Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

wa

wa

Rhaid iti wâdd rhywun i swpar os wyt ti am gwmni.

Y mae ganddynt sawl gwâl yma ac acw mewn cilfachau cysgodol ac fel y try'r gwynt newidiant hwythau wâl i gyfateb i hynny.

Yn erbyn y cynnig: Y Cynghorwyr WA Evans, Simon Glyn, EH Griffith, JR Jones, SM Jones-Evans, Alwyn Pritchard, Owain Williams.

Yn ôl un bardd 'deubeth sydd ddrwg eu diben' mewn cymdeithas wâr, sef 'tref heb parch', sef cymuned o bobl, a 'tyrfa heb ben', sef cynulliad heb atweiniad a allai droi'n anniben ac aflywodraethus.

Pwysleisid y rhinwedday hynny a gydnabyddid gan y beirdd yn bwysicaf ac a dderbynnid yn ofynion uchaf y gymdeithas wâr ddisgybledig.

Yna, daw yn ei hôl gan gadw ar yr un trywydd yn hollol ac ar ôl dod gyferbyn â'r wâl fe gyfyd ar ei thraed ôl a rhoi llam o'i hunfan nes disgyn yn y wâl.

Gan mai am ryw ugain llath fwy neu lai y gall y gelyn ddilyn y trywydd cyn troi'n ôl i'r fan lle llamodd hi i'r wâl, hela ar y darn hwnnw'n unig y bydd ef gan fod y naid anferth wedi torri dilyniant y trywydd.

Yna, ar ôl dychwelyd i ddiddosrwydd y wâl daw bwyd bras trwyddi yn y tail a bydd hithau yn ei gnoi a'i dreulio'n hamddenol.

Ymgais i ymddangos yn wâr eu hymddygiad ymhob agwedd ar fywyd oedd 'delfryd' y bonedd, ac er mwyn meithrin hynny, ymfudent yn raddol o'r wlad i'r dref neu'r ddinas, sef canolfannau'r cwrteisi llysol a'r ffasiwn.

Pontshân "Wa'th ti enjoio leiff mo'r dam bit" - D.

Ni chofiaf weld y geiriau dadleuol uchod yn eu cyd-destun gwreiddiol, ond, os nad wyf yn camgymryd, yr hyn yr oedd gan Dr T Gwynn Jones yn ei feddwl oedd fod pwnc yr iaith yn un mor llosg nes ysgogi rhai Cymry i feddwl ac i weithredu'n gam, hynny yw, yn anghyson â'r egwyddorion hynny sy'n sylfaen i ffyniant cymdeithas wâr.

Mae pob cenedl wâr yn ymhyfrydu yn ei hawduron.

Genir yr epil yn y wâl ar wyneb y tir.

Dyma ddelfrydiaeth 'y farchnad' fydd yn siŵr o ddinistrio ein cymdeithas wâr ynm y pen draw.

Oherwydd ei bod wedi mynd heibio i'r wâl am oddeutu ugain llath cyn dod yn ei hôl drachefn ar yr un trywydd, y mae wedi gadael dwbwl ei thrywydd arferol ar y darn hwnnw o dir a bydd y gelyn yn cael ei gamarwain i dybio ei fod ar ei gwarthaf ac ar fin ei goddiweddyd.

Wrth fynd i orffwyso i'r wâl cymerant sylw manwl o gyfeiriad y gwynt; os chwyth y gwynt o'r gogledd, fe â'r ysgyfarnog heibio i'r wâl am ryw ugain llath gan gadw ar yr ochr ogleddol iddi a rhyw dair llath oddi wrthi.