"Rydw i wrth fy modd yn gwrando ar stori." "Mi wyddost am y rhostir anial sydd yna y tu allan i bentref Plouvineg ac am y meini hirion anferth sydd yno?" meddai'r ych.

'Fedar hi ddim byta wrth yr un bwrdd â phobol efo gwinadd hirion.

Yn yr ail act cawn nifer o olygfeydd gwrthgyferbyniol, un o olygfa o'r eglwyswyr yn cynllwynio sut i gasglu camdystiolaeth ac yn gwledda gyda'r ysbi%wyr ar ddechrau'u taith; golygfa arall o Bentre'r Bobol lle mae arweinwyr Ymneilltuaeth yn ymgasglu i weld beth sydd yn digwydd, ac yma y cawn Lywelyn y Bardd yn ffroeni bradwriaeth, a'r Annibynnwr, Davies, yn cymharu'r hyn sydd yn digwydd â hen Frad y Cyllyll Hirion, ac yna ambell olygfa ddoniol lle mae'r ysbi%wyr yn holi plant yr Ysgol Sul ac yn eu baglu â'u cwestiynau, gan geisio tystiolaeth i'w gwneud yn ymddangosiadol dwp, ond lle mae'r plant yn tybio bod yr ysbi%wyr yn rhai twpach.

A nodwedd arall amlwg iawn yn Llydaw yw'r meini hirion.

Denir y gloynnod gan eu lliw a'u harogl ysgafn a gwthiant eu tafodau hirion yn ddwfn i'r neithdar yn yr ysbardun hirgul.

Mae hi'n byw'n ddigon pell oddi acw?" "Mae hi acw'n aros hefo ni ers wsnos, was i." "Cwmpeini diddan i chi'r nosweithiau hirion yma," sylwais yn ddifeddwl.

Y mae'n wir y gall ffurfio bond siliconsilicon, ond bond gwan ydyw ac os ffurfir cadwyni hirion o silicon, oes fer sydd iddynt.

Yr unig addurn a wisgai Hannah oedd clustdlysau hirion glasbiws ar ffurf triongl.

Pan oedd ar ei ffordd i'w esgobaeth, daeth o hyd i nifer o bobl y wlad yn dawnsio o amgylch un o'r meini hirion hyn.

Unwaith neu ddwy meddyliodd am gymryd y goes oddi yno ond wedi syllu ar goesau hirion Mwsi gwyddai nad oedd obaith iddo fedru dianc.

Wedi munudau hirion ymddangosant ar falconir twr a ninnaun edrych lan megis tyrfa mewn ffilm am y canol-oesoedd.

Safodd Siân a Tudur yn hollol lonydd ac yn hollol fud am funudau hirion gan syllu ar y sach agored yn y twll o'u blaenau.

Fe'i cysylltir â thactegau dan-din a gwrth-genedlaethol adeg ailwampio'r cyfansoddiad ar ddechrau'r wythdegau, pan gafodd Que/ bec ei diystyru'n warthus a'i gadael yn ei gwendid ar noson y 'cyllyll hirion'.

Enghraifft yw Rowlands o'r modd yr oedd y Derwyddon yn cydio yn nychymyg hynafiaethwyr yr oes, wrth iddo chwilio'n ddyfal yn ei fro am y meini hirion, y cromlechau a'r carneddau y gellid eu cysylltu a hwy.

Y rheswm syml am hyn yw gallu carbon i ffurfio cadwyni hirion o folecylau cydiol trwy ymgyfuno, a hefyd trwy gysylltu nifer fawr o wahanol grwpiau ag unrhyw folecwl.

Wrth sbio ar ei choesau hirion daeth i'w feddwl bwt o hen gân werin yr arestiodd o rywun am ei chanu rywdro:

Bysedd hirion, cryf oedd ganddi, yn llyfn fel bysedd merch ifanc, ac yn llawn rhyw.

Dyna lyfr bach William Owen 'Sefnyn', Y Drych Bradwriaethol, sef Hanes Brad y Cyllyll Hirion.

(yr oedd Sieffre o Fynwy wedi lleoli chwedl Brad y Cyllyll Hirion heb fod nepell o Gôr y Cewri) sydd yn awgrymu bod hynafiaethwyr y cyfnod yn dechrau amau ac yn gofyn am brawf bod y brad wedi digwydd.

"Mae hi'n drueni na fuaswn i'n medru dweud wrtho fo am y trysor sydd wedi'i gladdu o dan y meini hirion." "Y trysor!

Does neb yn hollol siŵr beth oedd diben gwreiddiol y meini hirion erbyn hyn þ efallai mai dynodi beddau arweinyddion y mae rhai ohonynt; efallai mai nodi man cyfarfod neu efallai mai rhyw fath o allor i'r hen dduwiau ydyn nhw.

Yn St-Suliac, mae stori mai dant rhyw hen gawr yw un o'r meini hirion yno poerodd y cawr y dant o'i geg gyda'r fath nerth nes iddo blannu i mewn i'r ddaear.

Dros y canrifoedd, mae sawl taid yn Llydaw wedi dangos rhai o'r meini hirion hyn i blant ei blant ac wedi gorfod ateb y cwestiwn "o ble y daeth y rhain, Taid?" A thros y blynyddoedd mae llawer o straeon yn esbonio'r hanes y tu ôl i'r meini.

Nodwn yn unig mai elfennau sylfaenol yr hanes, gan ddilyn Sieffre o Fynwy yn ei Historia Regum Britaniae, oedd y chwedl-darddiad am Brutus, yr hanes am Gystennin yn Rhufain, hanes Arthur a'r brwydro yn erbyn y Saeson, gan gynnwys digwyddiadau megis Brad y Cyllyll Hirion.