Efallai bod dylanwad gohebydd Cymraeg dipyn llai, ond dibynnu ar bwysau poblogaidd y mae ewyllys gwleidyddol i weithredu, ac mae llais Cymry yn llais pwysig yng nghôr y cyhoedd y mae'n rhaid i lywodraeth gwledydd Prydain wrando arno.

Roedd erill yn mynnu cofio am y llyged glas gole'na, ac yn dweud fod ganddo fe ddylanwad o ryw fath arni hi - dylanwad wenci ar gwningen, os mynnwch chi.

Dim ond yn hwyr y cyrhaeddodd dylanwad yr Oleuedigaeth a'r ymgais i greu gwladwriaeth fodern ar linellau Ewropeaidd.

Eithr er iddynt wrthsefyll y drefn Seisnig yr oedd dylanwad Seisnigrwydd yn gryf yn eu plith, ac ni ddylid synnu at hynny.

Dylanwad Sbaen

Ar yr un pryd y mae'n bur ochelgar ynglŷn â defnyddio'r gair 'dylanwad'; e.e., ar ôl brawddeg aneglur sy'n awgrymu fod rhaid fod arferion y Trwbadwriaid wedi dylanwadu ar arferion y Gogynfeirdd, 'fel y rhaid bod y naill wedi dylanwadu ar y lleill, neu eu dyfod o ffynhonnell gyffredin i ddechreu', â rhagddo i sgrifennu.

Ceisid sicrhau'r cytundebau mwyaf proffidiol er mwyn gallu ehangu dylanwad dau gyff uchelwrol ac unioni cwrs datblygiad dau wehelyth o'r rhyw breintiedig.

Cafwyd goleuni newydd ar rai o ddamhegion yr Arglwydd Iesu, hynny'n dod â'r aelodau'n nes at ddeall natur Teyrnas Dduw a'i dylanwad ar y rhai hynny sy'n amcanu at fod yn aelodau ohoni.

Ac y mae dylanwad mudiadau protest a chymdeithasau amddiffyn o'r tu mewn a'r tu allan yn ysgogi ymwybyddiaeth amgenach na'r gwerthoedd yr oedd 'cyfoeth ffermwyr Llŷn' yn ei gynrychioli.

Mae cwestiwn dylanwad yn rhwym o wynebu unrhyw hanesydd llên sy'n ymwneud â'r 'rhieingerddi' ac nid yw'n syn ei gael yn dangos yr un math, onid yr union un gochelgarwch â T Gwynn Jones wrth ei ateb.

llwyddodd henry richard i gael peth dylanwad ar swyddogion yr arddangosfa a phenderfynasant beidio â chyflwyno gwobrwyon i'r cwmni%au a oedd yn arddangos arfau rhyfel ynddi.

Mae dylanwad y llawenydd hwnnw yn y gwaith yn dal i lynu yn y cof.

Os teimlodd haneswyr llên Cymru'r rheidrwydd i gydnabod, er yn betrus, ddylanwad y Trwbadwriaid ar y Rhieingerddi, mae'n siŵr y buasai haneswyr llên y Trwbadwriaid eu hunain yn barod i hawlio dylanwad y llên honno arnynt, petasent yn gwybod amdanynt hwy, oblegid un o ryfeddodau'r canu Trwbadwraidd ydyw belled y cyrhaeddodd ei ddylanwad a chyflymed.

O gwmpas y rhain y tyfodd cylchoedd barddol bywiog Cwmaman a Brynaman, a thrwy eu dylanwad hwy a cholofn farddol Caledfryn yn Y Gwladgarwr, y meistrolodd cynifer o'r beirdd y cynganeddion.

Dichon ein bod yn rhy agos i'r rhain i sylweddoli eu dylanwad ar fywyd gwerinol amaethyddol Cymreig cefn gwlad.

Nid morgrugyn fel Monica yw hoff gymeriadau Saunders Lewis, ond arweinwyr sydd a'r awenau yn eu dwylo: mae cylch eu dylanwad yn gosod rheidrwydd arnynt i weithredu'n ystyriol.

Maen cychwyn trwy grybwyll grwpiau sydd wedi cael dylanwad mawr ar nifer o fandiau, ond syn cael prin ddim cydnabyddiaeth am hynny - Yr Alarm, Pooh Sticks, Crumblowers, Plant Bach Ofnus ac yn y blaen.

Rwy'n weddol siwr nad dylanwad yr ychydig o Saeson a ddylanwadodd ar fy Saesneg.

Ac wrth gwrs yr oedd Elias, Williams a Christmas yn grwydriaid mawr (yn wahanol, dyweder, i Griffith Hughes, y Groes- wen) a llawer mwy o bobl o ganlyniad yn dod o dan eu dylanwad.

Ond o groniclo ei hanes yn ystod y cyfnod hwnnw fe geir mai'r hyn sydd bwysicaf yw, nid ei dylanwad politicaidd cyffredinol (oblegid bychan ydoedd) ond twf ei syniadau a'r modd y ceisiodd ei harweinwyr lunio a diffinio safbwynt ac agwedd Gymreig tuag at argyfwng y dydd.

Y Farchnad Rydd sydd i'n rheoli; hynny yw, rhyddid i rai gydag arian a grym o ran tai a gwaith a dylanwad.

Gwaith cwbl amhosibl i unrhyw un, wrth reswm, yw cyfundrefnu dylanwad meddyliau un gŵr ar ŵr arall, ond gellir dweud cymaint â hyn am lyfr Murry.

Diddorol hefyd yw sylwi lle'r oedd y dylanwad estron i'w deimlo drymaf.

Fel arweinydd y Cuban American Foundation, MasCanosa yw'r dylanwad pwysicaf ar bolisi yr Unol Daleithiau tuag at Cuba, ac un o'i gydweithwyr agosaf yw mab yr Arlywydd George Bush.

Chwalodd y blaid newydd yng nghanol y 50au, ond 'roedd ei dylanwad ar syniadau Plaid Cymru yn bellgyrhaeddol.

Ar hyn o bryd mae technegau modern yn cael dylanwad mawr ar fridio anifeiliaid fferm ac yn sicr fe welir datblygiadau pwysig yn y dyfodol agos.

Gruffydd, a ddywedodd fod dylanwad y Rhyfel hwn ar ddyfodol Cymru a'r iaith Gymraeg yn anhraethol fwy na dylanwad y Rhyfel Mawr.

Tybed a oroesodd eu dylanwad yn y modd hwnnw ym mhlwyfi Richard Davies?

Dyna i chi fesur o faint dylanwad Bholu.

Cytunwn fod gan y Cynulliad fel y'i bwriedir trwy'r mesur presennol rym a dylanwad potensial pwysig o ran ei allu deddfwriaethol eilradd.

Yr oedd dylanwad dwy o gerddi hir Shelley, Prometheus Unbound a The Revolt of Islam, ar awdl Hedd Wyn, a cheir creadigaethau debyg i Arwr Hedd Wyn a 'Merch y Drycinoedd' yn y ddwy gerdd hyn.

Mae'n debyg fod dylanwad T.

Y gobaith yw y bydd y math yma o drefniant yn lleihau dylanwad y benthycwyr mawr diegwyddor sydd yn dod â diflastod i gynifer o deuluoedd tlawd.

'Dwi'n saff i ddweud 'dwi'n meddwl, mai o blith y gwþr sydd â'u gwreiddiau yn nhir Llanfechell ar Ynys Môn y mae'r un a gafodd y dylanwad mwyaf ar gwrs y byd llynedd - Mr Tristan Garel-Jones (mi fentra i y daw llythyr gyda throad y post yn cynnig ymgeisydd mwy teilwng - oedd hen nain Boutros Bourtos Ghali yn dod o Fynydd Mechell tybed?).

Ni fynnaf drafod yma odid ddim ar yr Oesau Canol a pharhad y math (neu'r mathau) o genedlaetholdeb a geid yno, am y rheswm syml fy mod o'r farn inni gael yn rhan o'n cynhysgaeth o'r unfed ganrif ar bymtheg i lawr lun ar genedlaetholdeb diwylliadol 'newydd', cenedlaetholdeb ag iddo nodweddion anfediefal, cenedlaetholdeb yn y meddwl a'r dychymyg a oedd yn ymgais i wrthsefyll nerth y dylanwad allanol a oedd arnom.

Cyfrannodd hefyd at ddyfnhau dylanwad y Diwygiad Efengylaidd ar fywyd Cymru.

O safbwynt ystadegaeth a dylanwad, y datblygiad mwyaf arwyddocaol oedd gwaith y Methodistiaid Calfinaidd yn torri'r cysylltiad olaf â'r Eglwys Sefydledig.

Ac wedi'r cwbwl, roedd dylanwad Fenis ar Sisili yn drwm.

Y mae'r ffordd y bu'r papurau tabloid yn ystod y dyddiau diwethaf yn corddi teimladau rhagfarnllyd tuag at yr Almaenwyr yn ernes o'r ysbryd milain tuag at wledydd Ewrop sy'n peri i ddyn ofni dylanwad rhai o'r carfannau adain-dde yn Lloegr.

Credai L Chr Stern fod beirdd Cymru yn y ddeuddegfed ganrfi a'r drydedd ar ddeg yn gwybod am y farddoniaeth a oedd yn ei bri yn Ffrainc, a'u bod wedi dod dan ei dylanwad; a pharthed Dafydd ap Gwilym, efallai nad oedd yn uniongyrchol ddyledus iddynt, ond am ei ddyled anuniongyrchol nid oedd dim amheuaeth.

Wrth drafod dylanwad cyhoeddus uniongyrchol yr eglwysi, mae'n briodol cofio dosbarth arall eto - y "gwrandawyr".

A'r ddogfen bwysig nesaf ynghylch sefyllfa a dylanwad y Gymraeg yw adran fawr R W Lingen yn Llyfrau Gleision 1847.

Er na ellir dweud, hwyrach, fod dylanwad uniongyrchol y clasuron yn amlwg iawn bob amser yn eu gwaith hwy, y mae yno yn ddiamau, ac ni all darllenydd sydd ei hunan yn gyfarwydd â'r clasuron fethu â sylwi arno.

Er bod diffyg tystiolaeth ynglŷn â chefndir hanesyddol y saint, y mae eu dylanwad ar y meddylfryd canoloesol yn hollol sicr.

Ar ben hynny 'roedd dylanwad fy Anghydffurfiaeth Gymreig rywle yng nghefn fy meddwl.

Y mae'r olaf, fel arfer, yn cael ei phortreadu fel dylanwad anfad ar y llysfab neu'r llysferch.

Treuliodd RT dipyn o'i amser mewn adolygiad ac mewn erthygl yn tynnu blew o drwynau rhai o'i gyfoeswyr (Bebb, er enghraifft) yr oedd dylanwad y weledigaeth hon - er teneued oedd - arnynt o hyd mewn rhyw ffordd neu'i gilydd.

Tasg anodd fodd bynnnag ydyw crynhoi dylanwad hinsawdd, tirwedd a phriddoedd ar amaethyddiaeth yng Nghymru gan fod llawer o wybodaeth ar gael ynglyn a'r ffactorau hyn ac oherwydd fod y berthynas rhyngddynt yn gymhleth.

A chan fod y gallu imperialaidd wedi diogelu'r holl swyddi enillfawr i'r sawl a oedd yn barod i ymwrthod â'r Gymraeg a siarad Saesneg, yr oedd wedi sicrhau'r union amodau oedd yn gwneud y Gymraeg yn ddiwerth - o leiaf, yn ddiwerth i'r sawl a fynnai swydd uchel ei chyflog a mawr ei dylanwad yn y gymdeithas.

Tra bod La-La yn werinol dros ben, mae dylanwad sawl grwp cyfoes yn amlwg ar Deud Dim.

I ddynion tebyg iddo ef, yn enwedig pan fyddai dadl economaidd iwtilitaraidd gref drosti, a'r cof am derfysgoedd diweddar yn rhoi min ac awch arni, roedd addysg yn anad dim yn fodd i gael dylanwad ar y dosbarth gweithiol.

Pan awgrymwyd wrth Gadaffi unwaith fod dylanwad Marx yn amlwg yn 'Y Llyfr Gwyrdd', ei ymateb oedd: 'Rhaid, felly, bod Marx wedi cael ei ddylanwadu gan Islam.'

Mae o'n credu mai fi ydi'r dylanwad drwg.

Ond mae'n rhaid wrth fam arall, llysfam neu Fam Wen, a dylanwad tadol, er mwyn galluogi Culhwch i brifio'n ddyn.

Ydi, mae dylanwad y ffyrdd yn glynu yn y cof hefyd.

Y mae Lerpwl yn ddinas fawr boblog a'i dylanwad politicaidd yn aruthrol.

Boed a fo am hynny, yr oedd DM Jones bron ar derfyn ei gwrs yng Ngholeg Worcester pan sefydlwyd Cymdeithas Dafydd ap Gwilym, a pha ran bynnag a fu iddo yn ei sefydlu, ni bu iddo ond y nesaf peth i ddim dylanwad ar ei datblygiad; yn wir, hyd y sylwais, nid yw ei enw yn ymddangos fwy na rhyw ddwy waith yn y cofnodion ar ôl cofnodion y cyfarfod sefydlu.

Yn wir, am fod y Blaid a'i Llywydd yn wrthgyfalafol y collodd y Llywydd hwnnw ei swydd yn Abertawe; dylanwad cyfalafol, fel y gwyddom, a roes fwyafrif yng Nghyngor y Coleg yn erbyn ei ail benodi i'w ddarlithyddiaeth.

Cyn y gallwn iawn brisio'r dylanwadau hyn, ac yn arbennig dylanwad trwm yr academi neu'r coleg Cymreig, rhaid edrych yn fanylach ar eu safonau, eu hansawdd a'u cyrsiau.

Mae Ysgrifennydd Cyffredinol NATO, yr Arglwydd Robertson, wedi wfftio honiadau bod cynlluniau'r Undeb Ewropeaidd i greu eu llu milwrol eu hun yn tanseilio dyletswyddau a dylanwad NATO.

I rywun â chryn gydymdeimlad, fel oedd gan Symons, roedd amgylchiadau broydd gwledig a diwydiannol Cymru yn adwythig eu dylanwad.

Ymhlith Bedyddwyr y De ceid gwrthwynebiad o fath gwahanol i'r dylanwad Efengylaidd a'i Galfinyddiaeth.

Trafodir pynciau megis unigrwydd, y berthynas rhwng pobl, dyhead unigolyn i gael ei dderbyn, cuddio teimladau a dylanwad y gorffennol ar y presennol.

Rhaid darganfod ffordd o drechu dylanwad Ymneilltuaeth trwy dadogi pob drwg arni, ebe Beelzebub (tt.

dyn gyda grym a dylanwad anhygoel, a oedd yn gyfrifol am drafod arian ar raddfa oedd tu hwnt i'w dychymyg hi ac yn cynnig croeso iddo mewn lle nad oedd fawr gwell na chwt di-lun, mewn ystafell llawn o lanast.

Cydnabuwyd mewn ysbryd hael iddo ymestyn dylanwad Plaid Cymru o ffiniau cyfyng y Gymru Gymraeg i weddill y wlad.

Ac nid dylanwad gwareiddiad mawr dros un bach yn unig sy'n gyfrifol am y broblem.

Y dylanwad Bedouin oedd y cefndir i'r math hwn o sosialaeth.

Er hyn i gyd, erys dylanwad y gorffennol ar fywyd yr ardalwyr mewn ysbryd caredig a chyfeillgar.

Cynhyrchir agweddau, gwerthoedd ac arferion o fewn yr uwch-ffurfiant, ond er fod yr ideoleg hegemonaidd yn gweithredu i integreiddio pawb i mewn i'r system ddominyddol o werthoedd, gan gynhyrchu synnwyr cyffredin sy'n treiddio drwy'r system, eto saif rhai y tu allan i'w dylanwad.

O orfod cydnabod hynny, mae'n frawychus sylwi ar ein parodrwydd i anwybyddu'r dylanwad pwysicaf ar ein bywydau.

Mae'r ateb i'r cwestiwn hwn yn bwysig wrth ystyried yr ateb i'r cwestiwn pa bryd y dechreuodd yr un canu ddylanwadu ar farddoniaeth Gymraeg - ond nid llai pwysig na hynny ydyw'r ateb i'r cwestiwn a allai effaith gyffelyb i effaith dylanwad y canu Trwbadwraidd fod wedi ei chynhyrchu gan ryw fudiad barddonol neu gymdeithasol arall.

Yr oedd Gwedir wedi camfesur dylanwad teulu Cefn Amwlch ac yn yr ornest, John Griffith a gariodd y dydd a dyma ddechrau'r dirywiad yn nylanwad teulu Gwedir.

Oherwydd y dylanwad duwiol hwn, penderfynodd Pamela nad oedd yr ysgol a fynychai ei merched hi'n addas i blant Cristnogol.

Mae nifer o ffactorau yn gyfrifol am hyn ond un dylanwad pwysig fu'r llwyddiannau nodedig sy wedi arwain at ddisgwyliadau gwahanol ac uwch gan ddysgwyr wrth iddynt gofrestru ar gyfer dosbarthiadau.

Pun sydd â'r dylanwad mwyaf arnoch chi yn y pen draw?

Mae pedwar deg y cant o ferched a thri deg chwech y cant o ddynion yn crio oherwydd problemau personol; dau ddeg saith y cant o ferched a thri deg chwech y cant o ddynion yn crio oherwydd dylanwad y cyfryngau.

Gyda hyn bydd pob modfedd o'r Penrhyn Balcanaidd yn ei dwylo neu dan ei dylanwad.

A does yr un ymdrech yn sicrach o fethu na'r ymdrech i adennill gogoniant a dylanwad y gorffennol.

Yr oedd dylanwad y Bwrdd Presbyteraidd yn Llundain yn o drwm ar Goleg Presbyteraidd Caerfyrddin, a phenodwyd saith o estroniaid yno o bryd i'w gilydd.

Hanes dylanwad y blaid ar wleidyddiaeth yr ugeinfed ganrif.

Gwyr o dras a gafodd gyfle i gael addysg safonol yw arweinwyr naturiol y gymdeithas felly o dan eu dylanwad llesol hwy - hynny yw, Edward Vaughan wedi ei dymheru a'i foderneiddio ar lun Harri y mae dyfodol i'r proletariat.

Oherwydd wedi'r holl siarad, y dylanwad sy'n para, ac mewn rhyw ffordd gyfrin, mae'r dylanwad yn ffurfio cymeriad dyn, yn rhoi iddo argyhoeddiadau ac yn bathu ei bersonoliaeth.

Y maen'n wir i lawer o'r addysg honno gael ei thraddodi trwy gyfrwng y Saesneg, ac y mae'r Athro J Gwyn Griffiths yn ystyried fod hyn yn cyfrif am y prinder dylanwad clasurol a welir mewn barddoniaeth Gymraeg.

Mae tuedd wedi bod wrth astudio natur cymdeithas i anwybyddu dylanwad y dosbarth hwn.

Amhosibl yw anwybyddu, i enwi ond ychydig, y sychder a'r rhyfeloedd yn Eritrea, Ethiopia, Swdan a Somalia; trychinebau Bopal, yr Exon Valdes a'r Braer, dylanwad damweiniau Chernobyl a Three Mile Island, y twll yn yr haenen Osôn, coedwigoedd diflanedig Brasil a Bafaria, llifogydd Bangladesh ac felly ymlaen.

'Roedd dylanwad yr holl blant o Saeson yn poeni pobl fel W. J. Gruffydd, a ddywedodd fod dylanwad y Rhyfel hwn ar ddyfodol Cymru a'r iaith Gymraeg yn anhraethol fwy na dylanwad y Rhyfel Mawr.

'Roedd hi'n gred sylfaenol a mawr ei dylanwad ar feddylfryd y dyneiddwyr Cymreig yn gyffredinol.

Yr oeddent yn ddigon parod i weithredu'n amheus a threisgar er mwyn ychwanegu at eu cyfoeth a'u dylanwad.

Trawsgyweiriad ingol a dryslyd yw'r un o lwyddiant a dylanwad i ddistadledd a dirmyg.

Yn ffodus iawn mae digon o ffynonellau dogfennol ar gael y gellir eu defnyddio i bwyso a mesur y dylanwad a gawsai disgynyddion Maredudd ab Ifan ap Robert yng nghwmwd Nanconwy a'r cyffiniau mewn cyfnodau pan reolent eu hystadau lled foethus yn fonedd lleol.

Gwelsai yn Lloegr ac yn Ewrop nerth y Gair a'r addoliad yn y famiaith a'u dylanwad pellgyrhaeddol ar y bobl.

Yr oedd dylanwad yr hen brifysgolion a oedd yn gaeedig tros bron dri chwarter y ganrif i Ymneilltuwyr yn llai nag oedd i fod yn ddiweddarach.

Roedd Mrs Davies yn un o ddisgyblion cyntaf Ysgol Uwchradd Maesteg ac oddi yno aeth i Goleg Goldsmith's yn Llundain a chyfnod o ddysgu yn ardal Aldershot cyn dychwelyd yn athrawes i Ysgol y Merched, Blaencaerau lle bu ei dylanwad a'i hymroddiad yn fawr iawn.

Eithriad yn ei waith yw'r darlun dyfrliw o Borth Padrig lle mae dylanwad arddull bosteraidd y dauddegau yn rhoi inni gynllun cryf sy'n drwm gan flas cyfnod.

Byddai, mi fyddai'r plant yn tyfu'n gryf, yn cael eu hysgol yn rhad ac am ddim, ac yng ngolau'r addysg rhad hwnnw'n tyrru'n eu holau i chwyddo cyfoeth, aelodaeth, a dylanwad y capel.

A pherarogl bywyd i fywyd fu eu dylanwad arnaf yn fy mrwydr yn erbyn anffyddiaeth derfynol.

Mae'r etifeddiaeth oddi wrth ei rieni yn para i'r genhedlaeth nesaf, ond mae dylanwad yr amgylchedd yn marw gydag ef.

Mynnodd rhai ysgolheigion fod awduron y Cyfandir wedi benthyca traddodiadau Celtaidd wrth gyfansoddi eu rhamantau am y ddau gariad, gan gymharu'r rhamantau hynny nid yn unig â'r deunydd prin yn y Gymraeg ond hefyd â chwedlau tebyg yn yr Wyddeleg.' Ar y llaw arall, mae dyddiad ansicr Ystorya Trystan yn ei ffurfiau presennol yn codi cwestiynau ynglŷn â phosibilrwydd dylanwad Ffrangeg ar ddatblygiad chwedl Trystan ac Esyllt yng Nghymru.

Yn y cylchgronau a oedd yn lledu a helaethu eu dylanwad yn hanner cyntaf y ganrif ddiwethaf roedd ymadroddion fel 'Meibion Hengist' neu 'Blant Alis' am y Saeson wedi mynd yn ystrydebau, neu'n rhan o rethreg y cyfnod.