'Dwi'n saith deg un, ac yn ddigon hen i nabod sŵn y gwynt pan glywa i o.

Ac yr oeddwn yn clywed sŵn eu hadenydd wrth iddynt symud, ac yr oedd fel sŵn llawer o ddyfroedd, fel sŵn yr Hollalluog, fel sŵn storm, fel sŵn byddin; pan oeddent yn aros, yr oeddent yn gostwng eu hadenydd.

Tamaid o swper fyddai hi wedyn, a noson arall i gyfeiliant sŵn teipio tan y bore bach.

Roedd y sŵn yn uwch yn y fan hon, ond o leiaf teimlai Gareth yn fwy diogel yma.

Dim sŵn o gwbl wedi i'r dynion fynd oddi yma." Yr oedd Dad yn iawn.

Mae'r teliffon wedi distewi ac mae pobman yn dawel ar wahân i sŵn y gwynt yn mynd heibio a chyfarthiad Sam, ci'r drws nesaf ond un.

Yr awyr yn llawn sŵn gweiddi a chanu.

Toc, clywn ragor o leisiau, a sŵn traed, a drysau'n clepian.

Erbyn hyn roedd y sŵn wedi peidio a dyma edrych drwy ffenest y gegin a gweld fod y lle fel tasai byddin o lager louts wedi bod drwyddo.

Crwydro o gwmpas y ffair, felly, a wnai ef, arogli'r sŵn, a lled gyfarfod a hwn a'r llall, heb dorri'r un gair a neb yn iawn, megis mewn sioe amaethyddol.

Ddim taw ar i hen sŵn o?

'Dyna'r sŵn a glywsom ni neithiwr.

'Roedd y dafarn yn rhwydd lawn, o bobl, o fwg, o sŵn, a'r ffenestri'n ager i gyd gan iddi fwrw drwy'r dydd.

'Dwi'n cofio un noson hwyr, hwyr iawn a ninnau'r hogia yn gwneud lot o sŵn fel arfer.

Un bore denodd sŵn ffidil yn canu ei sylw ac aeth at ddrws siop i weld criw o gerddorion yn gorymdeithio ar hyd y stryd ac yn ceisio cyhoeddi beth oedd sylfaen eu ffydd.

Wrth i'r gynulleidfa ganu mewn teimlad dwys y pennill syml hwn o Sŵn y Jiwbili:

'Efo'r trysor yr oedd o isio bod, ac efo'r trysor y caiff o fod!' Suddodd calon Siân wrth iddo glywed sŵn drws y fen yn cael ei gloi ar ei ôl.

Curais ar y drws, a chlos o ato o dan fy ambarel, a chlywed sŵn traed rhywun yn dod i'w agor.

Oblegid nid oedd dim i'w glywed fel arfer ond sŵn rhegfeydd, a phob ffurf ar hapchwarae, ac yr oedd clywed am bregethu a gweddi%o'n taro'n hynod o newydd.

Symudai'r niwl gydag ef i bobman, gan gadw'r ergydion draw, a chan gadw'r lleisiau y tu hwnt i'r sŵn.

Yma o'r diwedd yr oedd sŵn arall i gystadlu a su mawr yr aberoedd.

Teimlodd pawb oedd ar y bwrdd sigl y tonnau ar unwaith, a'u sŵn yn golchi ei hochrau gyda'r ewyn gwyllt.

Clywai sŵn traed yn nesa/ u, sŵn brigau crin yn torri o dan esgid drom.

Sŵn crafu bach rhyfedd oedd o.'

Aeth i swatio yn ei gwt gan wneud sŵn crio drwy'r amser.

`Beth yw'r sŵn yna?' `Dydw i erioed wedi clywed dim byd tebyg iddo.' `O ble mae e'n dod?' `Edrychwch!' `Fedra i ddim credu ...' `Edrychwch, ...

Wedyn clywsom waedd, ac yna distawrwydd, ac wedyn sŵn mynd a dod, a ninnau'n ofnus yn cuddio dan y gorchuddion.

Roedd rhywbeth yn sw^n y dw^r oedd yn ei suo i gysgu bron.

Deuai sŵn clebran a thincial llestri o ystafell ar y dde, a churodd ar y drws.

Moelodd y cardotyn ei glustiau gan wrando'n astud heb wneud y smicyn lleiaf o sŵn rhag iddo darfu ar eu sgwrs.

Arferai fod yn eitha' ffyddlon yng nghapel Ebeneser, neu Gapel Pen, Llanfaethlu, ac arhosai'r plant yn eiddgar am sŵn ei esgidiau hoelion mawr wrth iddo droedio'n drwm i'w sedd yn y blaen.

Ar ddydd golau, yn sŵn traffig a phobl a rhuthr fedrech chi mo'i chlywed, ond yn y tawelwch, roedd miwsig yr afon yn llithro dros y cerrig i'w glywed yn glir.

Yn nhymor yr ŵyn gwelid mynaich lleyg Abaty Aberconwy yn yr hafotai hwnt ac yma, a draw tua Moel Fleiddiau a Moel Cibau yr oedd sŵn corn yr helwyr yn darogan fod rhyw newydd yn y tir.

Ond yr oedd yn hen gyfarwydd â sŵn felly - roedd Ali yn fwtsiwr.

Ond fe fyddwn yn siŵr o'i ddal, o byddwn!" Clywodd Douglas Bader sŵn bidogau yn taro'r llawr cerrig wrth iddyn nhw edrych ym mhob man yn y cwt amdano.

Os na fedr yr Almaenwyr yna fynd â'r bwyd oddi yno wnân nhw byth gredu y medrwn ni wneud hynny." Dechreuodd Marie ail rwbio'r pistol â darn o glwt budr, ac am hir nid oedd sŵn yn yr ystafell ond sŵn y tân nwy yn poeri weithiau.

Yna clywodd sw^n yn y coed.

Ar ôl diolch am allu i'w fwyta, clywaf ef yn dweud, "Er i mi dreulio bron i hanner can mlynedd ar y môr fy hoff sŵn yw si awel ysgafn dros barc o geirch aeddfed." Credaf fod gwên radlon yr "hen Grynwr" ar y bocs ceirch yn ysbrydiaeth iddo hefyd.

Mae'r sŵn mor uchel nes bod pawb yn ei glywed, dim ots ble maen nhw na beth wnaethon nhw.

Yn sŵn cymeradwyaeth y lleill, gosodais lafn y rhwyf yn y dŵr.

Wrth iddi ddilyn y map arbennig mae'n dod ar draws trysor arbennig iawn - crwban môr sydd ar goll ac angen ei achub - a dyna'n union mae Megan a'i thaid yn ei wneud drwy fynd a fo i'r Sw Môr er mwyn iddyn nhw ei anfon adre i Ganolbarth America.

"Mae John yn dod," meddem ar unwaith, "ond mae sŵn torcalonnus iawn ganddo.

Rhwygodd sŵn eu sgrechiadau drwy'r bryniau wrth iddyn nhw ddisgyn mewn pelenni o dân i'r ddaear.

Er eu trwyddedu, fodd bynnag, 'roedd cryn wrthwynebiad i'r Beiblau Saesneg hyn, gan eu bod yn cefnu'n aml ar destun cyfarwydd y Fwlgat, a chan fod eu Saesneg cartrefol yn taro'n chwithig onid yn gableddus ar glustiau a ymhyfrydai yn sŵn mawreddog, litwrgi%aidd y Fwlgat Lladin.

Toc dechreuodd y car droi yn ei unfan gan wneud sŵn tebycach i awyren yn hwylio i godi nag i ddim arall, ac fel y sathrai JR ar y sbardun suddai'r cerbyd yn is ac yn is nes o'r diwedd iddo gloi yn ei unfan.

Daeth y sw^n eto, clec uchel fel pren yn torri o dan draed rhywbeth trwm.

'Am hen sŵn annifyr peiriannau, ogla drwg yn dwad o'r ffatri, y blerwch .

Rhyw fath o sŵn suo neu sisial isel.

Yna fe dynnodd y bws i mewn i le bwyta ar y draffordd a chyhoeddodd y gyrrwr fod yn rhaid i ni fynd oddi ar y bws am ein bod yn gwneud gormod o sŵn.

Mae pobol yn dweud nad oes gynnyn nhw ddim help pan maen nhw'n tisian, ond dwi ddim yn 'u credu nhw.' Roedd Modryb yn ailddrechrau mynd i hwyliau pregethu eto, ac wedi anghofio am y tro am y sŵn crafu o'r llofft chwarae.

Clywem yn y pellter sŵn nodau pêr.

Trwy'r mwg, clywn sŵn papur o gyfeiriad y ddwy ferch a gwelwn hwy yn tynnu allan ddwy deisen.

Tua diwedd y bore fe glywsom sŵn rhyfedd, fel pe bai neidr yn chwythu, ac aeth y ddau ohonom i chwilio o ble'r oedd yn dod.

'Dyna'r sŵn glywais i neithiwr,' meddai Henedd.

Agorodd y drws yn araf rhag iddo wneud sŵn gwichian ac ymadawodd, gan adael chwa o wynt iasol i mewn ar yr un pryd.

'Mwrdwr' oedd ei gair hi wrth ddisgrifio'r cyffro yn nhŷ'r Yafais, ond cymerodd Harry'r peth fel ffordd o siarad - wedi'r cyfan, roedd yn hen gyfarwydd a sŵn cweryla yn dod oddi yno.

Corgi bach melyn oedd Cymro, ci Rhodri, ac fe wnâi gymaint o sŵn wrth gyfarth, fel na fentrai lleidr ddod o fewn canllath i'r tŷ.

clywodd ef yn glir : y gair wedi ei lusgo a rhoi iddo don ymbilgar, sw ^ n anobaith.

Clywem eu sŵn fel haid o wenyn wrth inni sefyll y tu allan i'r drws, a chrynwn gan ofn.

Defnyddiodd, a chamddefnyddiodd Llewellyn, rythmau siarad a ffurfiau gramadeg yr iaith Gymraeg yn ei Saesneg, ond y gwir amdani yw na ellir clywed yr iaith yn sŵn canu'r cor meibion, y newyddion Cymreig hwnnw sy'n gwneud y tro yn lle iaith, diwinyddiaeth ac yn rhy aml gerddoriaeth, ond sy'n dal i gyffrwrdd a'r galon.

Roedd sŵn tractors wedi difetha ei glyw ers blynyddoedd.

Mae cordiau'r llais yn tynhau a'r unig sŵn y maen nhw'n medru ei gynhyrchu yw chwyrnu cras, tebyg i sŵ n blaidd.

Weithiau arhosai i wrando ond ni chlywai ddim ond sŵn y dŵr yn diferu a churiadau ei galon ef ei hun.

Ar y bore Iau tyngedfennol, tua hanner awr wedi un-ar-ddeg y bore, roedd wedi clywed sŵn ergydion trwm yn dod o dy Ali - fel sŵn ergydion bwyell.

Na, na, mae'n ddrwg gen i,' a sŵn celfi yn cael eu lluchio'n erbyn y palis rhwng y ddau dŷ.

Mi wnes i ddigon o sŵn wrth ddisgyn.

Dechreuodd fel gwichian a siffrwd wedyn troes yn sgrechian a sŵn rhuthro.

Drwy'r ffenestr agored y noson honno, y peth olaf a glywai'r plant oedd sŵn yr afon yn llithro'n dawel dros y cerrig ar ei gwely gro yng ngwaelod y dyffryn, sŵn y tylluanod yn hwtian yn y coed ar ei glannau a chyfarthiad pell y llwynog coch o'i ffau ar lethr y mynydd.

Clywodd y sŵn unwaith eto.

Tawelwch am ennyd, mwy o sŵn.

A daeth llonyddwch trwm i'r gegin a oedd funud yn gynt yn llawn sŵn symud traed a siarad.

Gwych o gyffelybiaeth yw'r un a geir yn y pennill cyntaf: y tonnau a'r graig yn noethi eu dannedd ar ei gilydd ond heb y mymryn lleiaf o sŵn i'w glywed.

'Roedd sŵn y peiriannau'n ddi-baid.

Yr adeg honno y daeth yn ymwybodol o'r sŵn llithro o'i gwmpas.

Fel y bydd mis Ebrill yn tynnu at ei derfyn fe fydd pawb yn ceisio cau'r sŵn allan o'u tai ac yn stwffio wadin i'w clustiau, ond y mae'r cwbwl yn ofer bob blwyddyn.

Ar brydiau 'roedd yn gwneud sŵn tebyg i gi yn udo.

Siawns na fydd rhywun wedi 'nghlywed yn taro'r môr." Ond roedd rhuo'r propelor wrth gorddi'r tonnau wedi boddi ei sŵn yn cwympo o'r British Monarch.

Mae pob un o'r pymtheg "cam", neu'r mannau y cyfeirir atynt, yn datgelu ei ran mewn hanes a chwedl, a hynny'n aml drwy ail-greu'r gorffennol yn syfrdanol o fyw gyda thechnegau sŵ'n a golau.

"Nawr ewch i'r gwely ac aros yno," meddai'n chwyrn, "os cai ychwaneg o drafferth gyda chi heno, fe fydd yn edifar gennych chi." Y bore wedyn, fe'i dihunwyd gan sŵn llestri yn cael eu gosod ar fwrdd y feranda.

Deffrowyd pawb yn y tŷ gan y sŵn a wnai Gwyll, a phan ddaeth y gweision yno gyda'u lampau gwelsant gorff Lowri Cadwaladr eu meistress yn gorwedd yn farw ar y gro o flaen y drws.

Gwnaeth yr hen gi ffyddlon sŵn crio yn ei wddf.

Digwyddasom fod gyda chyfaill ar un o'r heolydd sy'n rhedeg i Broadway - prif heol New York - a chlywem oddi draw sŵn y band yn chwareu.

Y noson yma roedden nhw wedi dod adre fel arfer; roedd o wedi agor y drws efo goriad fel arfer, ac roedd y ddau wedi cerdded i mewn i'r tŷ i glywed y sŵn malu a thorri mwyaf ofnadwy yn dod o'r gegin.

Wrth gwrs, mae yna feddwi a thrais ar y stryd gyda'r nos a sŵn miwsig rêf yn atseinio o glybiau nos yn oriau mân y bore - yn enwedig adeg gemau rygbi cartre' - ond, yn ôl pobol leol, mae pethau yn waeth yn Abertawe a Llanelli.

Sŵn, stŵr, drewdod ym mhobman.

Clywem sŵn ei draed yn ffwdanu i fyny'r grisiau a thuag atom i'r llofft.

Do, adargraffwyd ei dri llyfr enwocaf, ond nid oes sôn a sŵn amdano.

Ymgais yw'r gair i ddynwared y sŵn a wna'r adar hyn ac ystyr bwncath yw 'aderyn sy'n gwneud sŵn fel cath'.

Yr oedd sŵn uwchben y ffurfafen oedd dros eu pennau; pan oeddent yn aros, yr oeddent yn gostwng eu hadenydd.

Ond roedd hi'n ferch benderfynol, ac yn lle tewi gwnâi fwy o sŵn, a'i hymdrech i gael ein sylw yn fwy taer.

Roedd sŵn y pistyll a thywyllwch y nos wedi cuddio fy nyfodiad.

Cynyddodd y sŵn wrth iddynt gyrraedd drws y neuadd a chanodd cloch yn uchel ac yn swnllyd.

Oni bai 'mod i'n dipyn o ddyn ac oni bai fod gwasgfa parchusrwydd y canrifoedd arna-i, dyna'r union sŵn wnelwn innau 'fallai.

Ni allent glywed sŵn ond roedd yn amlwg fod hwn eto, fel y lleill, yn teithio yn weddol gyflym ar hyd y ffordd.

Meddyliodd Mam wedyn mae'n siŵr mai sŵn Gwenan yn tisian yn ei chwsg roedd he wedi'i glywed, ac aeth yn ei hôl i'r stafell ymolchi i ailddechrau chwilota.

Cyn iddo agor ei lygaid, medrai Geraint glywed sŵn organ yn gymysg â lleisiau'n gwau drwy'i gilydd fel ieir.

Yr unig sŵn oedd dyrnod pren ar bren a sloshian rhythmig wrth i'r clai gael ei daflu fesul dyrnaid i orchuddio plethwaith y waliau.

Oddi allan gellid clywed llef y bleiddiaid yn chwilio am ysglyfaeth yn yr eira a dôi sŵn ambell aderyn nos o gyfeiriad Llyn Llydaw a phegwn yr Wyddfa.

Cofio cerdded rownd pont y llyn ambell i noson yng nghwmni Ieu Glyndwr annwyl, a cherdded nôl ar hyd y ffordd cyn dod y ffordd osgoi, a sylweddoli yn sydyn yn nhrymder distawrwydd y nos fy mod i'n gallu clywed sŵn hen afon Prysor yn canu yn y Cwm.

Clywodd y ferch yn gwneud sŵn rhyfedd wrth siglo'n ôl a blaen.