Ac i lenwi'r ceudod, beth am arddangos anrheg Modryb Matilda, sef 'sgathriad wedi'i fframio i ddathlu agoriad swyddogol Twnnel Conwy.

Roedd hen dwnnel tanddaearol, gannoedd o droedfeddi islaw, wedi mynd â'i ben iddo a'r tri thŷ uwchben a fu'n gartrefi, efallai, i rai o'r coliars a wnaeth y twnnel, wedi disgyn yn domen flêr o gerrig a fframiau ffenestri, ac yn lle chwarae bendigedig i blentyn wyth oed.

Wedi camu drwy'r drws yn y wal goncrid-flocs, neu'n hytrach drwy'r agendor lle buasai, gan ei fod wedi cwympo ar ei ben i'r llaid yng ngenau'r twnnel, tynnwyd llun arall o Eluned a minnau - y tro hwn, yn fwy llwyddiannus, ar gamera wincad llygad llo David Lewis, sy'n dangos yn amlwg ein bod yn falch o'n gorchest yn dwyn y cerdyn.

Teimlai'n hyderus yng nghylch y twnnel, heb feddwl y byddai llawer o berygl mewn mentro drwyddo.

Gan na wyddem beth oedd arwyddocâd y gwrthrychau simneiaidd a welem yn y caeau a'u defnyddio i'n cyfarwyddo at ben draw y twnnel, bu raid inni ddilyn y ffordd am dipyn, nes inni gyrraedd ciosg Dôl-grân Uchaf.

Erbyn inni ddychwelyd i'r fan y buasem yn holi ynghylch diogelwch y twnnel, yr oedd un o'r ffermwyr ieuainc, a ddywedasai wrthyf ei fod wedi prynu pedair erw a hanner o'r trac, yn trafod picwarch ryw ganllath oddi wrthym a gwaeddais arno'r cwestiwn pa ddefnydd y bwriadai ei wneud o'r llain hirgul a brynasai.

Daeth at dro yn y twnnel wrth i'r grisiau fynd yn fwy serth.

Yr oeddem yn ddigon balch i'w gweld ac yn teimlo ein bod wedi cerdded yn ddigon pell am un diwrnod, ac ar wahân i hynny wedi gorfod ymegnio'n bur drafferthus ar ôl llesteiriant y twnnel.

Ond fedrwn i ddim peidio â chwerthin pan gyhoeddodd Aled yn y car ein bod ni bellach yn mynd heibio i'r twnnel newydd rhwng Conwy a Phenmaenmawr am y drydedd gwaith!

Cymerodd y gwaith o fricio'r twnnel saith mlynedd i'w gyflawni, a'r gweithwyr yn gweithio yn yr hwyr ac yn ystod oriau'r nos.

"Wedi mynd drwy'r twnnel roedd Twm Dafis, mae'n rhaid," meddai Owain, "ac wedi cael ei rwyfo at Eds fel y cefais i."

Evan Tom Jones a esboniodd inni'r ffenomenon a'n gyrasai yn ein holau drwy'r twnnel y noson cynt, yn gyflymach nag yr aethom iddo.

Cyn leinio muriau a nenfwd y twnnel â briciau, byddai rhywun yn cerdded drwy'r twnnel cyn i bob trên chwyrnellu drwyddo, i'r diben o wneud yn siwr nad oedd talp o graig wedi disgyn ar y trac.

Gofynnodd inni hefyd a fyddai'n dda gennym brynu'r twnnel.

Gwyddent yn iawn beth oedd ystyr y corn yn canu i ddweud fod diwrnod gwaith ar ben, ac mae cof o hyd am geffyl a weithiai yn Chwareli'r Oakeley, pan ollyngid ef o'r tresi ar ganiad y corn, yn mynd ar hyd rhan o'r chwarel a thrwy y Lefal Galad, yna dilyn Llwybr y Ceffylau oedd yn mynd dros geg y Twnnel Mawr, i lawr i'r ffordd fawr ac i'w stabl yn y Rhiw ac at y minsiar heb neb wrth ei ben i'r dywys.

Pob llwyddiant, Dinogad." Rwyt yn diolch iddo am ei gymorth ac yn aros iddo ddiflannu i'r twnnel cyn troi am y de.

Ymlaen yr aethom drwy'r fagddu nes i enau gogleddol y twnnel ymddangos braidd yn ddisymwth, ac yn nes atom nag y disgwyliem, gan fod tro yn y twnnel.

Nid am fod to y twnnel wedi ymollwng y dylifai'r goleuni drwyddo, ond fel yr esboniais, ond am fod yno awyrydd yn ymagor i fro'r goleuni.

Yn y cytin cul yng ngenau'r twnnel gallaswn fod wedi Parhaodd y profiad rhyfedd y soniaf amdano, nes imi gael fy nhraed ar wyneb caled y ffordd unwaith yn rhagor.

Erbyn hyn chwythai gwynt cryf i lawr y twnnel.

"Fel y ceision ni ddweud wrthych chi neithiwr," meddai Dafydd, "Marged a fi ddaeth o hyd i'r twnnel cyntaf ar ddamwain hollol, a dod i'w ben draw yn y plas."

O dan bentyrrau o rwbel a chwyn nid nepell o Landeilo roedd cyfrinachau anhygoel yn cuddio: twnnel ywen hynafol, gardd bwll, gardd glwysty fendigedig a gardd furiog syn cael ei gosod gan y dylunydd garddio byd enwog Penelope Hobhouse.

Yr hyn wnaeth inni feddwl fod rhywun heblaw ni wedi bod yno'n ddiweddar oedd darganfod botwm pren yn y twnnel, heb Iwch na dim wedi glynu ynddo .

Gwres yr haul oedd yn codi anwedd o'r lleithder yng ngenau'r twnnel, ac yn troi'r olygfa yn gylchoedd consentrig unlliw'r enfys.