Mewn gwirionedd, felly, '-oedd Churchill a Haldane wedi gosc~d Trefn Filwrol ar y wlad - heb i Fesur i'r perwyl hwnnw fynd trwy'r Senedd.

Ar y dechrau, bu'r Ysgrifennydd Cartref Winston Churchill yn betrus, ond cyn bo hir rhoddodd rwydd hynt i'r ceisiadau am Gatrawd Gwyr Meirch a throedfilwyr yn y Rhondda, yn groes i ewyllys RB Haldane, yr Ysgrifennydd Rhyfel.