Pwrpas y pwyllgor hwn oedd cyd-drefnu ymgeision i archwilio a diogelu safleoedd llongddrylliadau hanesyddol o gwmpas Prydain.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Derbyn Mesur Cymru ond gyda gwelliannau.

Newidwyd enw hwnnw'n Newyddiadur Hanesyddol ac, o dan olygyddiaeth Roger Edwards, yn Gronicl yr Oes.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Awyrennau bomio Hitler yn ymosod ar Guernika yng ngogledd Sbaen.

O drwch blewyn yr wythnos hon, llwyddodd Plaid Unoliaethwyr Ulster i ddyrchafu eu llygaid uwchben greddfau hanesyddol y llwyth Protestannaidd.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Cyhoeddi mesur a fyddai'n caniatáu datgysylltu'r Eglwys yng Nghymru.

Mae'r pamffledyn yn ddarn syfrdanol o feddwl hanesyddol a phroffwydol, a hwnnw wedi ei fynegi mewn rhyddiaith rymus, baradocsaidd yn aml.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Gwrthwynebiad gan bobl amlbleidiol i'r bwriad i adeiladu cronfa ddwr yng Nghwm Tryweryn i ddarparu dwr i Lerpwl, ond methiant fu pob ymgyrch.

Fe berthynai'r saint, yn fras, i'r oes Arthuraidd, a rhan o'r darlun hanesyddol o Arthur yw'r portread ohono a geir yn y Bucheddau, er ei fod yn sicr yn cynnwys elfennau chwedlonol.

(ii) Ieithyddiaeth Ddisgrifiadol, yn canolbwyntio ar ddadansoddi a disgrifio'n syncronig, hynny yw, mewn cyfnod arbennig neu, nodweddion ieithoedd unigol, gan gynnwys iaith ardal (tafodiaith) neu ddosbarth arbennig neu hyd yn oed iaith unigolyn (idiolect); (iii) Ieithyddiaeth Gymharol, yn cynnwys cymharu dau gyfnod yn hanes un iaith neu'r berthynas rhwn nifer o ieithoedd; astudiaeth hanesyddol, ddeiacronig y gelwir y math hwn o waith ieithyddol; (iv) Ieithyddiaeth Gymwysedig.

Roedd hi'n ddiwrnod hanesyddol ar Stadiwm y Mileniwm a diwrnod pan ddaeth Rygbi 13 i gartre Rygbi'r Undeb am y tro cynta.

Pryddest arall ar destun hanesyddol, dull o ganu a oedd wedi hen chwythu ei blwc erbyn 1910.

Dathlodd Dafydd Du agoriad hanesyddol Cynulliad Cenedlaethol Cymru ar yr awyr gyda Carnifal y Cynulliad yn fyw o dir Castell Caerdydd.

'Roedd Cynhadledd y Cilgwyn yn drobwynt hanesyddol.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Lenin yn marw.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Y diwygiad olaf yng Nghymru yn dechre dan arweiniad Evan Roberts, Casllwchwr.

Y meibion, Owen a Twm, sy'n gyfrwng i dynnu sylw at y broses hanesyddol hon.

Nid oedd dim yn y ddeddf hon i atal unrhyw un rhag symud gwrthrychau o longddrylliad hanesyddol neu achosi difrod difrifol cyn belled ag y byddai ef neu hi yn rhoi gwybod am y darganfyddiadau i'r Derbynnydd Llongddrylliadau lleol.

Sylweddolwyd bod sgiliau a gwybodaeth ac ymwybyddiaeth hanesyddol y bobloedd frodorol yn hanfodol i fedru creu trefn deg a gwir gynaladwy.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Ethol Margaret Thatcher yn arweinydd y Toriaid.

Yn bedwerydd, ceir pedair senedd daleithiol wedi eu sylfaenu ar bedair talaith hanesyddol Iwerddon gyda chyfrifoldeb tros ddosrannu arian, penderfynu ar gynlluniau datblygu taleithiol a goruchwylio gwaith heddlu'r Cynghorau Ardal.

Aiff y ddwy, y naill i Gwm Irfon a'r llall i Gwm Elan, â chi i olwg sawl lle o ddiddordeb hanesyddol neu chwedlonol.

ei dirwedd, bywyd gwyllt, amaethyddiaeth, adnoddau naturiol neu ddiddordeb hanesyddol.

Y rheswm am hyn yw fod y cerrynt mawr hanesyddol, o'r oesoedd canol hyd at ganol yr ugeinfed ganrif, oll wedi llifo trwy Ffrainc ac wedi cael mynegiant cyflawnach yno nag yn unrhyw wlad Ewropeaidd arall.

Mae'n wir yn hanesyddol hefyd.

Polisi'r llywodraeth, fodd bynnag, oedd symud pobl o'r Vedado i dai gwell er mwyn adfer yr ardal hanesyddol hon ar gyfer twristiaid.

Ar ôl 1536 fe beidiodd y syniad o Gymru'n genedl, yn undod hanesyddol, â bod yn atgof na delfryd na ffaith.

Y sesiwn cyntaf o'i fath yn hanes y sefydliad - digwyddiad hanesyddol arall.

Dogfen hanesyddol yw hon yn dyddio yn ôl i ddyddiau Glyndŵr.

Buwyd yn paratoi testunau a elwid Bibliae Pauperum (Beiblau'r Tlodion), sef crynodeb o lyfrau hanesyddol y Beibl; a cheir testun Cymraeg o'r fath a elwid Y Bibyl Ynghymraec er nad Beibl mohono yn ein hystyr ni.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Henry Cambell-Bannerman y Rhyddrydwr yn Brif Weindog yn lle'r Tori Balfour.

Llew o gael rhyddhad oedd mynd ati i ysgrifennu gweithiau gwreiddiol a hefyd addasu chwedlau gwerin a ffeithiau hanesyddol, gan beri bod storm ym mynwes sawl plentyn wrth iddo fynd o antur i antur wrth droi'r tudalennau.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Rhyfel Vietnam yn gwaethygu wrth i awyrennau America ymosod â bomiau ac wedi i 53,500 o filwyr gael eu hanfon i'r wlad.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Gwynfor Evans yn bygwth ymprydio hyd farwolaeth oni fyddai'r Llywodraeth yn newid ei meddwl ac yn dilyn ei maniffesto ynghylch sefydlu sianel deledu Gymraeg yng Nghymru.

wrth gwrs, maen nhw'n gallu arbed arian trwy beidio ffilmio yn America ond un o'r prif bethau yw'r elfen hanesyddol.

O fewn dwy flynedd ymyrrwyd â llongddrylliad arall o bwysigrwydd hanesyddol cyn y medrwyd gwneud arolwg.

Nid ffrwyth edrych ym myw llygaid cyfanrwydd y ffeithiau hanesyddol yw'r damcaniaethau hynny, ond gwneud gosodiadau cyffredinol ar sail ffeithiau a ddetholwyd yng ngoleuni rhagdybiau athronyddol digon hysbys.

Cystadleuaeth hanesyddol ac unigryw.

Y demtasiwn fawr ar hyn o bryd, wrth geisio esbonio'n hanesyddol sut y daeth y Diwygiad Efengylaidd, yw dadansoddi'r daioni a'i rhagflaenai a thynnu'r casgliad fod y Diwygiad yn gynnyrch anorfod y daioni hwnnw.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Y Blaid Lafur yn diarddel Oswald Mosley.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Lloyd George yn galw am gael gwared a phwer Ty'r Arglwyddi.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Gwrthdaro rhwng Almaenwyr a milwyr Ffrainc yn y Rhur.

Ar ryw ystyr felly y mae ysgolheictod diweddar yn ailgydio (ond gyda llawer mwy o wybodaeth a manyldra hanesyddol) ym mhrif linellau dehongliad cychwynnydd yr ymchwil fodern am yr Iesu hanesyddol, sef Reimarus, gŵr o ddaliadau deistaidd yn y ddeunawfed ganrif a geisiai wrthwynebu'r Gristnogaeth draddodiadol.

Y mae ef wedi awgrymu fod arwyddocâd dyfnach i ddarlun y Bucheddau o Arthur, ac o bosibl elfen o wirionedd hanesyddol.

Nofelau yw'r rhain y byddem yn annog plant a phobl ifanc i'w darllen er mwyn meithrin ynddynt ryw ymwybyddiaeth o gronoleg hanesyddol.

Gall yr Ysgrifennydd Gwladol hefyd, ar ôl derbyn cyngor gan y Pwyllgor Ymgynghorol ar Safleoedd Llongddrylliadau Hanesyddol, roi trwydded i gloddio safleoedd o'r fath.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol 'Y Sul Gwaedlyd' yng Ngogledd Iwerddon pan daniodd milwyr Prydain at orymdaith hawliau sifil yn y 'Bogside' a lladd 13.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol 1 Ionawr, y pensiynau cyntaf yn cael eu talu i bobl dros 70 oed.

Y mae'r ddogfen hanesyddol hon yn nwylo Llywodraeth Ffrainc ar hyn o bryd ac mae'n gyndyn i ollwng gafael arni.

Yr oedd John Thomas, Lerpwl, yn gweld popeth y gellid ei ddisgwyl mewn sant ac arwr hanesyddol yn Penri.

Fel ysgolhaig yn trafod pynciau hanesyddol yr ysgrifennodd Llynnoedd Llonydd.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Chwech yn marw wedi ymosodiadau treisgar yn ystod streic y glowyr yn Llanelli.

Ymddengys y wybodaeth a geir o astudio llongddrylliadau hanesyddol a safleoedd dan y môr yn ddigon pitw o'i chymharu â'r adnoddau hyn, ond er hynny y mae iddi bosibiliadau mawr.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Pob plentyn ysgol ym Mhrydain i gael mwgwd nwy.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol.

Ar y llinell amser ceir manylion am brif ddigwyddiadau hanesyddol, a'r Eisteddfod Genedlaethol, ym mhob blwyddyn o'r ugeinfed ganrif.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Y Rwsiaid yn darganfod Auschwitz.

Ar ei ddychweliad i Fangor gofynnwyd i'r darlithydd newydd draethu ar amryw bynciau, gan gynnwys Gramadeg Hanesyddol, y chwedlau canoloesol a pheth o lenyddiaeth Oes Victoria.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Ffurfio'r mudiad gwrth-arfau niwcliar, CND. Tywysog Charles yn derbyn y teitl 'Tywysog Cymru'. Wyth aelod o dîm pêl-droed Manchester United yn marw mewn damwain awyren ym Munich.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol 439 o ddynion a bechgyn yn cael eu lladd yn nhrychineb glofa Universal, Senghenydd.

Cerddi eraill: Cystadleuaeth hanesyddol ac unigryw.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Wedi i'r Arlywydd Nasser wladoli camlas Suez, Prydain a Ffrainc yn bomio ac yn meddiannu'r ardal.

Ond bu rhai eraill o'i gyfoeswyr yn dangos diddordeb dwfn yn y gorffennol - boed hwn yn orffennol chwedlonol a rhamantaidd fel yr un yr ymhyfrydai T Gwynn Jones ynddo, neu yn orffennol hanesyddol, gwareiddiedig ac aristocrataidd fel eiddo Saunders Lewis, neu yn orffennol Cristnogol fel yr un a ymddengys yng ngwaith Gwenallt.

Er bod diffyg tystiolaeth ynglŷn â chefndir hanesyddol y saint, y mae eu dylanwad ar y meddylfryd canoloesol yn hollol sicr.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol 2 filiwn rhwng 19 a 27 oed yn cael eu galw i'r Lluoedd Arfog.

Creadigaeth Cymru Gymraeg yw hi, yr unig sumbol sy'n aros o undod hanesyddol cenedl y Cymry, yr unig muthos Cymreig.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Cychwyn yr Ail Ryfel Byd.

'Roedd yn barod i gofnodi digwyddiadau hanesyddol yr ugeinfed ganrif.

Eu tasg nhw oedd ein darbwyllo ni fod uwch-gynhadledd Genefa er enghraifft wedi bod yn un hanesyddol er mai dim ond mân gytundebau diwylliannol a gwyddonol a gafodd eu harwyddo gan y penaethiaid.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Kennedy yn mynd i Berlin ac yn llefaru'r geiriau: 'Ich bin ein Berliner'. Yr Arlywydd Kennedy yn cael ei saethu.

Nodiadau athrawon ar lyfrau hanesyddol Cyfres Corryn.

Bydd yn noson hanesyddol heno gyda Morgannwg yn wynebu Essex yn y cynghrair un-dydd dan y llif-oleuadau.

Yr oedd yn awdur toreithiog, a llyfrau hanes, dyddiaduron gwir a dychmygol, erthyglau di-rifedi, ac un nofel hanesyddol yn llifo o'i bin ysgrifennu.

Chwyldro, llam anferth i'r oes ddigidol, diwrnod gwirioneddol hanesyddol, ansawdd gwell, amrywiaeth ehangach o opsiynau... dyma'r geiriau allweddol a ddefnyddiwyd i lansio BBC CHOICE Wales ar Fedi 23, 1998.

'Roedd mis Chwefror yn fis hanesyddol i Nicky Wire, James Dean Bradfield a Sean Moore, gan berfformio yng Nghiwba a chyfarfod Fidel Castro.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Y Torïaid yn ennill eu trydydd etholiad cyffredinol o'r bron.

Cefndir hanesyddol y ddarlith sy'n ddiddorol i mi.

Fe ellir egluro'r awydd hwn i ymffrostio yn eu tras ac yn eu harwyr, ac yn Arthur yn arbennig, yn nhermau seicoleg oesol y Cymry, fel ymateb cenedl fechan i'w thynged hanesyddol a thiriogaethol.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Edward VII yn marw, Siôr V yn dod yn frenin.

Roedd rhai ohonynt wedi mynychu'r gwasanaeth Mabsant yn Eglwys y Plwyf, Llangynwyd cyn ymuno gyda'r gweddill yn yr Hen Dafarn hanesyddol.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Rhyfel De Affrica yn dod i ben.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Yr Unol Daleithiau yn ymuno â'r Rhyfel.

Ceisiodd yr Athro Steve Jones, genetegydd o Goleg Prifysgol Llundain, ddatrys dirgelion yr hyn a olygir wrth Gymreictod a chenedligrwydd, ynghyd â dadansoddi o ble, yn hanesyddol felly, y daeth cenedl y Cymry.

Yr un fath gyda'r genedl, y ffurf honno ar gymdeithas sy'n ffrwyth twf hanesyddol.

O droi at ffynonellau hanesyddol pur fe geir mai'r ddwy gynharaf sy'n crybwyll Arthur yw'r Annales Cambriae, cronicl o hanes y Cymry, a'r Historia Brittonum, 'Hanes y Brythoniaid', a briodolwyd yn gam neu'n gymwys i un o'r enw Nennius.

Derec Llwyd Morgan Y Beibl a'n Dychymyg Hanesyddol

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Yr Almaen yn ildio yn Stalingrad.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Ethol y ferch gyntaf yn Aelod Seneddol yn yr Etholiad Cyffredinol, sef Megan Lloyd George, Aelod Rhyddfrydol newydd Môn.

Mae ffilmiau epig a hanesyddol yn boblogaidd nwan ac mae llwyddiant Hedd Wyn wedi rhoi Cymru ar y map fel lle sydd â golygfeydd gwledig dramatig ac wedi profi bod gynnon ni adnoddau ac arbenigrwydd i'w cynnig." Mae gan Gyngor Gwynedd staff arbennig sy'n canolbwyntio ar geisio profi bod heip Sgrîn Cymru yn wir.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Hon oedd blwyddyn 'gaeaf yr anniddigrwydd' pan welwyd biniau sbwriel yn ymgasglu ar y strydoedd, ysbytai yn gwrthod cleifion, toriadau yng nghyflenwad bwyd a phetrol, miloedd ar y clwt ac ambell enghraifft o dorrwr beddau yn gwrthod agor beddau.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Cychwyn y Rhyfel Byd Cyntaf.

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Argyfwng Ciwba wrth i Rwsia geisio mynd ag arfau niwcliar i'r ynys.

Meddai Branwen Niclas, 'Mewn man o arwyddocad hanesyddol dwfn, byddwn yn cyflwyno ein gofynion i gynrychiolydd y Cynulliad Cenedlaethol.

Beth yw'r sefyllfa gyfreithiol ynglŷn â llongddrylliadau hanesyddol ar hyn o bryd?

Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol Y 'gang o bedwar', Shirley Williams, Bill Rogers, David Owen a Roy Jenkins, cyn-aelodau o'r Llywodraeth Lafur, yn ffurfio plaid newydd, y Blaid Ddemocrataidd Gymdeithasol, yr SDP. Naw aelod seneddol yn eu dilyn.

Mae'n well gan yr awdur ddiffinio llongddrylliad hanesyddol fel llongddrylliad sy'n cynnwys gwybodaeth o natur hanesyddol na ellir ei chael o unrhyw ffynhonnell arall.

Ar y llaw arall, mewn sawl cyfeiriad cynnar at yr afon a'i chroesfan hanesyddol (Rhyd Caradog') gwelir defnyddio'r ffurf Cariadog.

Nod yr archaeolegydd tanfor fydd cael hynny o wybodaeth sy'n bosibl ei chael o safle, gan gynnwys gwybodaeth am y modd y newidir gwrthrychau gan brosesau amgylchedd tanddwr yn ogystal â gwybodaeth am ddata hanesyddol.

Mae hefyd yn adrodd hanes Ewrop a hanes y byd yn gyffredinol, ac yn dangos sut y bu i ddigwyddiadau hanesyddol effeithio ar Gymru ac ar yr Eisteddfod.

Môr a thraeth, mynyddoedd uchel, erwau gleision, neu ddinasoedd yn llawn o adeiladau hanesyddol, diddorol nid oes diwedd arni.