Tua chanol y bumed ganrif o oed Crist, daeth ef a byddin i waredu Cymru rhag y Gwyddelod.

Nid yw'r ffurf ansylweddol yn tueddu i ennill parch cyffredin - mae dyn yn fwy tebygol o golli neu waredu pamffledi na llyfrau.

Serch hynny, er i'r Diwygiadau Crefyddol fod yn un cyfrwng i waredu llawer o hen chwaraeon, defodau ac arferion Cymreig, ni pheidiodd y traddodiad o adrodd chwedlau a stori%au.

Aeth ymadroddi tebyg i ac yn y blaen, yn ddwfn i'r ymwybyddiaeth, a bu rhaid i mi eu carthu allan trwy gynorth Ratz a'r athro Saesneg yn Ysgol Uwchradd, Aberaeron sef WE Jones a hanai o Went ac a oedd, fel minnau, wedi gorfod yn ei dro ymlafnio i'w waredu ei hun rhag y math ymadroddi a ystyriem yn llediaith.