Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

degawd

degawd

Mewn degawd mae'r ferch a aned yn Llundain i rieni o Indiar Gorllewin wedi dysgu Cymraeg yn rhugl, yn dysgur iaith yn ysgol uwchradd Cantonian Caerdydd ac yn cyflwyno ei rhaglen radio ei hun.

Fodd bynnag, erbyn diwedd y degawd hwnnw roedd cyfuniad o ddirywiad yn yr economi, polisi o gwtogi ar wariant cyhoeddus a rhagolygon o boblogaeth sefydlog yn arwain at leihad sylweddol yn rhan y sector gyhoeddus swyddogol ym maes darparu cartrefi.

Ystrydeb erbyn hyn fyddai mynd i ormod o fanylder am ei gyrfa gynnar yn Boots a'i chyfnodau meithion yn ddi-waith yn ystod y chwedegau - degawd a dreuliodd fel actores ddi-nod a gwraig tū.

'Roedd Cymru yn Gymry frenhinol, ymerodrol o hyd, er gwaethaf dadeni Rhamantaidd a chenedlaethol diwedd y ganrif flaenorol a degawd cyntaf yr ugeinfed ganrif.

'Roedd y bardd yn cydnabod oes y 'never had it so good' yng nghanol y pumdegau pan welwyd y pum miliwn o setiau teledu ar aelwydydd Prydain yn dyblu mewn degawd, a phan ddaeth y car yn hanfod yn hytrach nag yn foethusrwydd.

Ac ar ôl degawd o briodas roedd hi hefyd wedi dysgu bodloni ar fod yn ddi-blant.

Defnyddio camerâu electronig Yn y degawd diwethaf mae camerâu electronig wedi disodli platiau ffotograffig fel y ffordd mae seryddion yn cofnodi'u delweddau.

Yn y cyfamser, fel y bu ers degawd a mwy, roedd miliynau o hil y caethweision yn marw o newyn ar wastadeddau sychion Eritrea a Somalia.

Yn anffodus mae nifer y Boda Tinwen yng Nghymru wedi lleihau dros y degawd diwethaf ac y mae'r gwaith a wneir gan y Gymdeithas er Gwarchod Adar a'r Cyngor Gwarchod Natur, yn chwilio am y rhesymau dros hyn.

Dylid nodi cryn lwyddiant yn y maes dros y degawd diwethaf, yn enwedig ym maes llyfrau plant a phobl ifanc lle y gwelwyd y twf mwyaf, ac mae ansawdd a diwyg y llyfrau'n cymharu'n ffafriol â'r hyn sydd ar gael mewn gwledydd eraill.

Wn i ddim pwy a ddechreuodd achwyn yn gyntaf am 'y beirdd modern hyn.' Efallai y gellir ei ddyddio i'r ymateb chwyrn i rai o gerddi cynnar Bobi Jones, dywedwch, yn niwedd y pumdegau a dechrau'r degawd nesaf.

Ers sefydlu Teledu Annibynnol mae nifer y sianelau wedi cynyddu yn gyson, a'r cynnydd wedi cyflymu yn aruthrol yn ystod y degawd diwethaf gyda theledu lloeren ac, yn ddiweddar, teledu digidol.

Cafwyd dadansoddiad o'r tri degawd cyn sefydlur Cynulliad gan Dewi Llwyd yn Y Degawdau Datganoli a oedd yn cynnwys cyfweliadau gyda Neil Kinnock a Ron Davies.

Cafwyd dadansoddiad o'r tri degawd cyn sefydlu'r Cynulliad gan Dewi Llwyd yn Y Degawdau Datganoli a oedd yn cynnwys cyfweliadau gyda Neil Kinnock a Ron Davies.

Yng Nghymru, er enrhaifft, fe all yr aelod Llafur Ewropeaidd, Joe Wilson ganolbwyntio'i ymgyrch ar y sedd ogleddol y bu'n ei chynrychioli ers degawd, ond fydd yna neb yn pleidleisio drosto ef yn bersonol y mis nesaf.

Yn awdl 'Yr Arwr' mae elfen o adlewyrchu'r gwrthdrawiad rhwng y newydd a'r hen, rhwng gwerthoedd y Gymdeithas Wrywaidd yn Oes Victoria a rhyddfrydiaeth a delfrydiaeth newydd degawd cyntaf y ganrif.

Gwilym Owen (colofn gas Golwg) yn dweud mai ymgyrchwyr y Sianel oedd pobl mwyaf siomedig diwedd y degawd.

Gwynfryn: Sefydlwyd label Gwynfryn ganol y nawdegau - ond tua diwedd y degawd ehangodd y cwmni gan ddechrau denu nifer o grwpiau ifanc fel Maharishi, Epitaff a Caban.

Digon dweud iddo fod yn bencampwr yr holl fridiau yn Crufts, sioe gwn fwya'r byd, ddwywaith yn ystod y degawd dwetha.

Mewn degawd mae'r ferch a aned yn Llundain i rieni o India'r Gorllewin wedi dysgu Cymraeg yn rhugl, yn dysgu'r iaith yn ysgol uwchradd Cantonian Caerdydd ac yn cyflwyno ei rhaglen radio ei hun.

Gan fod pob arwydd y bydd darlledu analog yn dod i ben cyn diwedd y degawd hwn, bydd angen i BBC Cymru lunio strategaeth glir a fydd yn sicrhau ei fod yn ennill ei blwyf ei hun, lle y gall barhau i gynnig gwasanaethau safonol i bobl Cymru.

Daw'r galwadau mynych hynny yn bennaf o gyfandir Affrica lle mae'r gêm yn datblygu'n rhyfeddol yn ystod y degawd diwethaf.