Mae'r testunau Cymraeg a adwaenir fel Ystoryaeu Seint Greal yn gyfieithiad a wnaed yn y bedwaredd ganrif ar ddeg o ddwy ramant Ffrangeg annibynnol, La Queste del Saint Graal (a luniwyd c.

O blaid y gred hon y mae'r ffaith nad yw ach Arthur yn digwydd yn unrhyw gasgliad cynnar o achau (er bod rhai testunau diweddar yn ei gysylltu ag ach frenhinol Dyfnaint).

Hefyd, mae amryw o aelodau'r staff yn cynnal sgyrsiau mewn ysgolion a chymdeithasau gwahanol, gan sôn am gasgliadau'r Oriel a rhai testunau arbennig.

Gwelwyd hefyd ddylanwad llenyddiaeth Lloegr a Ffrainc yn treiddio i'r traddodiad Cymraeg, nes bod llenorion yn benthyca naill ai destunau cyfan i'w cyfieithu a'u haddasu ar gyfer cynulleidfa newydd, neu'n codi enwau ac elfennau naratif unigol o'r ffynonellau estron, i'w hymgorffori mewn testunau cyfansawdd.

Gosodwyd un o'r testunau ar gais 'Eglwysi Dwyfundodwyr Deheubarth' a oedd yn brin o emynau addas ar y pryd.

Os rhoir y testunau mewn diweddariad cyfoes, byddai'n werthfawr cael y cyfeiriadau troed-y-ddalen at yr argraffiadau gwreiddiool hefyd.

Gwahoddwyd yr aelodau i drafod testunau amrywiol, annisgwyl mewn sesiwn Un funud fach.

Buwyd yn paratoi testunau a elwid Bibliae Pauperum (Beiblau'r Tlodion), sef crynodeb o lyfrau hanesyddol y Beibl; a cheir testun Cymraeg o'r fath a elwid Y Bibyl Ynghymraec er nad Beibl mohono yn ein hystyr ni.

Mae prinder yr elfennau cyffredin yn amlwg os cymherir perthynas y testunau â'r berthynas sydd rhwng Geraint fab Erbin, dyweder, ac Erec et Enide Chre/ tien de Troyes.

Deallwyd oddi wrth y llythyr hefyd fod gan yr Awdurdod Addysg hawl i gynhyrchu a chyhoeddi llyfrau ar destunau lleol, sef testunau cyfyngedig i sir Aberteifi ac o ddefnydd i'r ysgolion.

Yn ei lyfr ar y 'Brenin Arthur' y mae'r awdur Llydewig/Ffrengig Jean Markale wedi galw sylw at y ffaith ddigon hynod nad yw'r un o'r testunau Lladin cynnar na chanoloesol yn defnyddio'r ffurf Artorius am Arthur.

Prin iawn oedd y testunau penodol a ddarparai gyfle i ysgrifennu llenyddiaeth ddychmygus am y cymoedd.

Wrth greu categori 'y rhamantau' neu 'y tair rhamant' pwysleisiwyd gennym nodweddion a barai fod Peredur, Iarlles y Ffynnon, Gereint ac Enid rywsut yn sefyll ar wahân braidd i brif ffrwd y testunau rhyddiaith storiol 'brodorol' (ac nid oes rhaid ailrestru nodweddion tybiedig y rheini yma), ac aethpwyd ati i'w cymharu â'i gilydd er mwyn darganfod y priodoleddau cyffredin a allai gyfiawnhau eu gosod oll yn yr un dosbarth.

Ac yr oedd crefft y cyfieithwyr rhyddiaith, yn enwedig ym maes testunau crefyddol, yn dal mor fywiol a chynhyrchiol ag erioed pan aned Dafydd ap Gwilym.

Cysylltwch eich gwaith a'r Cwricwlwm Cenedlaethol lle bo modd, gan gofio bod rhai testunau mewn mwy nag un Targed Cyrhaeddiad.

O ystyried y gweithgarwch mawr oedd ar gerdded yno ar y pryd dan arweiniad Calfin a Beza ynglŷn â chyhoeddi testunau gwreiddiol y Beibl: eu cyfieithu a'u hesbonio, nid yw'n syndod iddynt hwythau ymroi i ddarparu fersiwn Saesneg diwygiedig, seiliedig ar y testunau gwreiddiol a'r ysgolheictod beiblaidd a oedd o fewn eu gafael yn Genefa.

Gosodwyd tair cystadleuaeth i gyd ac yr oedd degau o gynigion i'w gweld ar dudalennau'r Annedd o fewn ychydig ddyddiau i lansio'r Rhestr Testunau.

Gwahoddwyd Daniel Huws, ein prif awdurdod ar lawysgrifau'r oesoedd canol, i baratoi disgrifadau o'r llawysgrifau pwysicaf sy'n cynnwys y testun, a Ceridwen Lloyd-Morgan i ysgrifennu rhagymadrodd pwrpasol ar sail ei gwybodaeth arbenigol am berthynas y testunau Cymraeg â'r gwreiddiol Ffrangeg; mae canfyddiadau'r ddau yn ddadlennol a diddorol.

Nid wyf yn gwybod beth oedd eu testunau am na chefais fod yno.

Go brin y buasai testunau unigol cynnar megis gwaith Be/ roul neu Thomas ar gael iddynt, oherwydd mewn ychydig iawn, iawn o ddarnau llawysgrif anghyflawn y'i cedwid.

Ond nid mor aml y bydd ein testunau gosod yn ceisio cyfleu i'r darllenydd beth yw gwir natur economi.

m : mae'r llwyddiant i gyd yn annisgwyl ac nid yw'r cyhoeddusrwydd personol yn apelio llawer, hynny yw y cyhoeddusrwydd dwi'n ei gael yn lle ac ar draul y testunau.

Felly hollol anaddas yw testunau fel "Llawenydd", "Gwladgarwch", "Eiddigedd", etc.

Yng nghorff rhai o'r testunau hyn cynhwysid lluniau o rai o hanesion mawr y Beibl er mwyn i'r bobl edrych arnynt a'u dal yn eu cof; Ymhellach, paentiwyd llawer iawn o luniau o'r un fath ar furiau'r eglwysi ac ar wydr eu ffenestri gyda'r un amcan mewn golwg.

Digwyddais alw i mewn y diwrnod o'r blaen - a rwyn ymddiheuron gyhoeddus yn awr i'r ddau tu ôl i'r cownter am dorri ar draws eu sgwrs trwy holi am gopi o Restr Testunau Eisteddfod Dinbych y flwyddyn nesaf - a chael yr ateb, Dydyn nhw ddim allan eto, gan un o'r ddau.

At y ffynonellau hyn yr arferai'r llenorion Cymraeg droi yn rheolaidd i chwilio am ddeunydd stori%ol i ehangu a chyfoethogi eu testunau Arthuraidd.

Rhoddwyd dewis o naw testun i'r Beirdd ganu arnynt, testunau bucheddol gan mwyaf, ond ceir un ar 'Rhagoroldeb y Gymraeg' a'r llall ar y Maen Chwŷf.

Cystadlaethau a Rhestr Testunau Eisteddfod Powys.

Y testunau prawf a gynigir yw trydydd paragraff y bennod, yn enwedig yr ymadroddion 'Cariad at chwaer oedd yn Harri Tomos...

mae testunau gan anghredinwyr yn brin oherwydd cawsant eu llosgi y testunau a'r anghredinwyr gan grefyddwyr.

dylai'r rhestr testunau enwi y nifer o fathau ddisgwylir yn lle ei adael yn ben agored.

Testunau ac arddull O.

Fe hawliwyd mai mewn barddoniaeth Gymraeg y ceir y ddau gynharaf, a phe gellid bod yn sicr o hynafiaeth y testunau byddai'n hawdd credu hynny.

Cawsai ei lle o bryd i'w gilydd yng ngherddi'r prifeirdd, mae'n wir, ond roedd cael ei dyrchafu i gategori'r testunau deugain punt yn brofiad newydd iddi.

'Rwyf yn teimlo fod braidd gormod o ddewis arwyr wedi bod fel testunau darlithoedd i'r Gymdeithas, a'r tro yma yr ydych am gael tipyn o hanes y chwarel a'r gweithwyr.

Enwir y cyntaf o'r testunau hyn gan Ieuan Llwyd fab y Gargam yn ei awdl yntau i Hopcyn, ac y mae Ieuan yr un mor groyw a Dafydd y Coed wrth dystiolaethu i'r croeso a geid ganddo: fe'i geilw'n 'heirddgler fabsant' yn 'glerwyr frenin' ac yn 'wiwri anant'.