Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

traenio

traenio

Nid enwyd y rhan fwyaf ohonynt, ond fe enwyd ambell un bwysig, megis Yr Afon Newydd sy'n traenio'r dwr oddi ar wyneb y gors yng nghyffiniau Llangaffo.

Ym mhlwyf Coedana y mae'r ffrydiau sy'n ei bwydo, ac y mae ei llednentydd yn traenio cryn dipyn o dir Canol Môn.

Diau bod rhesymau cymhleth am hynny, ond gyda golwg ar byllau afon dylid cofio fod y nodweddion a enwyd gynt hwythau yn cael eu dileu, gan gynlluniau traenio sy'n golygu clirio a dyfnhau rhedfa'r afon.

Y mae dadansoddiad o nodau uchder ar fapiau AO, fel yr enwau Glan-yr-afon a Rhyd Lydan, yn tystio ymhellach i'r ffaith mai i'r gorllewin o'r llwybr presennol y gorweddai llwybr gwreiddiol Afon Cefni o ad-drefnu'r rhwydwaith traenio crewyd sianelau dwr hollol newydd, sianelau y rhoddwyd enwau penodol iddynt.

Mae'n tarddu mewn ardal lle mae'r traenio'n gymhleth ac yn amhendant i'r de-orllewin o Bentraeth ac yn ymuno â'r brif afon ar Gors Ddyga ger Tregarnedd.