Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

strydoedd

strydoedd

Rhain, yn anffodus, yw'r dosbarth sy'n cael eu gorfodi i gael benthyciadau gan y siarcs yn y strydoedd cefn.

Ces sioc o weld heidiau o fechgyn bychain croenddu, rhai mor ifanc â saith mlwydd oed, yn byw ar y strydoedd, yn cardota, a deifio ar y sgraps diangen oedd yn cael eu taflu allan gan y gwerthwyr ffrwythau.

Roedd pawb yn y dre yn gwybod fel roedd hen brifathrawes ysgol y babanod yn rhodio strydoedd gweigion y dre bob nos.

Ffolineb fyddai mentro defnyddio criw Iddewig â'r holl Balestiniaid yn y strydoedd; felly, dyna benderfynu cyflogi gŵr camera Palesteinaidd.

Oblegid, yn Shillong, mae'r Hindž o Bengal, y Presbyteriad Cymreig ei osgo, a'r Pabydd Gwyddelig ei addysg, yn cerdded yr un strydoedd â'r Casi sy'n cofio'r Fam Oesol a roes fod i'r llwyth y mae yntau'n perthyn iddo ers cyn co'.

Ymunwch â ni ar faes Eisteddfod yr Urdd, ac yna ar strydoedd y brifddinas, i godi llais dros Ddeddf Iaith Newydd.

Yn y blynyddoedd hyn arferai aelodau Cangen Coleg y Brifysgol ym Mangor fynd oddi amgylch i werthu Y Ddraig Goch a phamffledi'r Blaid ar y strydoedd yn nhrefi a phentrefi Môn a Arfon; lleoedd iawn am farchnad oedd Caernarfon, Llangefni ac Amlwch ar nos Sadwrn.

Deuai o hyd i'r defnyddiau 'ail-law' hyn ar hyd y strydoedd o gwmpas Coleg Sant Martin, a gwelai'r broses o greu a'r gwrthrych gorffenedig fel perfformiad.

Roedd hi'n gyffro gwyllt ar y strydoedd.

Gweithredodd y Gymdeithas dros ryddid Hydref 1996 Rali fawr o dros 1,000 o bobl tu allan i'r Swyddfa Gymreig gyda Pharti Ffarwél i'r Torïaid a Gorymdaith dros Ryddid trwy strydoedd y Brifddinas.

Pan enillodd Kalinnikov ysgoloriaeth i astudio cerddoriaeth ym Moscow roedd mor dlawd nes y bu'n rhaid iddo chwarae'r ffidil, y basŵn a'r tabwrdd ar strydoedd y ddinas er mwyn cadw corff ac enaid ynghyd.

Dilynodd y dyrfa yr hen ŵr a'i bastwn allan o'r sgwâr, ar hyd un o'r strydoedd culion a thrwy un o'r pyrth.

Ymgasglodd bron i 200 o bobl ar strydoedd Caerdydd dydd Sadwrn (Ionawr 6ed 2001) i brotestio dros Ddeddf Iaith Newydd a'r diffyg Cymraeg ar strydoedd trefi a dinasoedd Cymru.

"Mae yna waith i'w wneud." Dilynodd hi ar hyd y strydoedd culion, yn hanner rhedeg a hanner llithro hyd y carped gwyn.

Fel anghenfil mawr, gyda'i oleuni'n fflachio a'i gorn yn canu rhuodd y lori drwy'r strydoedd.

Yr hyn syn ofid, yw faint o dalent sydd yna yn rhedeg yn wyllt yn y strydoedd cefn, yn y priffyrdd ar caeau.

Yn awr, ni allaf byth basio y siop arbennig hon yng Ngraigy-Don heb feddwl y dylid fod yna rhyw fath o arwyddbais uwch ei phen yn dweud 'By Appointment To The Prime Minister' yn union fel mae rhai ar strydoedd Llundain yn honni 'By Appointment' i'r teulu Brenhinol.

Peth felly yw troedio strydoedd yr enaid lle mae gluewein mor aml yn gymysg ar gwin cymun ar bara yn gymysg ar castanau.

Un o nodweddion amlwg pregethwyr y cyfnod hwn oedd mai crwydriaid oeddent, yn gwneud y rhan fwyaf o'u pregethu yn y caeau neu ar y strydoedd neu mewn mannau cyhoeddus eraill yn hytrach nag mewn eglwysi a chapeli.

Mae Densil John yn meddwl bod mwy o ymwybyddiaeth o broblemau y digartref erbyn hyn ond mae'r problemau'n dal i fodoli: "Mae Caerdydd yn ddinas sy'n benthyg ei hun i ddatblygiad ond pwy sy'n mynd i ddod i le sydd a llwyth o bobl yn crwydro'r strydoedd yn aml yn chwil?

Ymhlith y ddeddfwriaeth a basiwyd gan Stormont oedd gwaharddiad ar ddefnyddio Gwyddeleg wrth nodi enwau strydoedd.

`Fe allwn i neidio allan nawr a buaswn i'n ddiogel,' meddai Bob wrtho'i hun, `ond beth fuasai'n digwydd i'r lori - a beth fuasai'n digwydd i'r holl wragedd a phlant sydd yn y strydoedd ...?'

Ar nos Wener y deuai o'r Wasg; y noson honno a Sadwrn, yn strydoedd y Rhos ac wrth ddrysau'n tai, clywid lleisiau hogynaidd yn gweiddi "Herald, RHOS

Bydd y ffilm ddogfen yn dilyn Geraint ar hyd strydoedd y brifddinas, i gwrdd ar bobl ac i weld y llefydd gafodd ddylanwad arno yn ystod ei yrfa.

(c) Mesuriadau Rheoli Trafnidiaeth, Beddgelert CYFLWYNWYD adroddiad y Prif Swyddog Cynllunio ar lythyr a dderbyniwyd gan Gyfarwyddwr Priffyrdd y Cyngor Sir yn rhoddi manylion am fwriad y Cyngor Sir i gyflwyno gorchymyn traffig er gwella'r tagfeydd a rhwystrau a oedd yn bodoli ar rai strydoedd yn y pentref ac yn gofyn am sylwadau'r Cyngor hwn.

Oedi anorfod wrth godi gwersylloedd, yn hytrach na chreulondeb bwriadol, oedd yn gyfrifol am ddioddefaint y trueiniaid ar strydoedd Piranshahr.

Rhedodd y tri ohonyn nhw drwy strydoedd Edgbaston.

Roedd strydoedd y ddinas Ewropeaidd odidog hon yn orlawn ac yn byrlymu ysbryd y Nadolig.

Hon oedd blwyddyn 'gaeaf yr anniddigrwydd' pan welwyd biniau sbwriel yn ymgasglu ar y strydoedd, ysbytai yn gwrthod cleifion, toriadau yng nghyflenwad bwyd a phetrol, miloedd ar y clwt ac ambell enghraifft o dorrwr beddau yn gwrthod agor beddau.

Dwyieithog ei harwyddion, ond uniaith ei pharabl yw Hong Kong yn ei strydoedd heddiw.

Nid am y tro cynta fe'i synnwyd fod cymaint o fegera ar strydoedd dinas mor oludog Fflorens.

(b) Awdurdodwyd y Prif Swyddog Technegol i ddefnyddio'i ddoethineb parthed cyfarwyddiadau ar arwyddion (ar wahân i enwau'r strydoedd).

Felly roedd cerdded i lawr strydoedd y brifddinas Phnom Penh, fel camu nôl i'r pumdegau pan oedd y Ffrancod yn tra-arglwyddiaethu yn yr ardal.

Diwrnod diddorol iawn, poeth iawn, serch hynny, a chyfle i grwydro o gwmpas man strydoedd Agra ddiwedd y prynhawn, a'r tebygrwydd a rhai mannau yn y Caribi yn brigo eto, ond fod mwy o bobl hyd yn oed, llai o lawer o geir, a phob math o drafnidiaeth arall unwaith eto - beics, rickshaws, motor-beics, bysiau, ychydig iawn iawn o geir.

Cofiodd Pamela fel y bu iddi hi weld a chlywed dau ŵr yn canu emyn ar y strydoedd yn Nhal-y-waun flynyddoedd cyn hynny.

Gwibiodd y fan ar hyd y strydoedd a'i seiren yn rhuo a fflachio.

Does ‘na ddim tanciau milwrol yn rhedeg drwy'r strydoedd.

I iard y cymerwyd ni, y tu ôl i un o strydoedd cefn Palembang, lle'r oedd tomen o hen haearn, a phob rhyw geriach.

Roedd yn pistyllio bwrw, a'r strydoedd yn troi'n afonydd.

Ac mi ddyfynnaf: 'Tydan ni ddim am adael i lofruddion enbyd fel Vatilan gael crwydro'r strydoedd yn ddilyffethair'.'

Wel, i dyrau a phontydd Llundain lle mae'r strydoedd wedi'u palmantu ag aur a phyrth uchelgais yn wynebu tua'r byd.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Hon oedd blwyddyn 'gaeaf yr anniddigrwydd' pan welwyd biniau sbwriel yn ymgasglu ar y strydoedd, ysbytai yn gwrthod cleifion, toriadau yng nghyflenwad bwyd a phetrol, miloedd ar y clwt ac ambell enghraifft o dorrwr beddau yn gwrthod agor beddau.

'Ti'n gweld, 'tae'r cyngor tre yn poeni llai am osod bandstands a phalmantu'r promenâd a mwy i sicrhau bod y strydoedd yn saff rhag fandalied a rafins ........

Defnyddir y lle gan fasnachwyr a fyddai'n mynd a'u nwyddau yn y ceirt o gwmpas y strydoedd i'w gwerthu.

Gydag un ohonynt yn ei breichiau, un arall mewn siôl ar ei chefn, a'r llall yn gafael wrth odre ei sgert aeth i'w lluchio'i hun i'r gamlas oedd yng nghefn un o'r strydoedd.

Ar lan y llyn mae rhai tai reit solet, wedi eu hadeiladu a brics cochion, ac yna strydoedd clos o dai sy'n gymysgedd o frics a mwd.

I wneud ei thaith yn waeth y bore hwnnw, roedd haenen drwchus o rew wedi troi strydoedd y dref yn feysydd sglefrio peryglus.

Yng nghanol dinas fel Caerdydd mae goleua - dau strydoedd a cheir hefyd yn effeithio ar y tywyllwch.

mae'r hysbyseb yn dangos andros o ras geir trwy strydoedd un o ddinasoedd yr Unol Daleithiau yn nhraddodiad gorau Bullit ac ati.

"Canu carolau wir, a Ffrainc yn gwaedu." Wrth i'r ddau gerdded hyd strydoedd cefn culion yr hen dref, roedd haen denau o eira yn sefyll dros y cerrig crynion ar ganol y ffordd ac yn prysur orchuddio toeau'r tai.

y strydoedd ac adeiladu ffynhonnau cyhoeddus bob rhyw..

Anghofia' i fyth weld marines ifanc oedd newydd dreulio misoedd yn denu dirmyg y cymunedau cenedlaetholgar yng Ngogledd Iwerddon yn cael eu croesawu fel arwyr ar strydoedd Zacco a threfi eraill gogledd Irac.

Tref lân dros ben - y rhan newydd ohoni, beth bynnag - a'r strydoedd wedi'u cynllunio mor rheolaidd fel nad oedd yn bosibl mynd ar goll.

Efallai bod ffeindio lle i barcio a dilyn y system un-ffordd gaeth yn junlle' - ond mae'r strydoedd yn rhyfeddol o belserus i'w cerdded.

Ar drothwyr Nadolig, cafwyd dathlu ar strydoedd Strasbourg.

Roedd y strydoedd yn llawn o bobl yn siopa.

Roedd Bethlehem yn anhrefn llwyr wrth i bobl fanteisio ar eu hychydig oriau o ryddid: y strydoedd cul dan eu sang o bobl, mulod a cherbydau yn rhuthro i bob cyfeiriad.

Roedd pobol yn dathlu ar y strydoedd fore Mercher ar ôl noson ddigwsg - wrth iddyn nhw weld 22 mlynedd o reolaeth byddin Israel yn dod i ben.

Maen ddigon drwg cael y gwleidyddion yn cnocioch drws; yn ymweld a ller ydych yn gweithio; yn brasgamu ar draws strydoedd i ysgwyd llaw a chi ac yn blagardio ar deledu a radio - heb gael Cherie a Ffion yn hewian arnom drwy ebost ar eich cyfrifiadur.

Brwydro ar strydoedd Llundain wrth i ffasgwyr ymosod ar bobl o ddwyrain y ddinas.

gorymdeithio ar y strydoedd, baneri coch yn chwifio a Leon Trotsky yn annog pobl i fod yn barod am chwyldro.

Bu lori%au'r Cyngor allan ers toriad gwawr yn graeanu'r priffyrdd ond nid oedd strydoedd cefn y dref ar eu rhestr o flaenoriaethau.

Nid oedd lamp o fath yn y byd yn olau yn y strydoedd.

Ma' gin Anti Nel ei strydoedd - rhai fydd hi'n mynd iddyn nhw bob wsnos - ac mae'n rhaid bod y bobol yn disgwl amdani hi, achos gynta roedd hi'n dechra' gweiddi, "Picl, picl, pennog, pennog picl," mi oedd plant a phobol yn rhedag allan o'u drysa', a dysgla' yn 'u llaw, i brynu rhai.

Enwau Strydoedd

Yn fuan ar ol inni gyrraedd crwydrai tri ohonom ar hyd un o brif strydoedd y ddinas yn chwilio am siop.

Gollyngodd yr handlen a rhedeg nerth ei draed i lawr un o'r strydoedd bach oedd yn arwain o'r Stryd Fawr.

Hanner can mil yn gwylio tîm oedd yn gwbl ddibynnol ar ei gôlgeidwad yn ystod yr hanner cyntaf ar torfeydd mor drwchus ar strydoedd Caerdydd yr oedd yn rhaid gwthio drwyr bobl.

Ymledodd y ddadl drwy'r llys ac i'r strydoedd a'r tai, i'r clybiau a'r tafarndai, a hyd yn oed i chweched dosbarth yr ysgol.

Roeddwn i dan yr argraff fod newyn yn taro gwlad oedd heb fwyd i'w roi i'w phobl ond, ar strydoedd Mogadishu, roedd yna farchnadoedd yn gyforiog gan fwydydd o bob math; cig, blawd, bara, siwgwr, ffrwythau, llysiau, olew, losin hyd yn oed.

Dim ond daearyddiaeth oedd hynny; y tu ôl i'r wynebau gwelw ar y strydoedd, roedd hanes a diwylliant na fedrai dyn ond braidd- gyffwrdd ag ef.

Pan ddechreuodd Seasons roedd Twi yn dioddef yr oerfel ar glaw ar strydoedd Caerdydd; erbyn y diwedd cynigiwyd cartref parhaol iddo gan wrandäwr hael.