O fewn ychydig fisoedd i ddrama Iorwerth Glan Aled weld golau dydd cyhoeddwyd yn y papur dylanwadol Yr Amserau ddarnau helaeth o ddrama ddychan yn dwyn y teitl Brad y Llyfrau Gleision heb enwi'r awdur.

Cwm Pennant yn y Gwanwyn yw'r teitl, ac y mae'r afon i'w gwled yn rhedeg drwy'r cwm a melfed y mynyddoedd yn ei hamgylchynu.

(Nid dyma'r sylwadau mwyaf difrifol ynglŷn â'r Gymraeg a gafwyd gan offeiriadaeth yr ardal, ond trafodir hynny'n fanylach yn nes ymlaen.) Os cafodd y Parchedig John Griffith, Aberdâr, y teitl 'enllibiwr ei wlad' gan y Parchedig D.

Ar yr olwg gyntaf ymddengys y teitl yn eironig.

Ond y tro hwn fe'i seiliwyd yn Llydaw ac, fel yr awgryma'r teitl, y mae'r môr yn holl bresennol, o'r cychwyn i'r diwedd.

Fel yr awgryma'r teitl, mae Gwenan yn "gwirioni".

Faber a Faber gyfrol dan yr enw 'An Athology of Welsh Short Stories', pedair ohonynt yn gyfieithiadau o rai Cymraeg ac un o'r pedair stori dan y teitl 'The Strange Apeman' gan Mr Tegla Davies.

Y mae teitl cyflawn y gyfrol, Christmas Evans a'r Ymneilltuaeth Newydd yn cwmpasu thema sy'n agos at galon Dr Densil Morgan.

Cyn y cyfarfod roedd rhai o'r aelodau wedi gosod arddangosfa ar gyfer cystadleuaeth Llanelwedd ar y teitl "Gwneud yn fawr o'r ychydig" a daeth Ruth Davies, Llandegfan i roi sylwadau ar y gwaith.

Dyma rywbeth newydd yn Gymraeg, er nad yw'r teitl yn datgelu hynny, sef llyfr ar Ieithyddiaeth, pwnc nad yw wedi cael llawer iawn o sylw yng Nghymru hyd yma, ac y mai'n dda ei gael.

teilyngodd y teitl hwn am iddo weithio mor ddiflino o blaid heddwch a cheisio dwyn gwledydd y byd i gyd-fyw yn heddychlon â'i gilydd.

Ond yr oedd y teitl 'academi' yn cydio'r sefydliadau hyn wrth yr academiau anghydffurfiol a sefydlwyd yn ystod Oes yr Erlid yn yr ail ganrif ar bymtheg ac a welodd eu hoes aur yn y ddeunawfed ganrif.

Teitl y Iyfr yw MEDDYG

Taflenni adnoddau ar gyfer pob teitl yng Nghyfres Clic, lefelau 1-3.

Does neb wedi egluron iawn sut y digwyddodd y newid hwn achos nid yw'r teitl gwreiddiol wedi ei newid yn y Ddeddf a greodd y Cynulliad.

Mae nifer o enillwyr prif dlysau llenyddol yr Eisteddfod Genedlaethol yn galw am ddileu'r gair "Brenhinol" o'r teitl swyddogol.

Y mae'r erthygl gyntaf yn y casgliad yn dwyn y teitl, "Tân ar Allor Cambria: y Cymnry a'u Crefydd".

Dyna phaham y dewisaids i'r teitl od hwn.

I ddangos nad oedd dim drwgdeimlad, er bod pawb yn gwybod fod, gwnaeth Affos frawd-yng-nghyfraith ei wraig yn Swyddog Cynllunio gyda'r teitl o Bennaeth ac er mai dyna'r teitl isaf yn y wlad mynnodd Ynot o hynny ymlaen gael ei alw wrth ei deitl, a phan arwyddai lythyr, swyddogol neu breifat, torrai ei enw, 'Ynot Benn.' Rhyfeddodd erioed i'r Brenin Affos gydsynio iddo briodi i mewn i'r teulu brenhinol, ond wedi'r cwbl roedd Arabrab yn ddychrynllyd o hyll, a'r blynyddoedd yn cerdded.

Ar wahân i Pobol y Cwm a Newyddion, mae BBC Cymru amlycaf ar S4C mewn digwyddiadau megis yr Eisteddfod Genedlaethol (eleni, er enghraifft, cynhyrchodd bron i 30 awr o Fro Ogwr), a'r Sioe Frenhinol lle rydym hefyd yn cynhyrchu rhaglenni dyddiol, o dan y teitl Y Sioe Fawr, a rhaglen uchafbwyntiau y penwythnos canlynol.

Er mai Mi Welais Long yn Hwylio ydy teitl y llyfr, nid llongau'n hwylio yw canolbwynt y stori.

Gwir fod y teitl 'academi' wedi marw yn ystod y ganrif a bod y gair 'coleg' yn taro'n fwy parchus ar glust gwŷr oes Victoria - er, chwarae teg iddynt, parhaodd y gair 'athrofa' yn bur boblogaidd trwy ail hanner y ganrif.

Fel y gwelwch mae'r gair Untitled wedi ei ddewis yn barod felly gellwch deipio'r teitl newydd i mewn yn syth.

Oddi wrth Mr Richards, ar 'i ben blwydd, deudwch wrtho fo.' Cymerodd y bachgen y llyfr ac edrychodd ar y teitl.

Y mae'r teitl i'r Ddeddf yn nodi (yn Saesneg, nid oes fersiwn ar gael yn Gymraeg) prif swyddogaeth y Bwrdd Iaith statudol:

Mae teitl ei gyfrol, Unigolion, Unigeddau yn darlunio'r mŵd yn deg ac mae'r stori gynta' am yr ymdrech i achub rhywbeth o alanas priodas lle mae cariad wedi marw "Stori Linda%, yn nodweddiadol o fŵd stoicaidd ond tosturiol sawl stori ganddo ef.

Er nad oes unrhyw un o Gymru wedi ennill y teitl hyd yn hyn, daeth ag enwogrwydd i Bryn Terfel yn dilyn brwydr enwog y baritoniaid.

A ellir dychmygu Crist, a wisgodd y teitl gwleidyddol 'Brenin yr Iddewon', yn ymagweddu fel hyn tuag at yr Ymerodraeth Rufeinig?

Mae soned ganddo â'r teitl 'Madrondod' sydd yn mynegi ei deimladau wrth ddarllen, fel y dywed yntau mewn nodyn ar y dechrau, 'yn llanc, lyfr o delynegion Cymraeg newydd'.

Anodd dweud erbyn hyn beth oedd bwriad Iorwerth Glan Aled wrth ei sgrifennu, ac er ei bod yn ddigon actadwy, anodd dweud faint o actio a fu arni, ond dyma'r gwaith, yn fwy na thebyg, a sbardunodd Robert Jones Derfel i sgrifennu ei ddychan ar ffurf drama â'r teitl Brad y Llyfrau Gleision.

Geraint Gruffydd erthygl, rai blynyddoedd yn ôl bellach, ar hanes yr hanesydd o Ddinbych, dewisodd y teitl arwyddocaol 'Humphrey Llwyd - Dyneiddiwr'.

Fel mae'r teitl yn awgrymu, mae hon yn stori arswyd sydd yn sôn am arth grisli.

Teitl llawn Stori Sam yw--"Stori Sam am yr hyn nis gwelodd neb erioed ond ef ei hun", a'r disgrifiad cyntaf o Sam a gawn yn y llyfr yw "Yr oedd yn wahanol iddynt oll" (i weddill y teulu) (t.

Er y gwaith cefndir manwl iawn am ddatblygiad poblogrwydd y Cyrff a gweddill sêr sîn yr 80au hwyr, fel mae'r teitl yn awgrymu, Catatonia a Cerys yn benodol syn cael y prif sylw.

Teitl Swydd

Mae'r teitl yn addas dros ben oblegid yn yr adroddiadau a gawn gan Emma Walford o bellafoedd byd mae'r swm o wybodaeth yn depycach i'r hyn y gellir ei gynnwys ar gerdyn post yn hytrach nag mewn arweinlyfr.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Ffurfio'r mudiad gwrth-arfau niwcliar, CND. Tywysog Charles yn derbyn y teitl 'Tywysog Cymru'. Wyth aelod o dîm pêl-droed Manchester United yn marw mewn damwain awyren ym Munich.

Does dim ond angen astudio teitl ambell i gân ar yr albym flaenorol, megis Un Gwydryn Bach a Cân y Crôl, i sylweddoli eu bod yn delio gyda bywyd myfyrwyr yn bennaf.

Fe gafodd diroedd ym Mhonthamel, Brycheiniog hefyd a chariai y teitl o fod yn Is-Iarll Llanelwy.

Wedi i Alun Michael deithio o Bennal i Fachynlleth ddydd Gwener, Ionawr 21, bydd yn cael ei gyflwyno â dogfen yn dwyn y teitl 'Ail lythyr Pennal'.

Fel y gwelir, nid yw'n enwi Penri na rhoi teitl ei lyfr, er ei fod, mae'n ymddangos yn gwybod rhywbeth am gynnwys yr Aequity.

Mewn noson thematig, yn dwyn y teitl Ar yr Orsedd, fe gymerwyd golwg ddychanol ond, lle y bon briodol, difrifol hefyd ar y Teulu Brenhinol yma ar frenhiniaeth o amgylch y byd.

Ond y teitl oedd y bwgan.

Teitl y gyfrol honno yw Mae'r Dall yn Gweld, a'r awdur yw Enid Wyn Baines.

Beth arall a ysbrydolodd T Gwynn Jones i gyfieithu nifer o epigramau Groeg, ac ychydig o'r Lladin, a'u casglu dan y teitl Blodau o Hen Ardd?

Ar ôl amddiffyn teitl pwysau uwch-ganol y WBO am yr wythfed gwaith nos Sadwrn, fe allai Joe Calzaghe fod ar drothwy'i ornest fwya erioed - gyda Roy Jones Junior, pencampwr byd y pwysau is-drwm.

Yr oedd cyflwyno emynau ac emynwyr Cymraeg i'r Saeson yn genhadaeth ganddo: lluniodd, ymlith pethau eraill, gyfres o ysgrifau ar emynwyr Cymru i Sunday at Home, a'u cyhoeddi ynghyd wedyn dan y teitl Sweet Singers of Wales.

Ysgrifennodd gerdd y pryd hwnnw ag iddi'r teitl 'Rhodd'.

Dewisodd y teitl er mwyn pwysleisio bod yr iaith Gymraeg yn parhau yn ddi-statws.

Dewisodd y teitl, deon.

Cyfeirir ato fel tyrannus, teitl sy'n awgrymu teyrn lleol a gipiodd ei awdurdod trwy rym.

Mae hyn yn cadw'r ddogfen ac yn mynd a chwi yn ôl at y ddogfen, fe welwch fod y ddogfen yn dwyn y teitl newydd.

Ei deitl oedd '...' 'Roedd y teitl ynddo'i hun yn ddigon i ddychryn gwrthwynebwyr y mudiad; awgrymai'r gair 'reserve' gadw'n ôl ran o gyngor Duw.

Fel arfer ni fydd y cyfrifiadur yn caniat‡u ichwi wneud dim arall, a bydd icon eich disg hyblyg yn ymddangos ar y blwch dewis a theitl eich disg yn ymddangos fel teitl y cyfeiriadur.

"PA LE, PA FODD DECHREUAF": yw teitl llyfryn a gyhoeddwyd yn ddiweddar sy'n fraslun bywiog a blasus o fywyd a gwaith Dr Roger Edwards, yr Wyddgrug, - un o wyr athrylithgar y ganrif ddiwethaf.

Daw teitl y stori hon o Traed Mewn Cyffion, Kate Roberts am mai teitl gwreiddiol y nofel honno oedd Suntur a Chlai mae'n debyg felly, Traed o Bridd Cleilyd ydy enw'r stori.

Cynhwysir pedwar llun o dan y teitl Tŷ Llydaw.

Teitl Rhaglen/Cyfres:

Pererinion yw teitl un a Gwlad Llŷn yw teitl y llall.

Y mae'r teitl i'r Ddeddf yn ychwanegu:

Tywysog Charles yn derbyn y teitl 'Tywysog Cymru'.

Fel y dengys y teitl, trafod datblygiad cenedlaetholdeb Cymreig y mae yn yr erthygl honno.

Yno roedden ni'n dysgu sut i ddysgu eraill, sut i ymweld â'r claf, sut i bregethu, sut i wrando; yr holl grefftau roedd eu hangen ar offeiriad, a'r cwbwlan yr un teitl â 'Pastoralia'.

Y llong hwyliau 'Pamela' oedd teitl y cywydd cyntaf a luniais.

Mae sôn am yr anialdir melltigedig yng ngeiriau'r teitl.

Mabwysiadodd y cyfarfod hefyd deitl newydd - Plaid Genedlaethol Cymru - yn lle teitl Caernarfon.

Dwi'n dal heb ddeall y teitl ond wedi i mi orfodi fy hun i gwblhau'r llyfr, hoffwn weld yr awdures yn cael ei dedfrydu i gyfnod hir o solitary confinement mewn lle y gall ddatrys ystyr y teitl a pherffeithio ei harddull ysgrifennu digrif.

Mabwysiadodd ei ddisgynyddion, y teitl "varman", amddiffynnydd, gan barhau'r gwaith o adeiladu a ddechreuwyd ganddo ef.

Daw bywiogrwydd arddull Youenn Drezen a'i glust am ddeialog i'r amlwg eto yn ei ddramâu byrion, a gyhoeddwyd dan y teitl Youenn Vras hag eu Leue (Owain Fawr a'i Lo).POT-POURRI - Herbert Hughes

Mewn llythyr at D J Williams (15/1/62) dyma'i ddisgrifiad o'r ddarlith hon: '... araith boliticaidd i Blaid Genedlaethol Cymru fydd hi dan y teitl Tynged yr Iaith'. A'r ffaith fod rhai o aelodau'r blaid honno ar y pryd yn agored i'w hargyhoeddi gan yr 'araith' a arweiniodd at sefydlu Cymdeithas yr Iaith Gymraeg.

Mae'r Penwythnos, o dan y teitl 'Gweithredu, Lobïo a'r Cynulliad', i'w chynnal yng Nghanolfan Rhyd-ddu, Gwynedd, a'r bwriad yw edrych ar sut i gyfuno dulliau lobïo newydd gyda gweithredu uniongyrchol.

Mae'r ddarlith yn fy atgoffa o ddarlith enwog arall yn y byd Celtaidd, sef y ddarlith a draddodwyd gan mlynedd i eleni gan Douglas Hyde i'r National Literary Society yn Nulyn dan y teitl, The Necessity for De-Anglicising Ireland.

Un ffarmwr, Oliver Walston, wedi agor cronfa o dan y teitl 'Send a Tonne to Africa', i gasglu miliwn o bunnau i ymladd y newyn cynyddol sy'n y Trydydd Byd.

Pan fyddwch yn cadw dogfen am y tro cyntaf fe ddylech roi teitl iddi neu bydd gennych nifer o ddogfennau i gyd o'r enw Untitled.

Wrth fynd trwyddynt deuthum o hyd i un yn dwyn y teitl 'Atgofion am Mozart'.

Pan oedd oddeutu ugain oed, fe gynhyrchodd John Eilian JT Jones, bryd hyny, a'i gyfaill, Prosser Rhys, gyfrol o farddoniaeth ar y cyd o dan y teitl Gwaed Ifanc.