Mae Geraint Jenkins yn hysbys ddigon fel ysgolhaig sydd wedi gwneud cyfraniad pwysig i hanesyddiaeth Gymreig.

Ar yr un pryd gosodwyd bri newydd ar hanesyddiaeth Gristionogol, h.y., hanes fel amlygiad o weithredoedd Duw.

Sefydlwyd Yr Haul "mewn cyfnod neillduol yn hanesyddiaeth Prydain Fawr", meddai'r golygyddion, "oblegid yn adeg ymddangosiad y Rhifynnau cyntaf, yr oedd y llifddor wedi ei gyfodi, a'r ffrwd dinystriol, mewn agweddiad dychrynllyd, yn bygwth trangcedigaeth sefydliadau gwladol a chrefyddol y deyrnas hon".

Rhaid fod ei frawd Dafydd o oedd yn hŷn nag ef o ryw ddeng mlynedd, yntau, wedi chwarae rhan bwysig yn ei addysg, yn enwedig gan fod pob tystiolaeth yn cytuno fod Dafydd yn naturiol dalentog, fod ganddo gof gafaelgar a dawn ymadrodd, a'i fod wedi darllen 'llawer yn Gymraeg a Saesneg ar hanesyddiaeth, barddoniaeth a ffug-chwedlau'.

A mwy na ffromi: ysgrifennodd y papur gorau ar hanesyddiaeth a feddwn yn y Gymraeg, sef ei bapur ar 'Yr Apel at Hanes'.

Ond `tywyll ddiwrnod - diwrnod cymylog a niwlog' yn hanesyddiaeth preswylyddion y palasdai gorwych hyn, a welwn heddiw yn weigion, oedd diwrnod gosodiad i fyny y llywodraeth newydd yn Montgomery.