Roedd cerrig llwyd, anwastad y waliau yn bochio allan, yma a thraw, gan greu corneli a llecynnau tywyll.

Yr oedd yr Almanac yn ystordy o wybodaeth gymysg am genedlaethau lawer, geni, priodi, marw rhyw deyrn neu arglwydd, drylliad llong, neu dan mawr Llundain, ac yna yn sydyn, rhyw ddywediadau fel - "Gwynt a glaw, yma a thraw%, rhyw erchyllderau dyddiol am sbel wedyn, ac yna "Felly pery i'r mis derfynnu%, hynt y lleuad a thrai a llanw.

Roedd set Julian Williams yn set eang ac yn caniatau i'r camera ddangos eangder oeraidd y gweithdy a'r posibilrwydd o bobl yn llechu yma a thraw.

Dyna oedd y waedd fel y rhedai rheilffyrddwyr yma a thraw gan ledaenu gorchymyn yr undebau.

Bydd y plant wrth eu boddau yn casglu gwahanol gregyn, gan loffa yma a thraw a chael llygad maharen, gwichiad y gwymon neu gyllell for.

A'r nos a'i lluoedd ser a'i lleddfol si, Ei gwlith a'i haden lwyd a'i dwyfol daw, Ni chawn i weini a'i heneidiol glwy; Ond gwyllt ymwibiai rheswm yma a thraw Drwy'r cread mawr a thrwy'r diddymdra mwy, Nes dyfod Cwsg ac Angau law yn llaw, I'm hudo dan eu du adennydd hwy.

Am ddau ddiwrnod cyfan bu Idris yn crwydro drwy'r goedwig, ond y trydydd dydd, yn y bore bach, cyrhaeddodd wlad brydferth yn llawn mân fryniau a dolydd, afonydd yn llifo drwy'r cymoedd, pentrefi bach yn britho'r wlad a chestyll urddasol yma a thraw ar y bryniau.

Yn wir, ar brydiau, hongiai posteri yma a thraw ar furiau'r ardal yn hysbysu cynnwys cyffrous(?) yr Herald yr wythnos honno.

Roedd yn barod iawn i ddweud nad oedd dim ateb cynhwysfawr i'w gael, dim ond nifer o geisiadau bychain yma a thraw i ddatrys problemau bychain ar hyd a lled gwlad mor anferthol ac mor amrywiol...

Yr oedd ein ffordd trwy ganol gwlad neilltuol o dlws - yn fryniog, yn neilltuol y rhan gyntaf o'n taith - goediog; nid fforestydd ychwaith, ond llwyni mawrion yma a thraw fel a welir ar barciau boneddigion Prydain.

Tra bu+m yn fyfyriwr ym Mangor bum am gyfnod yn cynorthwyo JE a Phwyllgor Sir Gaernarfon i drefnu cyfarfodydd cyhoeddus yma a thraw yn y sir.

Bryd hynny mae'n ofynnol i'r gohebydd fod yn arbenigwr ar wneud rhyw fath o jig-so, ac yn bwysicach fyth ei fod yn cael blas ar osod ambell ffaith yma a thraw mewn darlun aneglur cyn bod y darnau i gyd yn disgyn i'w lle yn y cynadleddau terfynol i'r wasg.

Y mae yma rai yma a thraw a ddigwyddai fod yn fugeiliaid ar breiddiau eraill yn yr un dref, a diau fod fy mam, fel sawl gwraig dda arall, wedi rhoi llety i rai o'r brodyr a ddeuai i Sasiwn a Chymanfa ac Undeb.

Terfysgwyd pennau'r bobl, fe rannwyd yma a thraw, Dau biniwn mewn un eglwys ac weithiau wyth neu naw