Drwy weithio mewn partneriaeth ag amrediad o sefydliadau mae BBC Cymru yn uchelgeisiol yn ei gynlluniau i danio dychymyg y wlad a dod â dysgu i bob sector o'r gymuned drwy ei fenter dysgu gydol oes.

Mwynhewch ehangder y dychymyg ar bob cyfrif.

Yn gwbl groes i duedd Graham Henry gyda'r prif dîm, mae'r Tîm A yn debyg o gynnwys set o olwyr llawn cyflymdra, dychymyg a doniau greddfol.

Gwirionedd y dychymyg a geir ym Meini Gwagedd.

Roedd yr ymdrechion annibynnol a wnaed i godi arian a danfon cymorth i'r Cwrdiaid yn dangos bod tynged y bobl hyn wedi dal dychymyg y byd rhyngwladol.

Bid a fo am hynny, mae'r gair Cymraeg 'awen' yn nes o ran ei ystyr i ysbrydoliaeth nag ydyw dychymyg, ac onid wyf yn camgymryd, 'roedd Waldo'n ffyddlon i ryw gynneddf yn ei natur wrth ddewis y gair hwn, ac wrth wneud, 'roedd yn gallu cadw'r hyn a oedd yn werthfawr yn ystyr y gair 'Imagination' i Blake heb gael ei lluddias gan rai o ragdybiaethau'r meddwl diweddar am y dychymyg.

Yn ddigon tebyg i'w dad a'i deidiau gynt, dim ond mai cyngerdd neu seiat neu ffair oedd cefndir eu dychymyg hwy cyn i'r 'hogan' fynd yn 'slasan'.

Oherwydd hyn mae'r ymateb a godir ganddynt - arswyd,gorfoledd, rhyfeddod, dirgelwch, ymgolliant - yn wahanol hollol i'r ymateb sy'n digwydd wrth ddarllen ac ystyried ehediadau dychymyg barddonol.

Mae adran helaeth arall (sef yr oriel barhaol) yn cyflwyno hanes, diwylliant ac amgylchedd Môn i'r cyhoedd, drwy gyfrwng cyfres o arddangosiadau llawn dychymyg.

Gwelwn felly fod gwagle ar hyn o bryd - diffyg arweiniad a diffyg dychymyg o ran dyfodol ysgolion gwledig.

Ffrwyth ymchwil synfawr a dychymyg eofn wedi esgor ar iaith ddi-dderbyn-wyneb fydd honno.

Heb arboeni am 'gywirdeb' a 'heresi' yr athrawiaethau mewn dialog (neu, yn achos Llyfr y Tri Aderyn, trialog) a llythyr a cherdd, y mae'n gymaint haws astudio nid yn unig yr hyn a ddywedir ond hefyd yr awen honno a gais yr hyn sydd y tu cefn a'r tu hwnt i'r cyfryw athrawiaethau, gan adnabod a gwerthfawrogi eto ac eto ac eto ymdrech y dychymyg dynol i herio ein maith maith anwybod.

Yr hyn a'i gwarchododd orau efallai oedd dychymyg ei erlynwyr.

Bydd disgyblion yn gweithio'n ddiwyd ar amrywiaeth o dasgau ysgrifenedig gan amlygu gonestrwydd, ymroddiad a dychymyg.

Yr wyf yn amau nad oedd gan ein gwron fawr o amynedd chwaith at ei gyfoeswyr ymhlith y beirdd yr oedd cynffon y weledigaeth hon yn chwipio'u dychymyg, sef y rhai megis Saunders Lewis a Gwenallt a fynnai gysylltu'r Gymru oedd ohoni yn y tridegau gyda rhyw Gymru reiol ufudd-Gristionogol mewn gorffennol di-ffaith.

Ar sail astudiaeth o'u llenyddiaeth, ceisir disgrifio'r gorffennol mewnol hwnnw y gellir ei enwi yn feddwl a dychymyg.

Mae Yma o Hyd Angharad Tomos yn hawdd ei darllen a'i deall, ond nid yw'n debyg o fod yn boblogaidd am nad yw'n porthi dychymyg y gynulleidfa gyda'r stereodeipiau ystrydebol.

Awgrymwyd eisoes fod Waldo'n mawrbrisio'r hyn a oedd Dychymyg neu 'Imagination' i Blake, ond rhyngom ni a Blake y mae Freud a'i ddamcaniaeth am yr isymwybod, a bellach fe briodolir i'r isymwybod lawer o'r gweithgareddau a briodolid gynt i'r dychymyg.

Heibio i'r paragraff cyntaf, ac wele: 'Oferedd i'w printio llawer o lyfrau, Blinder i'w cynnwys llawer o feddyliau, Peryglus i'w dwedyd llawer o eiriau, Anghyssurus i'w croesawu llawer o ysbrydoedd, a ffolineb yw ceisio ateb holl resymmau dynion, Ond (o Ddyn) cais di adnabod dy galon dy hun, a mynd i mewn ir porth cyfyng.' Pa arfau a feddwch i ddringo creigiau'r dychymyg hwn?

Ni fynnaf drafod yma odid ddim ar yr Oesau Canol a pharhad y math (neu'r mathau) o genedlaetholdeb a geid yno, am y rheswm syml fy mod o'r farn inni gael yn rhan o'n cynhysgaeth o'r unfed ganrif ar bymtheg i lawr lun ar genedlaetholdeb diwylliadol 'newydd', cenedlaetholdeb ag iddo nodweddion anfediefal, cenedlaetholdeb yn y meddwl a'r dychymyg a oedd yn ymgais i wrthsefyll nerth y dylanwad allanol a oedd arnom.

Does 'mo'r fath beth a hunan-leiddiad yn bod, wrth natur - amgylchiadau a digwyddiadau sy'n gyrru pobl i wneud peth felly." "Rwy'n siarad am actores oedd yn ei chael hi'n rhy rhwydd i fyw rhannau dramatig a apeliai i'w dychymyg, yn hytrach nag ymdrechu i wneud rhywbeth o'i bywyd ei hun." "Ac rwy i'n son am ddigwyddiadau a'u canlyniadau.

Mae geiriau Richard Davies yma yn dangos yn eglur iawn paham y gellir galw'r corff hwn o hanes yn 'fyth': y mae'n dylanwadu ar yr ysbryd a'r dychymyg, a'i ddiben, neu ei rym arbennig, yw cynnal balchder a hunan-barch y Cymry.

Ar daith y bu er yn grwt, weithiau ar daith troed, weithiau â'r dychymyg.

Roedd pêl-droed Brazil yn codi rhywun i'r entrychion -- ....nid jest chwarae oedd yma ond celfyddyd yn rhoi mynegiant i'r ysbryd dynol ar ei orau, yn llawn llif dychymyg, creadigrwydd a llawenydd.

Rhaid derbyn fod amryw o'r straeon hyn yn ffrwyth dychymyg y CIA yn ystod ymgyrch o gam-wybodaeth yn erbyn Gadaffi.

Nid Iolo oedd yr unig ysgolhaig yn y cyfnod hwnnw gyda dychymyg rhamantus oherwydd roedd hi'n ffasiynol i ddisgrifio ffosiliau megis y wystrysen Gryphaea fel 'ewin bawd y Diafol'.

Drwy adnabod y meddwl a'r dychymyg hwn y down i adnabod yn llawnach y bobl y buwyd yn eu trafod yn y Rhan Gyntaf; gobeithio hefyd y down i'n hadnabod ein hunain yn well o ganlymad i hynny.

Cefais fy nghyflwyno'n gwbl annisgwyl i gorff o lenyddiaeth y gallwn weld fod ei bethau gorau yn deilwng i'w gosod ochr yn ochr â rhai o brif greadigaethau'r dychymyg mewn llenyddiaethau eraill.

Aeth rhaglenni materion cyfoes BBC Cymru o nerth i nerth eleni, gyda newyddiaduraeth awdurdodol a thriniaeth llawn dychymyg o storïau mewn cyfresi fel Taro Naw, Maniffesto, Ewropa a Ffeil, y rhaglen gylchgrawn i blant sy'n denu canmoliaeth uchel ac a ddarlledir dair gwaith yr wythnos.

Mae profiadau personol a phoenus y bardd yn amlwg yn y gerdd Lladron Nos Dychymyg sy'n trafod salwch henaint.

Nid oes electron nac atom chwaith ond yn ein dychymyg i esbonio'r ffordd mae Atomfa Trawsfynydd yn gweithio, ac i adeiladu systemau teledu gwell.

Dychymyg a rhamant eraill roddodd fod i'r gred mai o wlith trwm bore o Fai yr epilient, ac eto credai eraill mai o flewyn hir cynffon ceffyl y deuent i'r byd.

dyn gyda grym a dylanwad anhygoel, a oedd yn gyfrifol am drafod arian ar raddfa oedd tu hwnt i'w dychymyg hi ac yn cynnig croeso iddo mewn lle nad oedd fawr gwell na chwt di-lun, mewn ystafell llawn o lanast.

Onid dyna bwrpas drama, cyfathrebu ag unigolion yn y gynulleidfa - procio eu dychymyg a'u meddyliau?

Derec Llwyd Morgan Y Beibl a'n Dychymyg Hanesyddol

Stori heb ddim ond dychymyg o-r math glanaf a mwyaf dyrchafol.

Er bod amryw o'r straeon hyn, mae'n debyg, yn ffrwyth dychymyg y CIA, mae ei ymddygiad yn ddigon rhyfedd .

Mewn geiriau eraill, roedd y nod yn rhy bell a'r broses yn rhy anodd i danio dychymyg mwyafrif y disgyblion yn ein hysgolion uwchradd.

Yn honno, yr agosa' y mae'r rhan fwya' o newyddiadurwyr yn mynd at beryg' personol yw yfed gormod o gin ac mae dyfais a dychymyg lawn mor bwysig â ffeithiau, wrth iddyn nhw ei jolihoetian hi'n garismatig o le i le.

Anaml iawn y gwnaiff sgets yn y fan a'r lle; fel yn achos Dorothea, mae'n well ganddo ddychwelyd droeon i'r un man a gadael y gweddill i'r cof a'r dychymyg.

Gellir dweud, gyda thafod mewn boch, mai Dr Frankenstein oedd y cyntaf i ddod â deallusrwydd 'artiffisial' i rywbeth difywyd - ond creadigaeth ffug dychymyg Mary Shelley oedd hwnnw.

Ni wn i, ond byddaf yn pensynnu rhywfaint ac yn cael amheuon ar y mater wrth weld yr olwg arallfydol yn llygaid ambell estate agent, ac wrth ryfeddu uwchben ar ucheledd dychymyg ei ddisgrifiadau o'r ffermydd sydd ganddo ar werth.

Mae ein papur newydd dyddiol Cymraeg arlein, BBC Cymru'r Byd, yn eithriadol o boblogaidd ac yn adlewyrchu ymrwymiad BBC Cymru i ddatblygu technoleg newydd mewn ffyrdd llawn dychymyg.

Mae mwy nag un cyhoeddiad o'i eiddo yn tystio fod Peter Williams yn hoœ o gymhleth-bethau'r dychymyg, yn fwy hoœohonynt na neb arall o'r prif Fethodistiaid.

Cristion, sydd yn ei ddramau ond ymdrech i greu sefyllfa haniaethol sydd yn caniatau i fygythiadau ac ofergoeledd a chymysgwch meddwl y byd real chwarae'n rhydd yn y dychymyg.

Ond ar yr un pryd ceir penodau lle mae'r pwyslais ar gyffroi dychymyg y pelntyn, drwy ei gael i'w roi ei hun yn sefyllfa cymeriadau hanesyddol, sef ymarferion yr 'empathi' bondigrybwyll, y bu cymaint o ddadlau yn ei gylch yn ddiweddar yn y wasg Seisnig.

pethynas a'r bardd: lle'r dychymyg.

Er bod y math o wybodaeth yr oedd Gradgrind yn ei geisio wedi troi'n ddihareb am ddiffyg dychymyg, ni ddylem anghofio'r rhesymau pam yr oedd y Fictoriaid yn mynd ar ôl ffeithiau, nac am y tro da a wnaed â'u disgynyddion trwy eu casglu.

Ai dychymyg?

Cystal i mi gydnabod yn awr mai creadigaethau ein dychymyg ydynt; delweddau i ddisgrifio'r hyn mae'r gwyddonydd wedi sylwi arno yn ei labordy.

Oherwydd am unwaith mi fydd diffyg dychymyg Tref yn dod i'r adwy yn y man.

Mae ein papur newydd dyddiol Cymraeg arlein, BBC Cymrur Byd, yn eithriadol o boblogaidd ac yn adlewyrchu ymrwymiad BBC Cymru i ddatblygu technoleg newydd mewn ffyrdd llawn dychymyg.

Pa bryd, os erioed, y gwelwyd llyfr Cymraeg yn cipio dychymyg pobol i'r fath raddau dydw i ddim yn gwybod.

Does dim i'w wneud ond eu blasu; er y gellid, efallai, atgyfnerthu eu heffaith arnom trwy ddarllen gwaith meistr cyffelyb ar iaith a dychymyg, megis yr hen fardd hebreig hwnnw gynt a barodd i Dduw ateb Job o'r corwynt: 'Ble'r oeddit ti pan oedd sêr y bore i gyd yn llawenhau, a holl feibion Duw yn gorfoleddu?' Ar y llaw arall ni chawn anhawster i amgyffred arwyddocâd y gwrthgyferbyniad awgrymog rhwng 'ymryson' yn nechrau'r pennill a 'murmur' ar ei ddiwedd.

Mae ehangder a manyldeb dy waith y tu hwnt i allu ein dychymyg ni i'w dirnad.

Nid oedd yn barod i ymroi'n gyflawn o safbwynt dychymyg a dibynnu ar gysylltiadau a strwythurau cymdeithasol a seicolegol y bywyd hwn.