Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

wrando

wrando

Efallai bod dylanwad gohebydd Cymraeg dipyn llai, ond dibynnu ar bwysau poblogaidd y mae ewyllys gwleidyddol i weithredu, ac mae llais Cymry yn llais pwysig yng nghôr y cyhoedd y mae'n rhaid i lywodraeth gwledydd Prydain wrando arno.

Dywedodd y dieithryn ei fod yn dod o Northampton, a bod ganddo neges bwysig iddo Culhaodd llygaid Edward wrth wrando arno'n siarad.

Daw'r eira cyn y bore, meddai'r naill wrth y llall, gan wrando ar ddolefiad y gwynt a chofio'r gaeaf rhewllyd chwe blynedd ynghynt.

Daeth nifer o rieni'r plant i wrando arnynt a diolchir iddynt am eu cefnogaeth.

Bu'r perthi a'r goedlan yn crynu er diwedd Chwefror gyda sgrech, chwiban a chrawcian, a gollyngwyd pob offer o law i wrando'r deryn du o'i gangen ar y pren ysgawen; ac yn y distawrwydd hwyrnosol, deuai nodau trist y gylfinir o'r ffridd uchaf drwy ffenestr ystafell fy ngwely.

Wrth gwrs ei fod o yn y Beibl, ond mi welais i beth hefyd mewn stori sentimental yn 'Woman's Own' dro 'nôl, a mwy fyth wrth wrando ar gaset "Hwyl yr ŵyl" gan y Mudiad Ysgolion Meithrin.

Syllodd Jean Marcel yn hir ar y miloedd o blu eira yn disgyn yn ysgafn ar bennau ei gydwladwyr, ac atgasedd tuag at y Maer yn cynyddu yn ei galon wrth iddo wrando'i eiriau.

Y fath sbort a gâi y mân ysbigod bonheddig wrth wrando ar Ernest yn adrodd hanes anffawd Harri y Wernddu a'i geffyl di- ail!

mater gweddol hawdd wedyn oedd i weithwyr y telegraffau yn y ddau ben diwnio eu peiriannau mewn cytgord a'u gilydd, trwy wrando ar y nodau.

"Ai John ydy e mewn gwirionedd?" fyddai cwestiwn rhai wrth iddynt wrando arno.

Moelodd y cardotyn ei glustiau gan wrando'n astud heb wneud y smicyn lleiaf o sŵn rhag iddo darfu ar eu sgwrs.

Ni chlywswn ef o'r blaen, a daeth iasau rhyfedd drosof wrth wrando ar ddyn dall yn claddu menyw ifanc.

Er gwaethaf anogaeth y Times, papur Llundain, i Ymneilltuwyr ymatal rhag ymroi i goffa/ u marw Barrow, Greenwood a Penry, 'those misguided men', ni fynnai arweinwyr yr eglwysi yng Nghymru wrando.

Rwy'n cofio i griw ohonom, bechgyn ysgol gan fwyaf, dyrru i'w wrando un nos Sul, a buan iawn y sylweddolodd yr hen wag fod croeso iddo amlygu ei arabedd, ac i fynd rhyw flewyn bach dros ben llestri hyd yn oed.

Gyda'r geiriau dramatig yna y disgrifiodd un o gystadleuwyr Blind Date sut y bun rhaid iddi daflu ei hesgid at y bachgen ai henillodd er mwyn gwneud iddo wrando.

Pleser digymysg oedd eistedd ar y staer yn y tþ lle 'roeddwn yn aros i wrando ar John Nicholas yn canu'r piano ar ryw noswaith dawel o haf yn y dyddiau cyn y rhyfel diwethaf.

Arweiniai John hwy yno'n ddiddadl, ambell dro i wrando ar bregeth.

Syndod oedd clywed y math o gerddoriaeth mae aelodaur grwp yn ei wrando, o glasuron Queen i Guns n Roses ac ambell i anthem ddawns Ibiza.

Yn ôl y chwedl, roedd hi'n bosibl i bwy bynnag fyddai'n ddigon ffodus i wrando ar yr anifeiliaid, ddysgu rhyw gyfrinach fawr.

Weithiau arhosai i wrando ond ni chlywai ddim ond sŵn y dŵr yn diferu a churiadau ei galon ef ei hun.

Mae'r gyfres yn seiliedig ar wrando, canu a chyd-ddarllen 8 llyfr poblogaidd gyda Iwan Tudor.

Ond mi rydan ni'n awgrymu y dylie chi wrando ar eps newydd Topper ac Epitaff ac wrth gwrs £5 Heb Newid sydd wedi cael sylw eisioes yn y golofn.

Draw ar y traeth i wrando ar yr adar yr ysai hi am fynd, nid i gyfarfod cyhoeddus lle byddai pawb yn baldorddi ac yn cecru am y gorau.

Heb sylweddoli hynny yr oedd y cyw-gohebydd a anfonwyd i wrando araith ac a ddaeth yn ei ôl yn waglaw am fod rhywun wedi saethu'r areithydd !

Go brin bod neb ohonom wedi peidio â rhyfeddu at ei gadernid wrth wrando ar yr araith a wnaeth pan gamodd ar dir rhyddid unwaith eto.

Aeth i eistedd ar un o'r seddau am ysbaid i wrando ar y carolau.

Cofiwch ein bod ni dal ymlaen yn y pnawn ar hyn o bryd, a hynny am fis - gobeithio y gallwch chi wrando rhwng 3 a 5 bob pnawn.

Byddwch angen meddalwedd Real Audio ar eich cyfrifiadur i wrando ar y llais.

Daliai darlithoedd cyhoeddus yn boblogaidd a cheid cynulleidfaoedd mawrion i wrando ar bobl fel Bob Owen, Croesor, Llwyd o'r Bryn a Chynan yn mynd drwy eu pethau.

Yn wir, 'roeddwn yn y coleg diwinyddol yn Llandaf cyn magu digon o ddiddordeb i fynd i wrando ar Fritz Kreisler a oedd yn ymweld a Chaerdydd ar y pryd; ac nid tan fy nyddiau yn gurad yn Y Waun, Sir Ddinbych, y dechreuais wrando o ddifrif ar symffoniau a phedwarawdau Beethoven, Mozart a Schubert.

Gallwn fod yn bur sicr, pe ymddangosai Christmas Evans yn Llangefni'r wythnos nesaf, y byddai cryn dyrru i weld y dyn, ond go brin y byddai pobl yn dal i dyrru i wrando arno ymhen pythefnos.

Ni fynnai'r mwyafrif wrando.

Y mae distawrwydd y carchar yn debyg i ddistawrwydd mynwent ar ganol nos, y distawrwydd ofnus annaearol hwnnw y gellwch wrando arno a'i glywed; y distawrwydd dirgel, dyrys sydd yn eich amgylchu ac yn araf y eich gorthrechu; yn myned drwy dyllau'r croen i'r corff, yn cerdded drwy'r gwaed i'r galon ac i'r ymennydd.

Cofiaf rai blynyddoedd yn ol, mewn cinio ym Mangor, wrando ar y gŵr gwadd sef Richard Lloyd, cyn Organydd Eglwys Gadeiriol Henffordd ac yn ddiweddarach Durham, sydd yn awr wedi ymddeol ac yn byw ym Mhentraeth, Mon, yn cofio ei wyliau pan yn fachgen yn Llangairfechan ac yn mynd i un o ddatganiadau Ffrancon a hefyd yn cofio ei garedigrwydd drwy ganiatau iddo ymarfer ar organ wych Eglwys Crist.

Wedi ei throi hi am y neuadd yr oedd pawb, wedi mynd i wrando ar John Edmunds, Plas Deri, yn bwrw trwyddi ar ôl cael ei ethol ar y Cyngor Sir a hefyd yn Gadeirydd Cyngor y Dref.

Nid oes angen llwytho i lawr unrhyw fersiwn y talwyd amdano o RealPlayer megis RealPlayer Plus i wylio neu i wrando ar ffeiliau RealMedia ar unrhyw un o wefannau'r BBC. Edrychwch ar eu gwefan i gael hyd i'r fersiwn rhad ac am ddim, e.e. RealPlayer 7 Basic neu RealPlayer G2, gan sicrhau eich bod yn dewis y fersiwn priodol ar gyfer PC neu'r Mac.

Yr oedd Pafiliwn Rhyngwladol Llangollen yn orlawn nos Sadwrn gyda phobl o bob cwr wedi ymgynull i wrando ar un o'r bandiau gorau erioed i ddod allan o Gymru, sef Catatonia.

Mae 49 y cant o'r holl wylio a gwrando a wneir ar radio a theledu yng Nghymru yn cael ei wneud i wasanaethau'r BBC a 67 y cant o'r holl wrando a gwylio ar raglenni Cymraeg yn cael ei wneud i raglenni a ddarlledir neu sydd wedi eu gwneud gan BBC Cymru.

Ar ôl iddo wrando arnyn nhw'n canu ac ar ôl iddo orffen gwylio'r lluoedd o bobl yn mynd ynghylch eu busnes, penderfynodd e fynd i'r caffi i gael rhywbeth i fwyta.

Wrth werthuso ansawdd addysgu Cymraeg/Saesneg, dylid rhoi sylw i'r cyfleoedd a ddarperir i ddisgyblion ddatblygu'r sgiliau o wrando, gwylio, siarad, darllen ac ysgrifennu ac i'r gydberthynas rhwng y gweithgareddau hyn.

Cofiwch wrando ar Gang Bangor, sydd nôl yn y slot arferol bob nos drwyr wythnos.

b) Roi arwydd i gydweithiwr i hysbysu'r Heddlu a'r Frigâd Dân ar unwaith ac os oes modd, i wrando ar y sgwrs ar ôl gwneud hynny.

Daliwn i ddawnsio, i fwyta bisgedi, i wrando ar gerddoriaeth tra mae dec isaf y llong yr ydym yn eistedd mor gysurus arni'n prysur lenwi â dþr.

Ond pan lefaraf fi wrthyt, fe agoraf dy enau, ac fe ddywedi wrthynt, Bydded i'r sawl sy'n gwrando arnat wrando, ac i'r sawl sy'n gwrthod wrthod; oherwydd tylwyth gwrthryfelgar ydynt.

Nid yn unig yr oeddwn i a'm cyfoedion yn ddigon ffodus i gael y cyfle i wrando ar Lloyd y Cwm a'i debyg o dro i dro, ond fe ddeuem ar draws aml i berson cyffelyb ar ddyddiau'r wythnos hefyd.

Ar fore Sul yn ddiweddar, cafodd cynulleidfa Penuel y fraint o wrando ar Dewi yn siarad am ei brofiadau yn ystod yr etholiad ac ymsefydliad Nelson Mandela fel Arlywydd.

Gwyddent am ei ofal a'i waith dros y dref ar hyd y blynyddoedd ac roeddent yn barod i wrando ar ei brofiad a'i ddoethineb.

Teimlai pawb yn drist iawn wrth wrando geiriau'r Prif Weinidog - yn enwedig yr hen bobl - oedd yn ddigon hen i gofio'r Rhyfel Byd Cyntaf - hwnnw hefyd rhwng Prydain a'r Almaen.

Yn groes i hynny, os ewch ymlaen bymtheg tudalen fe gewch eich cymell i wrando ar un o areithiau mwyaf grymus, a mwyaf dyfynadwy, y Bardd o Stratford, mor huawdl nes ei bod yn berwi drosodd chwarter y ffordd i lawr y tudalen nesaf.

Falle bydd rhain yn werth arian mawr o fewn ychydig o flynyddoedd, ac mae'r grwp wedi addo copïau fel gwobrau ar Gang Bangor, felly daliwch i wrando.

Mae'r ffaith fod ein cymdeithas wedi bod yn araf i gydnabod argyfwng yn gysylltiedig â gofal plant ac mor amharod i wrando ar eu lleisiau yn dweud nad ydym wedi dod i oed fel cymdeithas.

"Os rhywbeth, mae'n well gen i gerddoriaeth glasurol." Mae ei atgofion o wrando ar gyngherddau mawr y byd ar y radio yng nghwmni ei dad yn y Felinheli mor fyw ag erioed.

Eisiau neu beidio, fe fyddai raid iddi wrando air am air ar yr hyn a ddigwyddodd yno pan ddychwelai ei thaid.

Cofiwch ein bod ar y radio yn y pnawn ar hyn o bryd, a hynny am fis - gobeithio y gallwch chi wrando rhwng 3 a 5 bob pnawn.

Beth ddylai'r Tywysog Bach ei wneud - gwylltio a mynd i ryfel yn erbyn Man Friday, ynteu wrando arno a bwyta'r rhosyn?

I mi roedd rhywbeth gwirioneddol naturiol am gerdded o fyd y siopau, stondinau y gluewein ar castanau a cherdded i mewn i eglwys ymysg cannoedd i wrando ar gôr yn canu carolau.

Yna, pawb yn setlo i lawr i wrando.

Nid i dderbyn y qmun yn unig y deuai'r torfeydd mawrion i Langeitho, eidlr i wrando pregethau yn ogystal.

Trwy wrando ar storïau cyfle i blant ddysgu llythrennau'r wyddor.

Daeth Ann Parry i'r Bywyd drwy wrando ar bregeth yng Nghapel Bontuchel, prif gyrchfan Cristnogion Methodistaidd yr ardal cyn i'r Achos gael ei sefydlu ym Mhrion.

Yno roedden ni'n dysgu sut i ddysgu eraill, sut i ymweld â'r claf, sut i bregethu, sut i wrando; yr holl grefftau roedd eu hangen ar offeiriad, a'r cwbwlan yr un teitl â 'Pastoralia'.

Galwyd ein huned ynghyd i wrando ar araith o'i eiddo, ac wrth ei thraddodi, datguddioddd ein bod yn mynd i Rwmania.

Yr unig ffordd i gyfleu ystyr y Beibl i'r lleygwyr oedd eu cael i wrando ac i edrych.

"'Chlywi di moni hi'n tagu?" Gogwyddais fy mhen i wrando, ac yn sicr ddigon clywn ambell besychiad cysetlyd yn gymysg â siad grefi a sibrwd siarad yn y cefn.

Pe bai o ddim ond yn adrodd mwy o hanes blynyddoedd diweddaraf ei yrfa ar y llongau mawr a âi o Lerpwl a'r hyn a welsai yn y Dwyrain Canol a'r Dwyrain Pell, fe fyddai hi'n fwy na pharod i wrando.

Yr oedd diwrnod y ddarlith honno'n ddiwrnod mawr, a byddai tyrru o bob man i wrando arno.

Nid yn aml y digwyddai hynny, ond mawr oedd fy llawenydd pan ofynnid i fy nhad wrando ar ein hadnodau.

Plîs gawn ni ddwad i wrando ar stori?'

Nid oedd y byd confensiynol yn barod eto i wrando ar lais yr aderyn hwn, a ddieithrwyd gan brosesau hanes.

Ymgynnull i wrando ar yr Adjutant yn traddodi araith o groeso i'r newydd-ddyfodiaid.

Ond 'tasa gennych chi enw gwerth 'i gyhoeddi, mi fyddai pawb yn siwr o wrando.' Wedyn, dyna fo'n dechrau arni i gynllunio fy holl yrfa.

Ni wnâi Brenin Lloegr wrando ar ei gwyn am ei fod yn gyfaill i Grey.

Wrth wrando ar y llu o atgofion a oedd gan Mrs Parry 'roedd hi'n anodd meddwl sut y gallwn ni yn Rhos oddef gweld clo ar ddrysau'r Stiwt, a bodloni ar weld canolfan gerddorol yn chwalu, a theatr fendigedig yn mynd a'i ben iddo - 'Dim ond y gorau sy'n ddigon da???'

Gynt roedd awydd plant ac oedolion am gael profi blas byd natur, hud a lledrith a'r goruwchnaturiol yn cael ei ddiwallu helaeth drwy wrando ar chwedl; gwerin, megis chwedlau arwrol a chwedlau'r Tylwyth Teg.

O wrando ar y ddau drac cynta fe ddengys fod Topper chydig yn fwy mellow nag a fuon nhw syn rhoi swn newydd i'r grwp.

Yno roedd o yn sâff rhag y tywydd, a gwenai mewn boddhad wrth weld cymaint o'r bobl wedi dod i wrando arno.

Soniwyd eisoes am y tyrfaoedd a ddeuai i wrando ar Wroth.

Nid darparu ystod anhygoel o eang o nwyddau yn unig a wnaent ond gweithredu fel bancwyr di-dal a chynghorywr parod i wrando.

Lle bu miloedd yn dod ynghyd i wrando ar lais chwyldro nodwedd amlycaf y saithdegau oedd chwalfa.

Ar ôl y gwasanaeth dechreuol gelwid ni'r plant i'r blaen a gelwid ar un o'r oedolion "i wrando adnodau'r plant".

'Gwrando' ar y sêr Yn ystod yr Ail Ryfel Byd datblygwyd RADAR, ac ar ddiwedd y rhyfel sylweddolwyd y gellid defynddio'r un dechnoleg i 'wrando' ar signalau o'r gofod.

Cyril Edwards, iddo gael y fraint o wrando ar siarad grymus dros ben ac fe ddyfarnodd Clwb Dolgellau yn orau.

Ar yr un pryd, wrth gwrs, rhaid dweud y câi'r dychweledigion, wrth ddarllen, fwy o hamdden i ddatod y dyrnau hyn nag a gaent wrth wrando.

Roedd y cynhyrchiad, felly, i fod i greu llun oedd yn caniatau inni ddarllen meddwl Ifans; ofn y genhedlaeth hŷn o offer mecanyddol, o fod allan o waith wrth gael eu sarhau gan newydd-ddyfodiad di-grefft sydd yn medru defnyddio'r offer hwnnw; ofn agweddau newydd o ddiffyg parch; ofn ffyrnigrwydd caled, hyderus y to newydd a chymysgedd meddwl ynglŷn a Chrefydd - a yw'r Giaffar yna i wrando ar yr holl gwynion hunan-aberthol?

Daeth y gwn i lawr o ysgwydd y milwr ac yna cerddodd y ddau yn nes i wrando.

Deuai tyrfaoedd o Wlad yr Haf, sir Gaerloyw, sir Henffordd, Maesyfed a Morgannwg, heb sôn am Gwent ei hun i wrando arno.