Ac mewn gwirionedd cryfhawyd y tanbeidrwydd pan ddaeth rhai o adannau Coleg Prifysgol Llundain i'n plith fel noddedigion rhyfel.

Drwy gydol y blynyddoedd hyn yr oedd sir Fynwy yng nghanol tanbeidrwydd y dadlau; a hynny, nid yn unig oherwydd maint y boblogaeth, ei symudolrwydd a'r broblem fawr o ddarparu addysg ar ei chyfer, ond hefyd oherwydd presenoldeb carfan gref o weinidogion amlwg a llafar iawn eu barn.