Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

weddillion

weddillion

Roedd y syniad ddinist yn gryf ym myd celf y chwedegau, ac yn hytrach na chreu cerfluniau 'hierarchaidd' a gâi eu gosod ar bedestal neu lwyfan gwell ganddo oedd creu 'democratiaeth o wrthrychau' a fedrai gyfleu teimlad tuag at ddarnau o natur, pren, haearn, pridd, unrhyw weddillion dienw y gallai eu defnyddio.

Gosodwyd ei weddillion yn y gladdgell ym mynwent eglwys Penbre ac yno y mae gweddillion y Bowsers o'r cylch i gyd ar wahân i'w ferch Elisabeth.

Mewn amrywiol lefelau o fewn y mawnogydd, mae cofnod o amodau tywydd y gorffennol ynghyd â ffurfiau diflanedig o fywyd gwyllt a hefyd weddillion dynol wedi'u cadw.

Un o weddillion pres tecaf Ceredigion yw'r darian gron, wyth modfedd ar hugain ar ei thraws, sydd yn yr Amgueddfa Brydeinig.

Saer oedd Sefnyn a elwid yn 'Pab' yn ogystal am ei fod yn pledio rhyddid i Gatholigion, ac wrth gwrs iddo ef, roedd Gwrtheyrn nid yn unig yn fradwr i achos Gymru, ond yn fradwr i weddillion trefn y Rhufeiniaid yn ynys Prydain.

Dyna weddillion yr hen briffordd a gysylltai gwr uchaf Dyffryn Gwy â Gogledd Ceredigion yn yr oesau a fu.

Wedi colli'r ffocws, byddai'r weddillion o fywyd cymunedol yn mynd yn Saesneg er y byddai gan unigolion hawliau cynyddol o ran defnyddio'r Gymraeg ar faterion swyddogol - 'role-reversal' llwyr.

Daw'r calch o weddillion cregyn creaduriaid y môr yn y tywod a chwythwyd i'r tir gan y gwynt o'r de-orllewin.

Yn ail, mae llawer o'r rhai sydd yn y gerddi yn y Gwanwyn a'r Haf yn ei throi hi am y wlad yn y Gaeaf ac yn bwydo ar bob math o hadau, a hefyd ar weddillion y grawn yn y caeau ūd a'r gwenith Er bod y pincod i gyd yn byw ar hadau, mae pig y rhan fwyaf ohonynt yn amrywio i drin yr hadau y maent yn ei fwyta, ac i ddileu unrhyw ffraeo ynglyn â bwyd.

Ond heno, fel Neuadd enwog y Dre', Gorsaf yr Heddlu ar geg New Street ac ambell un o adeilada' nodedig er'ill y Port, 'ei le nid edwyn ddim ohono ef mwy.' Er y gellir dod o hyd i rai o'i weddillion yn nhafarn y Ship hefyd!

Rhoddwyd ei weddillion ym medd y teulu ym Mynwent Seion, Llanrwst.