Bu Henry Jones fyw'r rhan fywaf o'i oes trwy gyfrwng y Saesneg, ond ni wybu ef erioed amau ei Gymreigrwydd nac amau beth oedd ystyr bod yn Gymro.
Yr ail beth a wybu oedd rhwymo cadach am ei safn.
Gwyddom fwy am gysawdau'r gofod ac am fanion anhygoel fychan y cread nag a wybu unrhyw genhedlaeth o'n blaen.
Ni sylwasai Gemp arno'n codi fel cysgod o fôn y llwyn drain, y peth cyntaf a wybu, meddid, oedd gafael Vatilan am ei wddf.
Ni wybu ef beth oedd llwfrhau na thorri calon.