Y mae'r sylwadau a wnaf i gyd oddi ar a welais ac a ddysgais gan y ddau saer coed y soniais amdanynt.

Dywedaf wrthych be wnaf â chwi.

'Na wnaf,' meddai Pedr.

Mi wnaf fy mywyd yn allor i atgofion fy nghendl.

"Twt, rydw i'n iawn." "Mi wn i beth wnaf i," meddai Nia.

'Na wnaf,' meddwn.

Yn awr, fe'th wnaf mor wynebgaled ac ystyfnig â hwythau.

Cadw ddigon pell wnaf i os daw'r dydd, ac eraill sy'n gallu mwynhau troedio'r llethrau, hyd yn hyn.

wynfyd, nid dy golli di a wan Drwy'r fynwes a'r deufiniog lafnau cudd; Na Eden, nid dy golli greithia'm grudd, Ond cofio'r mwyn oedfaon, cofio man Suadau serch a swyn dy lennyrch glan Pan rodiai dedwydd ddau dy lwybrau rhydd, Yw'r aeth a wnaeth fy nydd yn fythol nos; Ni cherddaf mwy hyd lannau'r dyfroedd byw Ni chwarddaf mwy uwchben y sypiau gwin; Ond dwyn y draen a wnaf heb wrid y rhos, Am hynny gweaf gan y blodyn gwyw, Am hynny odlaf gerdd y ddeilen grin.

Fel disgrifiad o falchder ymffrostgar Cymry'r unfed ganrif ar bymtheg yn eu hanes a'u tras, prin y gellir gwella ar eiriau'r Esgob Richard Davies: 'Ni wna vi son am vrddas, parch, ac anrhydedd bydol yr hen Brytaniait: tewi a wnaf am y gwrolaeth, dewrder, buddugolaythay, ac anturiaythae y Cymru gynt, mi a ollynga heibio y amryw gylfyddyday hwynt, synwyr, dysc, doythineb, ar athrylith ragorawl.

Canu wnaf a bod yn llawen, Fel y gog ar frig y gangen; A pha beth bynnag ddaw i'm blino, Canu wnaf, a gadael iddo.

"Dos allan o'th wlad ac oddi wrth dy deulu ac o dy dy dad i'r wlad a ddangosaf i ti, a mi a'th wnaf yn genedl fawr".