Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

weinidog

weinidog

Mae Mr Garel-Jones bellach yn Weinidog Gwladol yn nhîm Douglas Hurd yn y Swyddfa Dramor ac yn dderbyniol gan bawb.

Yr wythnos yma, saith allan o ddeg gafodd Rhodri Morgan gan Paul Starling o'r Welsh Mirror am ei berfformiad fel Prif Weinidog Cymru.

Ymhen ychydig wedyn aeth ei weinidog i weld y weddw er mwyn cael gwybod beth oedd hi am wneud a llwch ei gŵr.

Yr oedd yn deyrnged haeddiannol, wrth gwrs, i weinidog Wesleaidd ac i'w statws fel Cymro a llenor ar ddiwedd y tri degau.

Macmillan yn ymddiswyddo fel Prif Weinidog, ac Alec Douglas-Home yn ei olynu.

Ar ôl naw mlynedd o lywodraeth geidwadol, roedd y diflastod a deimlid tuag at Brian Mulroney, y cynbrif weinidog, yn sicr o effeithio ar gyfle ei olynydd Kim Campbell.

Ramsay MacDonald yn Brif Weinidog.

Gwrthododd y Prif Weinidog, Stanley Baldwin, gyfarfod â 200 o lowyr di-waith a orymdeithiodd 180 milltir o'r Rhondda ym mis Tachwedd.

Y mae'n cyfeirio at Brif Weinidog a geisiodd ei ladd ei hun cyn mynd i'w swydd ac am un arall a oedd yn ddibynnol ar gyffuriau ac ar alcohol.

Yn ystod yr un flwyddyn priododd a Gwenda Evans, merch y Parchedig John Evans oedd yn weinidog ar y pryd hefo'r Hen Gorff yn Abercarn.

Hyd hynny 'roedd yr unig weinidog ordeiniedig a feddai'r eglwys ar y Gwastadedd, sef Hem Sircar, yn cael ei dalu o gronfa'r eglwys.

Roedd un prif weinidog wedi mynd eisoes ac roedd dadlau yn y gwynt am batrwm y dyfodol.

Cyn hynny, yn union wedi'r Rhyfel roedd ar staff arlwyo Chequers pan oedd Mr Alltee yn Brif Weinidog.

Tony Blair yn Brif Weinidog.

Ond yr oedd wedi bod yn weinidog prysur mewn eglwysi mawr am ormod o flynyddoedd i wybod faint oedd hi o'r gloch reit ar ffrynt y frwydr i'm tyb i.

Un naw chwe tri oedd blwyddyn f'ordeinio'n weinidog yn Ebeneser Trawsfynydd, i ofalu am yr eglwys honno yn ogystal â Phenstryd a Jeriwsalem - Jeriw ar lafar gwlad.

Y Toriaid yn colli a Harold Wilson yn ôl fel Prif Weinidog.

Harold Wilson yn cyhoeddi'n annisgwyl ei fod am ymddeol fel Prif Weinidog, a James Callaghan yn ei olynu.

Meddyliai'r byd o'i hen weinidog, a bu'n aelod ffyddlon yn Salem hyd nes iddo symud i Fangor.

A.J. Balfour yn Brif Weinidog.

Y mae'n ddiwinydd praff, yn esboniwr diogel, yn bregethwr campus, ac yn weinidog ffyddlon yn holl waith ei swydd.

Trannoeth am dri o'r gloch y prynhawn daeth llais y Prif Weinidog, Mr Neville Chamberlain, dros y radio i gyhoeddi'r newyddion drwg fod y Rhyfel rhwng Prydain a'r Almaen wedi dehcrau.

Mae'r Arlywydd Clinton wedi cyfarfod Yasser Arafat ac Ehud Barak, Prif Weinidog Israel dros y dyddiau diwethaf i geisio dod âr trais i ben.

Annwyl Brif Weinidog,

Canodd yn ddiriaethol glir, gan ymwrthod â'r demtasiwn o droi ei fugail yn weinidog.

Braidd yn anarferol ar achlysuron fel hyn, trefnwyd oedfa fore ar y dydd Mercher gyda D. J. Roberts (Aberteifi ar ôl hynny) yn cymryd y rhannau arweiniol ac Irfon Gwyn Jones, brawd y darpar-weinidog, yn traddodi'r Siars i'r Eglwys.

Mynegodd ef ei argyhoeddiad, a'i ddilyn gan bob beirniad o bwys, mai'r bardd yw'r un â'r gallu ganddo i feddwl yn drosiadol, i glymu dau argraff efo'i gilydd yn undod clos - i weld henaint yn ddeilen grin ar drugaredd gwynt, i weld bedwen yn lleian, i glywed cân ceiliog yn y pellter yn dristwch mwyn hiraeth, i deimlo yn hen gapel gwag, i droi Angau yn weinidog yn dod i'w gyhoeddiad.

Fel y dywedodd (rywsut), eto yn Llangollen: petai gūr Glenys (yr hen foi cringoch-foel anghofiedig hwnnw) wedi mynd yn brif Weinidog, yna mi fyddai o wedi bod yn Gymro yn rheoli Lloegr (a fyddai hynny ddim yn iawn), ac felly mae hi'n iawn i Blw-byrd, fel Sais, reoli Cymru.

Bu'r argyhoeddiadau hyn o eiddo ei weinidog yn ddylanwad arhosol ar Edwin.

Daeth ef yma o fod yn Weinidog ar Eglwysi Penmorfa, Bethel, a Chwmstradllyn, yn Henaduriaeth Llŷn ac Eifionydd.

Pobl fel hyn oedd arwyr y werin - doedd fawr bwrpas bellach cael athro coleg neu weinidog yr efengyl.

Yn y cyfamser, dywedodd Prif Weinidog Israel Ehud Barak nad oedd cyfarfod Arlywydd Clinton yn debyg o arwain at fwy o drafodaethau âr Palestiniaid.

Y peth nesaf oedd y Dirprwy Weinidog Mary Harney yn dweud y dylai'r cyn Brif Weinidog gael ei garcharu.

Gadawodd ef Ogledd Cymru i fod yn Brif Weinidog Prydain Fawr ac yn un o ddynion mwyaf pwerus y byd.

A phan aeth yn weinidog i ardal lewyrchus o Bowys, dyma blot ei nofel gyntaf yn dechrau ym ffurfio: mab i fferm lewyrchus yn mynychu'r coleg ym Mangor ac yn profi tro%edigaeth Gomiwnyddol.

Roedd hi'n Rhyfel Byd erbyn hyn ac roedd cael dau ben llinyn ynghyd i weinidog ifanc a chanddo bellach bump o blant yn anodd.

Fe allech chi gredu bod y Prif Weinidog yn ymgeisydd! Dim ond ynfytyn fyddai'n amau ased mor gref yw'r Prif Weinidog i'w blaid.

Churchill yn ymddiswyddo fel Prif Weinidog ac Anthony Eden yn ei olynu.

Hyn yn arwain at ethol Margaret Thatcher yn Brif Weinidog.

Ymddengys i ni y buasai unrhyw weinidog yn y wlad hon a ymddygai fel y gwnâi Mr Jones yn rhwym o osod ei hun yn agored i ddisgyblaeth lem.

Mae rhyfel yn mynd, a hynny'n fuan iawn, gewch chi weld." "Ond fe ddwedodd y Prif Weinidog - 'Peace in our Time'.

Llafur yn ennill yr Etholiad Cyffredinol a Clement Attlee yn Brif Weinidog.

Mae Prif Weinidog Ethiopia Meles Zenawi wedi proffwydo y bydd y rhyfel ar ben o fewn ychydig o ddyddiau wedi i'w filwyr ennill tir yn gyflym yng nghyffiniau Zalambessa.

Yna am ryw hanner awr byddem yn cael sgwrs â'r ddau weinidog, neu wylio ambell fideo yn dangos sut mae Cristnogaeth yn cymryd rhan ym mywydau pobl heddiw.

Mae'n ymddangos y byddan nhw'n cefnogi'r Prif Weinidog, ond yn argymell maddau i arweinydd y coup" os bydd yr helynt yn dod i ben yn heddychlon.

Herbert Asquith yn dod yn Brif Weinidog wedi gwaeledd Campbell-Bannerman.

Cefais lythyr gan y prif Weinidog yn dweud fod cynrychiolydd Uchel Gomisiynydd gwlad Nigeria yn dod yma am dri diwrnod i weld y wlad a siarad â'r llwythau.

Neville Chamberlain yn olynu Baldwin fel Prif Weinidog.

Yn fwy ffodus na Mary, druan, mae hi wedi cyflawni gofynion rhaglen addysgiadol Mr Evans, hen weinidog Blaenycwm ac wedi dychwelyd i wareiddio Cymru.

Bydd cyfle nid yn unig i lobïo Aelodau'r Cynulliad o Ogledd Cymru ond hefyd Rhodri Morgan, y Prif Weinidog, sydd yn dod i'r cyfarfod i ateb cwestiynau.

Yn weinidog ifanc, prynodd 'fwy nag un par o ddillad' gan Daniel Owen, 'gydag ambell ymgom yn yr ystafell fechan yng nghefn y siop.' Bywyd cyfnod Daniel Owen a ffurfiodd Elfed, a chariodd gydag ef, drwy ei oes faith, lawer iawn o nodau diwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg.

Churchill yn dod yn Brif Weinidog gan olynu Chamberlain.

Ni bu gennym fel Cyfundeb yng Nghymru erioed weinidog mwy cenedlaethol nag ef.

JT Roberts, BA, a oedd yn Weinidog ar y pryd ar Eglwysi Tan-y-fron a Phen-y-cefn, yn Henaduriaeth Dyffryn Clwyd.

Ar un adeg bu'n weinidog yn y blaid geidwadol; bu'n cydweithredu â Rene Levesque pan oedd hwnnw yn brif weinidog Que/ bec; bu hefyd yn llysgennad Canada ym Mharis, ond ffurfiodd y Bloc que/ be/ cois dair blynedd yn ôl, ychydig cyn methiant cytundeb Lac Meech a oedd i roi statws arbennig i Que/ bec.

Lloyd George yn dod yn Brif Weinidog ym mis Rhagfyr.

A Meurig Dodd, BD, yn Weinidog ar yr Ofalaeth newydd a ffurfiwyd o chwe Eglwys.

Codi o'r llwch a wnaeth Ieuan Gwynedd, yntau, a hyd yn oed pan oedd yn weinidog yn Nhredegyr dim ond cildwrn pitw a gâi am ei wasanaeth.

Ethol William Hughes, Cymro Cymraeg, yn Brif Weinidog Awstralia.

Mi es i ati, ond dim ond cael gwersi unwaith yr wythnos yn Llangollen, ond wedi symud i Manafon mi ges i afael ar Weinidog nepell o Lanbrynmair, Llanfair Caereinion ac mi es ati o ddifri wedyn i ddysgu.

Moscow yn galw Thatcher yn 'Iron Lady' a 'wicked cold war bitch'. Harold Wilson yn cyhoeddi'n annisgwyl ei fod am ymddeol fel Prif Weinidog, a James Callaghan yn ei olynu.

Cynorthwywyd ei Weinidog y Parchg Robin Samuel yn ei angladd gan y Parchg Robin Williams, Maesteg.

Ethol Ramsay MacDonald, A.S. Aberafon, yn Brif Weinidog cyntaf Llafur.

81% o lowyr yn pleidleisio dros streic genedlaethol ym Mis Mawrth a'r Prif Weinidog, Ted Heath, yn galw Etholiad Cyffredinol i benderfynu pwy sydd yn rheoli'r wlad, 'y Llywodraeth ynteu'r glowyr'.

Mae yna densiwn hefyd yn yr ardal oherwydd bod angladd Leah Rabin, gweddw Yitzhak Rabin, y prif weinidog Israelaidd gafodd ei lofruddio.

Penodwyd Lloyd George yn Weinidog Arfau ym 1915, a ffurfiodd adran newydd sbon yn y Fyddin ar gyfer y Cymry.

Y Prif Weinidog, Asquith, yn addo hunan-lywodraeth i Iwerddon.

Gellid dweud yn ddibetrus mai profiad sobreiddiol fyddai i brif weinidog unrhyw wlad edrych dros lawr y Tū a syllu i fyw llygaid arweinydd yr Wrthblaid gan wybod fo dhwnnw yn cynrychioli plaid sy'n dymuno arwain rhan o'r wlad i annibyniaeth.

Gweld y drafodaeth am ffederaliaeth Ewrop yn 'beth iach' y mae'r Prif Weinidog Lionel Jospin, llywydd y Blaid Sosialaidd.

Y Prif Weinidog yn cwrdd dirprwyaeth yn cynrychioli 500,000 o ferched a oedd yn galw am y bleidlais.

Wedi i'r undebwyr nodi eu hatebion ar bapur, croesodd un o brif weision suful y Bwrdd yr heol i Downing Street, i hysbysu'r Prif Weinidog am safbwynt yr undebau.

Ar yr achlysur hwn fe sylweddolais fod gennym arweinydd arbennig ac unigryw a hynod o alluog a dim ond mater o amser oedd nes y byddai yn brif weinidog.

Dau, a dau yn unig, a oedd o amodau i gyfrannu i'r gyfrol: bod yn y tŷ a bod yn weinidog ordeiniedig.

c) cydnabod statws swyddogol yr iaith os ydyw datganiad Yr Arglwydd Roberts o Gonwy (pan oedd yn Weinidog Gwladol), Ty'r Cyffredin 15 Gorffennaf 1993 yn ddilys, a gadael i bobl Cymru fod yn ymwybodol o statws yr iaith.

Teimlai pawb yn drist iawn wrth wrando geiriau'r Prif Weinidog - yn enwedig yr hen bobl - oedd yn ddigon hen i gofio'r Rhyfel Byd Cyntaf - hwnnw hefyd rhwng Prydain a'r Almaen.

Llafur yn colli'r Etholiad Cyffredinol a Churchill yn Brif Weinidog ar Lywodraeth Dorîaidd.

Dathliad pwysig arall yw Dydd Oxi (sy'n golygu Na) ar Hydref 28 i gofio'r dydd y penderfynodd y Prif Weinidog ddweud Na a gwrthod mynediad i'r Eidalwyr i'r wlad yn 1940 - y weithred a sicrhaodd fod y Groegwyr yn ymuno â'r Ail Ryfel Byd.

Mae ymgolli fel hyn yn golygu nad yw realiti yn bod iddyn nhw." Mae'r Parchedig Densil John yn gweithio ymhlith y digartref yng Nghaerdydd gyda Chapel y Tabernacl, Yr Ais, lle mae'n weinidog, yn paratoi paned o de a brechdanau ar gyfer rhai o bobl ddigartref y brifddinas bob Sul.

Y Prif Weinidog, James Callaghan, yn gorfod derbyn yr hyn a elwid yn 'lib-lab pact' yn hytrach na galw Etholiad Cyffredinol.

Mae fel petai gohebydd o Rwsia yn gofyn i ni beth sydd ym meddwl y Prif Weinidog.

Symptom o'r elfen dawelyddol mewn Anghydffurfiaeth Gymraeg oedd mai ar ddeffroad enaid y rhoddwyd y pwyslais gan weinidog o nofelydd, er iddo ddewis cyd-destun hanesyddol a awgrymai ddeffroadau eraill.

Yn y Gymraeg mae hyn yn cael ei gyfieithun Prif Weinidog y Cynulliad gyda Mike German yn Dirprwy Prif Weinidog y Cynulliad sydd dipyn yn fwy crand ac arwyddocaol nar fersiwn Saesneg.

Brynle Jones yn Weinidog, a bu yma am bum mlynedd.

Y Prif Weinidog yn cwrdd ' dirprwyaeth yn cynrychioli 500,000 o ferched a oedd yn galw am y bleidlais.

Badshah, Moslem wedi troi'n Gristion, i Maulvi Bazaar a chael cefnogaeth frwd gan Pengwern; mynnai Pengwern hyd yn oed ei ordeinio'n weinidog.

Meddyliwch am siopwr; rhyw olwg lwyd, eiddil sydd arno, neu weinidog, rhyw olwg barchus yn ei wisg

Swffragetiaid yn ymosod ar y Prif Weinidog, Asquith.

Ond yma yng Nghymru y cwbl a oedd gennym oedd un diwrnod i Gymru yn y Senedd bob blwyddyn, cyfarfod o benaethiaid y gwasanaeth sifil, a Chyngor Ymgynghorol nad oedd yn cynnwys ond yn unig aelodau wedi eu henwebu gan y Prif Weinidog ei hun.

Penodi Harold Macmillan yn Brif Weinidog yn lle Anthony Eden.

Gweinyddwyd cymun Crist gan y gweinidog ac fe'i cynorthwywyd gan weinidog Paradwys - y Parchedig Evan John Jones.

Y Blaid Lafur yn wan iawn yn yr Etholiad Cyffredinol, ond Ramsay MacDonald yn parhau'n Brif Weinidog ar Lywodraeth Genedlaethol.

Williams yn weinidog yma - y cyntaf mae'n debyg - yn niwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg, a'r blaenoriaid oedd: John Jones, Segrwyd Isa; Owen Jones, Y Foel; a John Ellis, Garnedd Ucha.

Argyfwng y Gwlff - penderfynwyd anfon at y Prif Weinidog a Wyn Roberts, AS, i wrthwynebu'r rhyfel yn y Dwyrain Canol.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol 81% o lowyr yn pleidleisio dros streic genedlaethol ym Mis Mawrth a'r Prif Weinidog, Ted Heath, yn galw Etholiad Cyffredinol i benderfynu pwy sydd yn rheoli'r wlad, 'y Llywodraeth ynteu'r glowyr'.

Roedd mwy na digon ar gael, er fod galw y pryd hynny am weinidog ar ofalaethau heb fod yn fawr, megis Parc a Moelgarnedd; Tal-y-bont a Llidiardau; Celyn ac Arennig; Cwm Tirmynach a Phant-glas; a Rhydlydan a Thŷ Mawr.

Nye Bevan yn Weinidog Iechyd a James Griffiths yn Weinidog Insiwrans Cenedlaethol.

Dau weinidog, un meddyg, ac un myfyriwr.

Yn fwy na dim, tybiwyd na ddylai ein Prif Weinidog Cymreig gynnal nifer o swyddi ar yr un pryd.

Hugh Gaitskell yn marw a Harold Wilson yn dod yn Brif Weinidog.

Dyna beth fydd Jean Chretien, prif weinidog newydd Canada, yn ei wneud ym mis Ionawr pan fydd senedd y wlad honno yn ail-ymgynnull yn Ottawa wedi'r etholiad ym mis Hydref.