Cyn ei gysegru yn esgob Tyddewi, bu Thomas Bec yn ganghellor Prifysgol Rhydychen, yn ogystal â llenwi swyddi pwysig eraill.

Fel esgob Tyddewi cynhaliodd Daveis lys yn Abergwili a oedd yn rhyfeddod i'r beirdd a'r ysgolheigion.

Ar ôl bod yn ymarfer gydag arweinwyr eu hamryfal gorau daeth 200 o gantorion ifainc o bob cwr o Gymru ynghyd yn Eglwys Gadeiriol Tyddewi, Sir Benfro, i recordio ar gyfer y teledu ddarn newydd gan Karl Jenkins ar gyfer Corau Ieuenctid a Cherddorfa, a gomisiynwyd yn arbennig gan Gerddorfa'r BBC.

Yn ogystal â bod yn un o'r tlotaf, Tyddewi oedd yr esgobaeth ail fwyaf o ran maint yng Nghymru a Lloegr.

Dyna ddau ddarpar-esgob yn aelodau o gabidwl Tyddewi.

Roedd esgobaeth Tyddewi yn un enfawr a rhy anodd o lawer ei rheoli o Dyddewi.

WYN JAMES sy'n dweud hanes Sais a Chymro a fu'n allweddol eu cyfraniad at gywyd diwylliannol Cymru yn y ganrif ddiwethaf, yn naill yn Esgob Tyddewi ar adeg pan oedd yr Esgobaeth yn cynnwys y rhan fwyaf o ddalgylch yr Eisteddfod, a'r llall yn un o'r 'hen bersoniaid llengar' ac yn enedigol o'r ardal.

Teg yw nodi na fu'r Eglwys yn fud yn ystod y fath alanastra o achos apwyntiwyd Sulien, gwr o gyraeddiadau uwch na'r cyffredin yn esgob Tyddewi.

Mewn colofn olygyddol arall o dan y pennawd, 'Y Gwahanglwyf', beirniadodd yr un mor ddychanol esgob Tyddewi am iddo wahardd offeiriadon 'rhag anghysegru gwadnau eu traed ar linoleum tŷ cwrdd'.

Wrth weld Robert Ferrar yn dod i fyw yn Abergwili, yr oedd canoniaid Tyddewi'n bur gynhyrfus ac yn barod amdano.

Richard Davies, Esgob Tyddewi, a'r traddodiad Protestanaidd

Tyddewi, wrth gwrs, oedd prif gyrchfan y pererinion yng Nghymru, er na allai gystadlu o ran braint a bri â Sain Siâm neu Rufain neu Gaersalem dros y môr.

Pan gysegrwyd Thomas Bec yn esgob ar esgobaeth Tyddewi, canfu fod llawer o gymdeithasau eglwysig a oedd wedi goroesi'r canrifoedd yn bodoli yn ei esgobaeth.

Bod Esgobion Henffordd, Tyddewi, Llanelwy, Bangor a Llandaf a'u Holynwyr i drefnu ymhlith ei gilydd .

Sicrhawyd Esgob Tyddewi y gallai'r dyddiau penodedig o weddi%o fod yn fendithiol, ac er mwyn i'r Eglwys gyflawni ei dyletswydd ym mlynyddoedd y Rhyfel yr oedd yn ofynnol iddi fod yn gwbl argyhoeddedig fod y frwydr yn un yn erbyn galluoedd y tywyllwch.

Dyrchafu Tyddewi yn ddinas.

Wedi'r cwbl yr oedd swydd esgob - yn enwedig Esgob Tyddewi - neu archddiacon neu ddeon yn gallu bod yn ffynhonnell cryn gyfoeth, ac felly tueddid yn gynyddol i roi'r swyddi hyn yn wobrau i ffefrynnau'r brenin a'r arglwyddi.

Nid aeth Ferrar i esgobaeth Tyddewi ar unwaith a bu cwyno digon pigog oherwydd hynny.