawl sy'n ei hadrodd yn taeru'r du yn wyn i'r hyn a ganlyn "ddigwydd i ffrind"...

Yn y straeon am Sir Gaernarfon yr un modd, y gwragedd biau trin a bwydo'r anifeiliaid: yr oedd y chwarel yn mynd â holl egni'r gwŷr - y chwarel a'r daith hir iddi ac ohoni.

Mae Ben yn ffan mawr o'r straeon a chyda phob stori newydd mae na gymeriad newydd i ddod i'w nabod a'r hen ffefrynnau fel y Dewin Dwl, Rwdlan a'r Llipryn Llwyd i'w cyfarfod unwaith eto.

A dyma efallai bwrpas y straeon hyn, sef cadarnhau rhai o gredoau sylfaenol ein cymdeithas, ac i'n rhybuddio rhag crwydro ymhell oddi ar lwybrau derbyniol ein cyfoedion.

O ran ei straeon byrion, dyma gyfrol fwyaf swmpus Mihangel Morgan, gydag ugain stori fer ynddi.

Safle dwyieithog personol yndi hwn; yn cynnwys casgliad byr o straeon byrion, anecdotau a hunangofiant.

Dyma ddwy stori draddodiadol yn y gyfres Straeon Plant Bach gydag Eira Wen a tri Mochyn Bach wedi eu cyhoeddi yn barod.

Plant fydd yn adrodd y straeon sy'n berthnasol i'w hardal eu hunain yn ogystal â storïau mwy cyffredinol.

Bellach, doedd straeon ddim yn cael eu gwneud os nad oedd ganddynt gysylltaid Cymreig cryf.

Gyda'i dad yn forwr, cafodd ei fagu ar straeon am anturiaethau teithio.

Fe hoffwn drafod mwy o'r straeon hyn, yn arbennig y straeon gwaedlyd, arswydus sydd yn cael eu hadrodd ymysg pobl ifanc yn eu harddegau - pob un gyda neges gymdeithasol gref ond nid yw gofod yn caniata/ u.

Ar yr un pryd, drwy ddarlledu lluniau o sachau bwyd a oedd yn amlwg wedi'u dwyn ac ar werth ar stondinau'r farchnad a thrwy adrodd straeon am famau'n `aberthu' eu babanod, doeddwn i ddim yn bwriadu darbwyllo'r Cymry i beidio â rhoi.

Wrth gwrs, fe geir y straeon byrion hynny sy'n nodweddiadol o Fihangel Morgan gyda thro yn nghwt y stori.

Roeddwn i yn Somalia am yr un rheswm ac ar yr un perwyl â phob gohebydd arall - i chwilio am straeon da mewn gwlad a oedd fel pe bai hi'n graddol gyflawni hunanladdiad.

Duw'n unig a wyr beth oedd ymateb y saint yn nwfn eu calonnau wrth i'r straeon a'r dywediadau carlamus arllwys yn un llifeiriant o'i enau.

Yng nghwmni Rebecca John a Jason Mohammad, gall y gwylwyr gael clywed am ddigwyddiadau yng Nghymru ar byd, gyda'r bonws ychwanegol o dderbyn y wybodaeth ddiweddaraf ar straeon newyddion syn digwydd yn hwyr yn y nos.

Straeon ac Arwyr Gwerin Llydaw (tud.

Ond straeon wedi'u gosod yn y De yw'r rheini, yn seiliedig ar ei phrofiad ei hun o'r caledi.

Serch hynny, oherwydd ein bod yn cael ein gwthio i feddwl am neges y straeon hyn, gwelir nad oes pwynt poeni am ein bodolaeth gan fod hynny yn dod â gwacter ystyr.

Efallai fod ganddo fo fwy o straeon tebyg." "Dos ato fo i ofyn 'ta." A dyma'r bychan yn nesu at y ffynnon.

Mae rhai yn credu mai caethwas ydoedd, yn hen ddyn bychan, cwmanllyd, ond nid oes dwywaith fod ganddo ddychymyg byw iawn a dawn i greu straeon cofiadwy.

Gyda'i ddull lliwgar o adrodd stori a'i hymestyn o fodfedd i filltir, fe aeth yn rhan o'n chwedloniaeth, o'n traddodiad a mesur o'i ddylanwad ar gymdeithas yw fod ei straeon yn dal yn fyw, ymhell ar ei ôl.

Yn BBC Choice Wales News at Ten ceir adroddiad cynhwysfawr o straeon amlycaf y dydd.

) Ond yr oedd wedi bod yn annoeth, yn rhoi lle i bobl faleisus gychwyn straeon trwy fynd â chwpanaid o de yn y bore i'r bydwragedd yn eu hystafell wely a rhoi cusan bore da iddynt.

Caiff y ddwy blaned eu cyfoethogi gan y straeon newydd hyn.

Roedd bryd Hel Straeon yr wythnos hon ar bysgodyn tew, lliwgar o'r enw Myfanwy sy'n byw yn Llanfairpwll.

Naddo ddaru o ddim mo fy llofruddio, na fy mwrdro na fy lladd nag uffar o ddim arall chwaith ac mae'r hen straeon yma wyt ti'n eu hel amdanaf, fy mod i wedi fy nghladdu a dy fod ti wedi bod yn y cnebrwng ac fel y byddi di'n rhoi blodau ar fy medd bob Dydd Sul, wel mae o'n blydi niwsans ac yn gwneud drwg diawledig i 'musnes i.

Yr hyn sy'n dda am y straeon hyn yw pa mor ddiniwed o ddifyr ydynt.

Rhyddhad? Casgliad o straeon byrion gan Marlis Jones.

Nhw sy'n cynhyrchu'r rhaglen a'u gwaith ydy penderfynu pa straeon newyddion sy'n cael mynd ar Ffeil.

Er mai dim ond blwydd a hanner ydy Magi mae'n mwynhau dilyn straeon trwy gyfrwng lluniau.

Honnir fod hwiangerddi yn llawn 'ageism, sexism a racism'. Cwmni Macdonald yn penderfynu tynnu cyfeiriadau at 'golliwogs' du o straeon Noddy.

Yn ogystal â swmp, mae cywreinrwydd a gwychder y straeon byrion yn rhywbeth i ryfeddu ato.

Yng nghwmni Rebecca John a Jason Mohammad, gall y gwylwyr gael clywed am ddigwyddiadau yng Nghymru a'r byd, gyda'r bonws ychwanegol o dderbyn y wybodaeth ddiweddaraf ar straeon newyddion sy'n digwydd yn hwyr yn y nos.

Fe gychwynnaf gyda'r clasur ymysg straeon gwerin cyfoes sef:

Er bod amryw o'r straeon hyn, mae'n debyg, yn ffrwyth dychymyg y CIA, mae ei ymddygiad yn ddigon rhyfedd .

'Rydym yn dewis erthyglau a straeon a fydd yn cyfleu yr amrywiaeth liwgar a blasus o ddeunydd sydd yn y papur bob wythnos.

Dysgwn am y natur ddynol mewn straeon eraill hefyd.

Mae na doreth o emosiynau yn y straeon bach cynnes yma hefyd gyda nifer o'r cymeriadau yn ennyn hoffter.

Ystyriwch yr englynion a'r straeon digrif fydd yn dibynnu ar air Saesneg am eu hergydion.

Cyfres newydd o addasiadau o straeon antur i blant.

Un o'r prif straeon oedd brwydr Grace Llywelyn (Betsan Llwyd) i gael ei hail-gartrefu oherwydd bod ein chartref hi a'i gwr Bob (Emyr Wyn) yn llawn damprwydd.

Neges y stori yw - peidiwch ag ymateb i sefyllfa cyn bod yn hollol siwr o'ch ffeithiau - ac mae neges glir fel hyn ym mhob un o'r straeon gwerin cyfoes.

Straeon yw'r rhain sydd yn cael eu dweud, eu hail-ddweud, a'u credu yn ein cymdeithasau modern ledled y byd, ond mae'n ddiddorol nodi mai cefndir Americanaidd sydd i nifer ohonynt - cawn drafod paham yn nes ymlaen.

Mae'r llyfrau yma'n rhoi cyfle ardderchog i rieni a phlant rannu'r profiad o ddarllen straeon ac edrych ar y lluniau sy'n mynd efo'r stori, gydag un frawddeg fer, hawdd, ar dop y tudalen i'r plentyn ei darllen allan yn uchel, ac yna testun hirach ar waelod pob tudalen i'r rhiant ei darllen allan.

Cyfrol o straeon byrion.

Daeth Roy Noble, llais cyfarwydd ar BBC Radio Wales, âi ddigrifwch unigryw i'w wrandawyr bob bore, gyda llu o gystadlaethau a straeon i ddiddanu pawb.

Bu straeon am gyfrifiaduron pen glin wedi eu pesgi a chyfrinachau yn cael eu gadael ar drens.

Pan ddywedodd John Morgan (Rambler) wrth Ddaniel Owen na chlywsai neb gwell nag ef am adrodd straeon, ateb Daniel oedd, 'Twt, beth pe clywech chi Dafydd fy mrawd?

Mwy o straeon am anifeiliaid Cae Berllan.

Mwy llwyddiannus yw'r straeon symlach sy'n ymwneud ag emosiynau sy'n berthnasol i bawb ohonom.

Mae'r straeon yn y casgliad sydd wedi'u gosod yn Arfon yn tueddu i edrych yn ol i gyfnod cynharach.

Gwelir yma fod Hiraethog yn cymathu deunydd ei hen straeon â'r chwedl newydd.

Dywedais eisoes mai o America y daw nifer fawr o'r straeon hyn, am mai yno yr astudir ac y cesglir y straeon yn bennaf.

Clywais y straeon mwyaf ffiaidd am y modd gwrthun a bwystfilaidd y ceir cyfathrach rywiol ar y prydiau hyn.

Yn eu gwely'r noson honno ni fu diwedd ar eu chwerthin wrth iddynt feddwl mor wir oedd yr holl straeon a gâi eu hadrodd i brofi fod popeth gymaint mwy yn America.

mae'r penderfyniad i benodi cynhyrchydd newydd gyda phrofiad helaeth o operâu sebon teledu rhwydwaith yn dwyn ffrwyth, ac mae'r Cyngor yn edrych ymlaen at welliannau pellach i straeon, cymeriadau a thechnegau cynhyrchu dros y flwyddyn nesaf.

Byd fin de siecle ydyw, er fod rhai o'r straeon wedi eu sgrifennu ymhell cyn y nawdegau; byd blinedig, byd lle mae'r unigolyn yn ei chael yn anodd i ddirnad ei le a'i bwrpas.