Ac nid safbwynt yn unig, ond traethiad neu faentumiad o hawl, a'r hawl oedd hawl y genedl i ffurfio ei hagwedd a'i hymateb a'i pholisi ei hun tuag at y rhyfel,--yr hawl, mewn byr eiriau, i benderfynu drosti ei hun a fynnai hi ymyrryd yn y rhyfel ai peidio.

Ymddengys ar yr olwg gyntaf fod y Parchedig Owen Jones, un o bileri'r achos Methodistaidd, wedi cynnwys yr hanes yn 'Y Mynach Anllad' yn ei gasgliad diddorol Ceinion Llenyddiaeth Gymraeg fel traethiad gwrthbabyddol.