Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

diwydiant

diwydiant

Mae hyn yn amlwg iawn wrth edrych ar y diwydiant defaid yng Nghymru.

mae'r Coleg Digidol yn ddarpariaeth newydd a fydd yn cyfuno gwasanaethau, profiad a sgiliau addysgwyr, hyfforddwyr, byd busnes a diwydiant, S4C a BBC Cymru er mwyn cynnig gwasanaeth dysgu gydol-oes ardderchog i wylwyr Cymru.

CYFLWYNWYD adroddiad y Swyddog Cynllunio Lleol y cyflwynwyd ers y pwyllgor diwethaf polisi%au tai y cynllun lleol newydd i gyfarfod arbennig o'r Pwyllgor Iechyd a Thai a pholisi%au diwydiant a chyflogaeth i gyfarfod arbennig o Bwyllgor Datblygu'r Economi.

Yn sgil grym y tractor a'r JCBs a pheiriannau eraill, y diwydiant agrocemegol, had gwell a phatrymau newydd o werthu ac o ddosbarthu, fe chwalwyd y ddibyniaeth ar lafur a'r gyfundrefn rhannol hunan-gynhaliol.

Un o Bort Talbot oedd ef ac ar ol gweithio yn y diwydiant dur aeth i Goleg Harlech ac yna i Goleg y Brifysgol, Bangor, lle graddiodd gydag anrhydedd yn y dosbarth cyntaf mewn Almaeneg a chael gradd ychwanegol ag anrhydedd uchel mewn athroniaeth.

Williams, fod mor gefnogol â neb i'r diwydiant llyfrau i blant.

Roedd yn teimlo bod y newidiadau o fewn y diwydiant darlledu yn golygu bod angen edrych o'r newydd ar y ffordd orau i warchod safonau.

O hir gysylltiad y ceffyl â'r diwydiant llechi daeth i fod sawl 'Llwybr Ceffylau'.

Hyd yn oed heddiw, gyda'r diwydiant glo Cymreig wedi ei ladd, dywed Hywel Teifi nad yw hyd yn oed yn awr yn rhy hwyr i wneud iawn am y diffyg hwn yng ngorffennol ein llenyddiaeth.

Wedyn cawsom gip ar waith y Body Shop gyda Lisa Davies, ac yna ar ôl cinio Theatr Gorllewin Morgannwg yn cyflwyno hanes y diwydiant cocos ym Mhenclawdd.

Bwriad y tasglu sy'n cwrdd ym Mhen-y-bont yw lleddfu'r ergyd i'r diwydiant yng Nghymru.

Edrychodd rhai ar yr enwau a welwyd ar restr aelodau'r byrddau rheoli a oedd yn mynd i drefnu a chynnal y diwydiant drostynt hwy - y glowyr.

Symudodd gweithwyr eraill, megis gyrwyr tram a choedwyr yn y diwydiant glo, i gefnogi'r docwyr a'r morwyr.

Bu amser, yng nghyfnod deffroad y werin rhwng 1860 a 1890, y buasai'n ymarferol sefydlu'r Gymraeg yn iaith addysg a'r Brifysgol, yn iaith y cynghorau sir newydd, yn iaith diwydiant.

Mae'r diwydiant twristiaeth yn arbennig yn dioddef o gyflogau isel ac yn dioddef amrywiaethau tymhorol.

Yn hytrach, dylem adeiladu ar ein cryfderau yn y diwydiant ceir, electroneg ac awyrennau.

Crëwyd y cronfeydd i gynnig cymorth i ardaloedd sydd wedi dioddef o ganlyniad i ddirywiad diwydiant traddodiadol yr ardal ac sydd angen hwb ariannol o ganlyniad.

Yn y cyfarfod ble'r oedd yna dros gant o aelodau'n bresennol mi gyhoeddodd Ysgrifennydd Diwydiant a Masnach y Torïaid David Heathcote-Amory eu strategaeth ar gyfer helpu busnesau.

Onid oedd gwladoli'r diwydiant yn uchel ar restr bwriadau'r llywodraeth newydd?

Gellir cymharu'r ffyniant yn y diwydiant llongau yng Ngogledd Cymru yn ystod y ddeunawfed a'r bedwaredd ganrif ar bymtheg â'r twf yn y diwydiannau glo, haearn a dur yn Ne Cymru.

Tref ddychmygol yng nghymoedd De Cymru yw Bryncoed, rhywle rhwng gorffennol y diwydiant trwm a'r dyfodol electronig newydd.

Erbyn hyn aeth yn agos i ddau gan mlynedd heibio oddiar i þr bonheddig o'r enw George Bowser ddod i lawr o Lundain i ardal Penbre, yn yr hen Sir Gâr, gyda'r bwriad o gychwyn y diwydiant glo yno.

Hawdd deall ei dristwch o gofio y cyfoeth profiadau oedd ar gael i lenorion mewn diwydiant wedi ei lethu gan streiciau, anghydfod, brawdgarwch ac ymwneud pobl â'i gilydd mewn amgylchiadau a esgorai ar arwriaeth arbennig.

Yn ôl "arbenigwyr" y diwydiant niwclear, nid yw defnyddio ymbelydredd i greu trydan yn fwy peryglus na gwneud taffi triog.

Mae un sector o'r diwydiant yn darparu ar gyfer y 'Farchnad Dwristiaid', gan lunio tirluniau traddodiadol sy'n ail-wampio technegau a delweddau o dramor ac o'r gorffennol...

Erbyn heddiw, mae diwydiant teledu Cymraeg yn allforio i'r byd — arwydd o'r hyder a roddodd brwydr y Gymdeithas i bobl Cymru.

Bu'n dyst i fwrlwm rhyfeddol iawn: 'Yma', meddai, 'y mae fy enaid wedi teimlo ei ingau dwysaf a'i lawenydd penaf.' Y diwydiant haearn oedd yn teyrnasu yn ystod ei gyfnod ef yn Nhredegar, a rhoes Nefydd ddisgrifiad byw o brofiad beunyddiol y gweithiwr haearn yn Nyffryn Sirhywi:

Yna, wrth egluro pam y mae'n cyfyngu ei sylwadau i faes glo y de ac heb drafod y diwydiant yn y gogledd, dywed mai un rheswm am hynny yw fod gan lowyr y gogledd ddau "ladmerydd" yn y ddau frawd T.

Llosgid darnau o goed megis ffawydd, gwern, helyg a derw yn araf ac yn fud mewn pyllau mawr caeedig dros amser hir yn yr haf i gynhyrchu tanwydd ar gyfer y diwydiant haearn a diwydiannau eraill.

Maent yn ymwybodol o'r angen i hyfforddi yn ôl gofynion y diwydiant.

Mae'r rhai sydd mewn gwaith, fodd bynnag yn gynhyrchiol iawn, ac mae'r Gwerth Gros y person yn y diwydiant cynhyrchu gyda'r uchaf ym Mhrydain.

Mae goblygiadau strategol ar gyfer datblygu gwasanaethau addysg y BBC, a rhaid i unrhyw berthynas gyda'r Brifysgol Diwydiant ystyried anghenion penodol Cymru.

Er iddi fod yn arferol i roi cilwg yn ol ar ddechrau blwyddyn newydd, tydw i ddim am godi'r felan coli arnoch wrth restru'r problemau a gafwyd o fewn y diwydiant yn ystod y flwyddyn a aeth heibio.

Eisoes mae'r corff sy'n arolygu'r diwydiant dwr, OFWAT, wedi dweud ystyried cynlluniau Glas Cymru ar gyfer y diwydiant.

Bydd Addysg BBC Cymru yn cynnig: cyfleoedd dysgu am oes i bawb yn ogystal â thargedu cynulleidfaoedd allweddol ac anghenion arbennig.rhaglenni ysgolion yng Nghymru - yn ogystal â'r chwe awr ar BBC 2, ar hyn o bryd BBC Cymru yw'r unig ddarparwr rhaglenni addysg Cymraeg ar S4C, gan gynnig tua 30 awr y flwyddyn ynghyd â thua 70 awr y flwyddyn yn y Gymraeg a Saesneg ar Radio Cymru.rhaglenni dychmygus ac ysgogol ynghyd ag adnoddau o'r safon uchaf.ehangu'r ddarpariaeth i gynulleidfaoedd craidd yn yr ysgol gynradd a'r ysgol uwchradd i gynnwys pob oedran.wynebu'r her gymdeithasol a'r her economaidd yng Nhgymru'r dyfodol.ystod estynedig o wasanaethau i gynulleidfa ehangach trwy'r Coleg Digidol gan ffurfio partneriaeth â S4C, cyrff addysgol a hyfforddi ynghyd â diwydiant.

Mae un o'r pererinion yn ateb drwy ddweud fod cyfalafiaeth a diwydiant yn hagru'r wlad, a chyfeirir at ddiweithdra'r tridegau ynddi hefyd.

Os yw gor- gynnyrch yn y diwydiant glo neu'r diwydiant dur yn ddrwg i'r economi beth am orgynhyrchu a gor-gynnyrch yn y diwydiant amaethyddol?

Mae tun yn fetel arall nad yw'n rhydu, ac fe'i defnyddir yn y diwydiant tunio.

Nodwedd amheuthun o'r llyfr hwn yw'r cydbwysedd a geir rhwng pob elfen o hanes Cymru - y cydbwysedd rhwng y tir a'r môr, gwlad a thref, diwydiant ac amaethyddiaeth, gwleidyddiaeth a llenyddiaeth.

Ond yna fe ddechreuodd pobl droi at fathau eraill o danwydd, olew yn arbennig, a bu llai a llai o alw am lo, a bu'n ergyd farwol i'r diwydiant.

Mae'r diwydiant biotechnoleg yn enghraifft glasurol o hyn.

Sgrîn - cefnogir asiantaeth cyfryngau Cymru, sy'n hyrwyddo'r diwylliant a'r diwydiant ffilm a theledu yng Nghymru gan ddarlledwyr, y WDA, TAC ac eraill.

Gyda chynnydd mewn poblogaeth, diwydiant, technoleg ac angen yn y Gogledd Orllewin; a chan fod rhwydwaith y nentydd a'r dyffrynnoedd pantiog bychan yn ddelfrydol i'w boddi...

Mae'n debyg mai prin oedd yr enghreifftiau o hyn, ond serch hynny yn ddigon i roi enw drwg i'r diwydiant.

Ymhellach ymlaen heno ar Y Byd ar Bedwar bydd rhaglen arbennig i drafod yr economi gyda siaradwyr o fyd diwydiant a masnach yn mynegi eu barn.

Roedd gwahardd y defnydd o hormonau hybu tyfiant yn benderfyniad i'w groesawu gan y diwydiant amaeth yn gyffredinol.

Bellach mae'r diwydiant hwn yn datblygu i fod yn un o'r rhai pwysicaf oll i'n dyfodol.

Fel Dick Chappell, mae Bert Isaac yn cael ei ddenu at olion diwydiant, ond yn ei achos ef mae'r diddordeb yn esgor ar waith gwahanol iawn.

"Mae'r ffilmiau'n saff o gael dangos drwy'r byd i gyd, felly yn sicr bydd yn gwneud lles enfawr ir diwydiant twristiaidd ac i fusnesau lleol yn y pen draw, yn ogystal â'r adeg bydd y ffilmio yn mynd yn ei flaen," meddai Sian Ekan-Wood ar ran y bwrdd.

Rhagor o ddatganoli wrth i fasnach a diwydiant gael eu trosglwyddo i ofal y Swyddfa Gymreig.

Dywedodd wrth "Taro Naw" nad oedd y diwydiant twristiaeth yng ngorllewin Iwerddon wedi ffynnu drwy fod yn wrth-Seisnig ac y dylai Cymry Cymraeg newid eu hagwedd.

Awtomeiddir y diwydiant gyda'r ford mesur-a-pwyso a'r llinell gynhyrchu: 'Rhagor o fasgedi - row G', Dros nos gwelwn Tref yn magu asgwrn cefn a balchder personol yn ogystal a digywileidd-dra wrth dynnu sylw hafing y warden traffig (awdurdod) oddi wrth y lori gludo!

Trwy gyfuno natur, hanes, archaeoleg, diwydiant, a hyd yn oed broblemau llygredd, fe gre%ir darlun byw a chyflawn o dreftadaeth Ynys Môn.

Mae'r dechneg wedi ei defnyddio eisoes i ddatblygu defaid a llaeth ac ynddo ddefnyddiau annaturiol o ran defaid, ond sy'n werthfawr ar gyfer y diwydiant fferyllol.

Ac wrth i'r chwareli gau, nid diwydiant yn unig a gollwyd, ond diwylliant arbennig bröydd y chwareli.

Proffit ar y diwydiant cythreulig 'arfau' a pryd y gwelwn broffit ar y diwydiant Amaeth, sydd yn ol un aelod seneddol Toriaidd, Richard Body, o Sir Norfolk y 'Laime Duck' mwyaf o holl ddiwydiannau ein gwlad.' Nid yw felly yn anodd dod i'r penderfyniad fod y Diwydiant Arfau, Y Lluoedd Arfog, ac Amaethyddiaeth yn diwydiannau y gellir cael elw gwleidyddol Toriaidd ohonynt, ac ar yr un pryd wrth faeddu digon ar Undebaeth a newid rheolau a chyfreithiau'r wlad y mae'n hawdd dylanwadu ar y 'Floating Vote'.

Ond, bellach, gyda gwasanaeth cwmnïau fel Easyjet - sydd gyda llaw yn derbyn dros 90% o'r trefniadau dros y we, sef yr ucha' yn y diwydiant - mae rhyddid gan y defnyddiwr i greu pecynnau unigol wedi'u teilwrio'n arbennig i ofynion y teithiwr.

Cau'r gwaith copr olaf yn yr Hafod, Abertawe, a dod â 250 o flynyddoedd o'r diwydiant hwn i ben.

Mae gan lawer o sefydliadau addysg uwch lleol lwybrau cydnabyddedig i achredu gweithgareddau addysg/diwydiant.

Yn sgîl sefydlu S4C tyfodd diwydiant cyfryngol cryf a llwyddiannus yn yr iaith Gymraeg.

Mewn diwydiant mae'r swm a werir ar yswiriant iechyd o'r fath yn gyfran mor sylweddol o gostau cynhyrchu, bellach, nes bod pris y cynnyrch yn aml yn mynd yn amhosibl ac yn afrealistig o uchel.

Bu cynnydd yn y diwydiant gwasanaethau, mae'r diwydiant electroneg yn gyflogwr o bwys ac mae miloedd mewn swyddi proffesiynol a gweinyddol.

Clywodd y llys fod yr ardal yn leoliad gwledig distaw iawn" heb fawr o drafnidiaeth a dim diwydiant.

Erbyn diwedd y ganrif mae'r diwydiant glo wedi diflannu i bob pwrpas, mae'r gweithfeydd dur mawr yn Shotton, Glyn Ebwy a Chaerdydd wedi cau, ac mae nifer y rhai sy'n gweithio mewn amaethyddiaeth wedi haneru.

Mae Awdurdod Datblygu Cymru yn ymrwymedig i gynorthwyo busnesau presennol i ehangu a ffynnu ac annog mewnfuddsoddiad, adleoli diwydiant a chreu swyddi yng Nghymru.

(Athrawon i fyd Busnes a Diwydiant.)

(iii)Caniatau'r ceisiadau canlynol dan yr amodau a nodir ar eu cyfer yn y Gofrestr Ceisiadau:- Cais amlinellol - newid defnydd tir gwag ar gyfer diwydiant Cais llawn - arwydd wedi ei oleuo'n allanol Cais llawn - estyniad i falcon Cais amlinellol - tŷ annedd Cais llawn - manylion mynedfa a ffyrdd ystad, ac ail-leoli cyffordd ffordd gyhoeddus ar gyfer parc bwyd/amaeth gyda lladd-dŷ (Datganwyd diddordeb yn y cais hwn gan y Cynghorydd JR Jones ac ymneilltuodd o'r cyfarfod yn ystod y drafodaeth a'r pleidleisio).

Felly, er i'r diwydiant ddechreuwyd gan Bowser fynd i ben oherwydd hunanoldeb Iarll Ashburnham ac annoethineb Bowser, manteisiodd cwmni%au eraill ar ei waith arloesol a dod â chyflogaeth i drigolion Porth Tywyn.

Felly, er i'r diwydiant ddechreuwyd gan Bowser fynd i ben oherwydd hunan-oldeb Iarll Ashburnham ac annoethineb Bowser, manteisiodd cwmni%au eraill ar ei waith arloesol a dod â chyflogaeth i drigolion Porth Tywyn.

Bellach rhaid i awduron Cymru ailddarganfod ac ail-greu cyfnod arwrol y diwydiant glo cyn y cloddir llenyddiaeth o bwys ohono.

Sut yn byd y gallai'r diwydiant rheilffordd fod yn ynys heddychlon yn y môr cynhyrfus hwn?

Yng Ngþyl y Gelli eleni, yn nghwrs trafodaeth fywiog ar y diwydiant ffilm yng Nghymru, fe fu cryn drafod ar y ffaith mai 'llenyddol' iawn yw ffilmiau Cymraeg.

Bydd Huw Jones yn galw am gefnogi Cyfle a Broadcast Training Wales, gan sicrhau fod y cyfuniad o arian preifat ac arian cyhoeddus sy'n cynnal y sefydliadau hyn yn cael ei weld fel ffordd gwbl effeithiol a phriodol o yrru'r diwydiant yn ei flaen i'r dyfodol.

* hyrwyddo gwell dealltwriaeth o addysg a diwydiant

Yn y gerdd hon 'roedd Gwilym R. Tilsley yn clodfori'r moderneiddio a fu ar y pyllau, ond 'doedd dim awgrym ynddi fod y diwydiant glofaol ar fin wynebu cyfnod maith o newidiadau a phroblemau a fyddai'n arwain yn y pen draw at dranc y diwydiant.

Bedd diwylliant a chamwedd diwydiant: symbolaui byw o gam-lywodraethu a cham-reoli.

Mae'n arbennig o falch gyda pherfformiad cyffredinol rhaglenni BBC Cymru, ac mae hyn wedi ei gydnabod gan lu o wobrau gan y diwydiant.

Er waetha'r ffaith fod y diwydiant hysbysebu yn cwyno dan effeithiau'r dirwasgiad byd eang, nid ydw i, yn bersonol, am golli cwsg drosto.

Ei amcan yw hybu'r diwydiant cyhoeddi yng Nghymru yn ei holl agweddau a chyd-gysylltu buddiannau awduron, cyhoeddwyr, llyfrwerthwyr a llyfrgelloedd, ac hefyd i gynorthwyo a chefnogi awduron.

Yn y diwydiant llechi roedd y 'pedwar carnolyn' yno o'r cychwyn cyntaf un, yn ful ac yn ferlyn, yn asyn ac yn geffyl.

Mae'r Coleg Digidol yn ddarpariaeth newydd a fydd yn cyfuno gwasanaethau, profiad a sgiliau addysgwyr, hyfforddwyr, byd busnes a diwydiant, S4C a BBC Cymru er mwyn cynnig gwasanaeth "dysgu gydol-oes" ardderchog i wylwyr Cymru.

ystod estynedig o wasanaethau i gynulleidfa ehangach trwy'r Coleg Digidol gan ffurfio partneriaeth â S4C, cyrff addysgol a hyfforddi ynghyd â diwydiant.

ARLOESWR YM MYD DIWYDIANT Erbyn hyn aeth yn agos i ddau gan mlynedd heibio oddiar i ŵr bonheddig o'r enw George Bowser ddod i lawr o Lundain i ardal Penbre, yn yr hen Sir Gâr, gyda'r bwriad o gychwyn y diwydiant glo yno.

Methodd y diwydiant llaeth ag ymateb i'r alwad i reoli cynnyrch.

Bellach dyma'r un actor yn cofnodi machlud y diwydiant - ie'r diwylliant ffilm hwnnw.

Yn 1945 yr oedd 30% o'r gweithlu Cymreig (dynion) yn gweithio yn y diwydiant glo neu ddur a 10% yn ymwneud ag amaethyddiaeth.

Dyma'r unig gwmni sy'n barod i arbed swyddi ac mae peidio â cholli swyddi'n bwysig yn y diwydiant ceir sy'n wynebu trafferthion ar hyn o bryd.

Amcangyfrifir mai'r diwydiant Technoleg Wybodaeth fydd defnyddiwr trymaf ynni erbyn troad y ganrif, gan oddiweddyd y diwydiannau traddodiadol drwm a gysylltir yn arferol â defnydd uchel ar ynni.

Etholwyd Llywodraeth Lafur yn 1945, gyda chymeradwyaeth trwch poblogaeth Cymru, a sefydlu'r wladwriaeth les a'r gwasanaeth iechyd cenedlaethol, yn creu sustem i gefnogi'r diwydiant amaeth, yn gwladoli nifer o ddiwydiannau – polisïau sy'n cael mesur helaeth o gefnogaeth, o leiaf tan y 1970au.

YMHLITH YR ANIFEILIAID: Raymond B.Davies yn pori ymhlith cyhoeddiadau yn ymwneud ag anifeiliaid: Amaethyddiaeth fu diwydiant pwysicaf Cymru erioed ac yn ystod canrifoedd o ffermio'r tir datblygodd ein hamaethwyr nifer o fridiau a ystyrir heddiw yn nodweddiadol Gymreig.

Serch hynny, roedd y diwydiant yn dal yn bwysig yng Nghymru tan y 1980au, fel y gwelwyd adeg streiciau'r glowyr yn 1973 ac 1974 ac yn fwy fyth yn adeg streic 1984-85.

Anghenion hyfforddi - maes allweddol os am ddatblygu'r diwydiant hyd yr eithaf.

Cyfaddefwyd hefyd y gallai'r clafr achosi problemau masnachol difrifol i ffermwyr ac i'r diwydiant lledr.

"Yn sicr dydi'r adroddiad ddim yn ddiduedd, ac mae'r holl beth yn drewi o gêm bropaganda'r diwydiant niwcliar yn ystod blwyddyn yr arolwg ar gyfer adolygiad o'r diwydiant."

Pwrpas y rhaglenni canlynol fyddai cyflwyno'r Swdan fel enghraifft o wlad sy'n datblygu, gan roi cefndir byr o'i daearyddiaeth, ei hinsawdd, ei hanes diweddar a'r posibiliadau ar gyfer datblygu mewn amaethyddiaeth a diwydiant.

Bu'r diwydiant llechi yn rhan bwysig o fywyd yr ardal - gan sicrhau gwaith a chreu cymunedau.

Termau a glywid yn aml mewn cynadleddau rhanbarthol ac yn nhrafodaethau Ysgolion Haf Plaid Cymru ydoedd annibyniaeth, rhyddid, perchentyaeth, cydweithrediad mewn diwydiant, datganoli, gwasgaru diwydiant a dangos mai un o amodau gwarineb yw osgoi mawrdra.

Gwneuthurwr ffilm o Lundain a gafodd Gymrodoriaeth Ffilm Gydwladol Cyngor Ffilm Cymru eleni, ond prin mai i'r diwydiant ffilm Prydeinig y perthyn gwaith arbrofol ac ymosodol Peter Greenaway.

Mae'n hollol wir y bu esgeuluso ar y Gymraeg gan lywodraethau, gan fasnach a diwydiant, gan y banciau a'r Bwrdd Croeso a British Telecom a'u bath þ a chan fudiadau, sefydliadau a chymdeithasau eraill.

"Mae'n holl bwysig bod swyddfa Gogledd-Gorllewinol yr Awdurdod yn aros yn agored i gadw mewn cyswllt a diwydiant, AS a'r awdurdodau lleol er mwyn adfywio economi'r ardal," meddai Mr Jones yr wythnos hon.