Y ddau bennill allweddol, gennyf i, yw'r rhai hyn: Mae'n chwerthin eto'n aros ar y ffordd, A'n prudd-der eto 'nghadw ar y rhiw, Ac mae'n distawrwydd o'r naill du dan glo Yng nghoffrau creigiau Arfon heb na siw na miw.

Yma yn ei chartref rhwth nid yw 'fy nghariad' yn ddim byd bellach ond 'rhyw-ers-talwm-lygaid/yn pwyo'r distawrwydd rhwng cledrau fy nwylo'.

Bu'r perthi a'r goedlan yn crynu er diwedd Chwefror gyda sgrech, chwiban a chrawcian, a gollyngwyd pob offer o law i wrando'r deryn du o'i gangen ar y pren ysgawen; ac yn y distawrwydd hwyrnosol, deuai nodau trist y gylfinir o'r ffridd uchaf drwy ffenestr ystafell fy ngwely.

Ar ôl rhyw ddeng munud o'r distawrwydd yma, daeth llais dros yr uchelseinydd i gyhoeddi y byddai 'cwshti' yno'r noson ganlynol yn ogystal, ac y byddai'r "hogiau lleol yn siwr o orchfygu% eu gelynion y tro nesaf.

Beth sy'n bod?' Distawrwydd creulon.

Wedyn clywsom waedd, ac yna distawrwydd, ac wedyn sŵn mynd a dod, a ninnau'n ofnus yn cuddio dan y gorchuddion.

Dim ond distawrwydd y coed pin, sisial y nentydd bychain, disgleirdeb yr eira ac ol troed anifeiliaid bach ynddo, lliwiau cyfoethog yr haul a godidowgrwydd yr olygfa.

Dim manylion ynglŷn â'r mater ond mae cael gwybod yn foddhaol - briwsionyn ar bwnc sydd wedi creu distawrwydd rhyngom.

"Ble mae Bwrdd yr Iaith?" Erbyn hyn, saith mis ar ôl dechrau gweithio'n statudol, mae swyddogion gelynion penna'r cwango iaith yn siglo'u pennau ac awgrymu na ddylech chi ddisgwyl dim arall ond distawrwydd a diffyg gwneud.

Cyfraniad arloesol y ddrama ddideitl hon i dechneg sgrifennu theatrig yw'r 'distawrwydd llethol' ar y diwedd.

Yna - distawrwydd.

Roedd traed Miss Aster yn camu'n drwm wrth fy ochr (roedd ei sgidiau bob amser yn pwyso braidd i'r ochr dde) a syllai yn ei blaen, mewn distawrwydd, fel peilot â'i holl feddwl ar lywio'i long.

Distawrwydd llethol, nes i'r plant deimlo fod eu hesgidiau hwy yn gwneud twrw mawr ar y llawr pren.

Yn Epynt Without People disgrifia'r distawrwydd syfrdan wrth i'r swyddog yrru i ffwrdd.

Ar ôl iddo adrodd yr hanesyn wrthyf ryw noson, fe syrthiodd ysbaid hir o ddistawrwydd rhyngom (fel a ddigwyddai'n aml), ac yn ystod y distawrwydd hwnnw dyma fi (a oedd yn Meuryna llawer yn y dyddiau hynny) - yn ceisio gorffen y cwpled.

Chwi gofiwch mai 'Teyrnasoedd Daear' oedd y testun a osodwyd, ac i 'Pererin' ysgrifennu ar thema hunan-laddiad - trwy hyn yn unig y gallai'r bardd, a'i gymehriaid, gyrraedd y tŵr lle profir distawrwydd a gorffwys.

Erbyn dau o'r gloch y bore, caed heddwch a distawrwydd ar y groesfan.

Rhedai ei llaw yn aml drwy gnwd o wallt coch a oedd bob amser ag angen ei gribo, ac edrychai arnom mewn distawrwydd cyn dechrau, y llygaid fel pinnau glas mewn papur gwyn.

Roedd y distawrwydd yn Dethol bellach - chlywais i erioed y fath ddistawrwydd.

Y mae distawrwydd y carchar yn debyg i ddistawrwydd mynwent ar ganol nos, y distawrwydd ofnus annaearol hwnnw y gellwch wrando arno a'i glywed; y distawrwydd dirgel, dyrys sydd yn eich amgylchu ac yn araf y eich gorthrechu; yn myned drwy dyllau'r croen i'r corff, yn cerdded drwy'r gwaed i'r galon ac i'r ymennydd.

Roedd y distawrwydd yn llethol.

Yr hyn sy'n drawiadol yw'r gwahaniaeth rhwng y proffil uchel bryd hynny a'r distawrwydd llethol yn awr...

dan ei thraed gwichiai a chleciai'r brigynnau coed, ac o rywle deuai siffrwd tyner annirnad i dorri ar y distawrwydd.

Y mae'r distawrwydd di-sūn yn gwasgu ar y carcharor nes ei yrru i weiddi a llefain.

Cofio cerdded rownd pont y llyn ambell i noson yng nghwmni Ieu Glyndwr annwyl, a cherdded nôl ar hyd y ffordd cyn dod y ffordd osgoi, a sylweddoli yn sydyn yn nhrymder distawrwydd y nos fy mod i'n gallu clywed sŵn hen afon Prysor yn canu yn y Cwm.

(Distawrwydd llethol.)

Y math o dwrw gafodd ei alw'n ganu pop fu'n bennaf gyfrifol am ddinistrio'r distawrwydd.

Un hwyrnos, pan oedd Owen Owens yn dod i derfyn yr un stori, daeth fy mam a Miss Aster i mewn i'r gegin, a bu distawrwydd parchus tra gofynnodd fy mam i mi a awn i hebrwng Miss Aster adref, a dod 'nôl â rhyw waith gwnio roedd ei angen arnom drannoeth.

Yna, disgynnodd distawrwydd a chiledrychodd Carwyn yn araf o gwmpas y trwyn o graig.

Pan gerddai hi allan yn awr i nol neges o siop y bwtsiwr neu'r siop fara, byddai distawrwydd sydyn yn taro'r senedd ben-stryd ar gornel Banc y Midland.

"Wel, mae'n debyg fod y peth wedi effeithio arno fe, oherwydd wythnos ar ôl iddo orffen 'ma roedd e'n sâl yn 'i wely a Doctor Wills o'r pentre gydag e bob dydd." Bu distawrwydd yn y swyddfa am funud a'r Cyrnol yn edrych yn feddylgar ar y to.

Gan wybod fod distawrwydd yn andwyol i gerfiwr nerfus, ceisiais ailgychwyn ymgom gyffredinol trwy wneuthur sylw edmygol parthed darlun o General Buller a oedd yn hongian ar y pared gyferbyn.

Trodd Carol y radio i ffwrdd yn sydyn, a pharodd y distawrwydd annisgwyl i'r ddau fachgen ddychryn digon i roi'r gorau i grio am funud.

Aeth y tywyllwch a distawrwydd yn bethau prin hefyd yn ystod y chwedegau.

Ar ôl rhyw ugain milltir o ddreifio mewn distawrwydd, dywedwyd wrth y dreifar am aros er mwyn inni gael ateb galwadau natur.

Yr oedd rhyw erfyn a distawrwydd llethol wedi meddiannu'r hen gwm i gyd.

Er hynny gwrandawodd ar y distawrwydd, ac fe wyddai.

Niwl ysgafn yn mynd a dod, eto'n llwyddo i greu distawrwydd.

Nid yw distawrwydd y carchar yn debyg i ddistawrwydd y wlad, distawrwydd y tir ar fore rhewllyd o aeaf neu'r distawrwydd yng nghanol gallt o goed.

Ar un gwastad mae fel petai (a rhagofal yw'r 'petai' hwn) ef yn dweud fod yr hyn a fu rhyngddo ef a'r ferch - y chwerthin, y tristau a'r tewi, y distawrwydd, yr 'awel wynt', 'cnawd dy law' - fod hyn i gyd yn parhau i fod yn y man lle buont ar ryw fis Medi flynyddoedd lawer yn ol.

"Wilias-y!" Torrodd y misus ar y distawrwydd.

Awyren!!!' Distawrwydd.

'Paid!' sibrydodd Ifan eto, wrth i Dilwyn ymsythu, 'Nid dyna'r ffordd.' Wedi distawrwydd am rai eiliadau, atebodd Dilwyn mewn llais nad oedd fawr uwch na sibrydiad, 'Cer o 'ma'r bwllwch.

Yna yn sydyn distawrwydd mawr a dim ond hi a fi ar y podiwm a pawb yn disgwyl wrthyf fi.

Dyma'r agoriad: Ni all terfysgoedd daear fyth gyffroi Distawrwydd nef...

Yn ei lyfr Meistri'r Moroedd, y mae Mr Aled Eames yn sôn am y "munudau tawel ar nos braf, ac yn y distawrwydd clywed Mrs Pritchard yn canu'r piano yn y caban a'r Capten yn ei lais bariton cyfoethog yn canu 'The harp that once through Tara's Hall' neu Dafydd y Garreg Wen Claddwyd Mrs Pritchard yn Laurenco Marques a gallwn ddychmygu y tristwch ar y llong ymysg y criw ac yn enwedig tristwch Capten Pritchard o adael ei wraig mewn bedd ar dir estron.

Ac ar ol iddi eu cyfarch yn ei ffordd glen arferol, ymlaen a hi gan adael distawrwydd unwaith eto a chrechwenau awgrymog.